Strona główna -> Umbria -> Spoleto w Umbrii – 7 powodów dla których warto odkryć to wyjątkowe miasto!

Spoleto w Umbrii – 7 powodów dla których warto odkryć to wyjątkowe miasto!

Autor: Łukasz Ropczyński
Opublikowano: Ostatnia aktualizacja: 4 komentarze 25, tysięcy wyświetleń
Spoleto w Umbrii – 7 powodów dla których warto odkryć to wyjątkowe miasto!

Spoleto założone w VI wieku przed naszą erą przez Umbrów, dziś jest jednym z najpiękniejszych klejnotów Umbrii. Miasto warto odwiedzić ze względu na urokliwe historyczne centrum, romańskie kościoły, katedrę, zamek i spektakularny most – a tak naprawdę średniowieczny akwedukt – z którego według opowieści mieszkańców co jakiś czas rzucają się samobójcy. Z położonego na wzgórzu Spoleto roztacza się widok na dolinę. Widać też jak gęste, zielone lasy otaczają to miasto. To krajobraz typowy dla Umbrii, nazywanej „zielonymi płucami Włoch”.

Ze względu na swoje dziedzictwo historyczne i artystyczne oraz inicjatywy kulturalne w pewnym kręgach Spoleto zyskało międzynarodową popularność. Co roku w mieście odbywa się Festival dei Due Mondi – jeden z ważniejszych europejskich festiwali sztuki i muzyki.

Jeśli poszukujesz rzetelnych wiadomości z Włoch oraz wakacyjnych inspiracji, porad i darmowych przewodników to zapraszam Cię do obserwowania naszego konta na Instagramie.

Do Spoleto najlepiej przyjechać własnym samochodem lub pociągiem. Miasto położone jest na wzgórzu, niedaleko Terni i Perugii. Na końcu tego przewodnika podaję adresy kilku sprawdzonych parkingów.

Jeśli jedziesz do Umbrii, to przeczytaj także nasz duży przewodnik po całym regionie:

Co warto wiedzieć o Spoleto zanim tu przyjedziesz?

Spoleto, Umbria, Włochy
Spoleto, Umbria, Włochy

W drugiej połowie XX wieku kompozytor Gian Carlo Menotti, cieszący się dużym poważaniem także w Stanach Zjednoczonych, chciał zorganizować cykliczny festiwal kulturalny. Miał on gromadzić artystów malarzy, pisarzy, poetów, reżyserów, dyrygentów orkiestrowych i innych twórców kultury. Menotti podróżował po Włoszech w poszukiwaniu idealnego miejsca. Tak trafił do Spoleto, które go zachwyciło.

Festiwal dei Due Mondi, znany ostatnio bardziej jako Festiwal Spoleto, odbywa się nieprzerwanie od 1958 r., zawsze pomiędzy czerwcem, a lipcem. Osoby odwiedzające miasto mają wówczas możliwość uczestniczenia w licznych wydarzeniach muzycznych, artystycznych i teatralnych z udziałem znanych osobowości ze świata kultury i rozrywki.

katedra w Spoleto, Umbria, Włochy
katedra w Spoleto, Umbria, Włochy

Kolejnym wydarzeniem, którego nie można przegapić, jest Notte Bianca del Vino. Wydarzenie poświęcone jest przyjemności picia wina wśród zabytkowych budynków. Zaplanowane jest zazwyczaj początkiem czerwca i trwa przez trzy dni. Imprezę wzbogacają degustacje, spotkania i koncerty.

Ponadto na koniec tego akapitu jeszcze jedna ciekawostka o Spoleto. W XII wieku miasto przeszło pod władanie papieża. Kolejni papieże mieli tutaj swoich gubernatorów, którymi z reguły zostawali kardynałowie. To z tego okresu pochodzą najważniejsze zabytki Spoleto. Ciekawostką jest fakt, że w 1760 r. w Spoleto narodził się Annibale Sermattei della Genga, czyli przyszły papież Leon XII.

Ponadto w Spoleto toczyła się akcja popularnego we Włoszech serialu „Don Matteo” (jego polska wersja to „Ojciec Mateusz”). Serial o przygodach jeżdżącego na rowerze księdza-detektywa bił rekordy popularności na kanale Rai.

Spoleto Card – czy to się opłaca?

Włoskie miasta często oferują karty turystyczne. Przykładowo Werona ma swoją Werona Card, której zakup finansowo jest bardzo korzystny dla turystów. Jednak już na przykład Wenecja i jej VeneziaUnica City Pass to średni interes.

Natomiast w przypadku niewielkiego Spoleto, karta turystyczna ma bardzo dobry stosunek jakości do ceny. Kosztuje 9,50 euro, a dla młodzieży (18-25 lat) oraz seniorów (65+) 8 euro. Karta jest ważna przez 7 dni i upoważnia do bezpłatnego wstępu do sześciu miejskich muzeów, które są wymienione tutaj oraz do zniżek w kilku innych miejscach.

Kartę można kupić w kasie każdego z muzeów albo w punkcie sprzedaży na Piazza della Libertà.

Co warto zobaczyć? 7 zabytków i atrakcji Spoleto

Na poniższej mapie zaznaczyłem propozycję spaceru po mieście, która uwzględnia wszystkie najważniejsze zabytki, atrakcje i punkty widokowe w historycznym centrum.

Na zwiedzanie samego Spoleto wystarczy zaplanować jeden dzień. Jednak Spoleto to świetna baza wypadowa do zwiedzania okolicy. W krótkim czasie pociągiem lub samochodem można dojechać do innych średniowiecznych miast Umbrii. Blisko jest Asyż (46 km), Perugia (63 km), Gubbio (87 km), Todi (44 km), a także Terni ze słynną kaskadą (30 km).

Jeśli będziesz podróżować samochodem, nie szukaj noclegu w centrum Spoleto. Lepiej wybrać agroturystykę z basenem położoną na obrzeżach, jak na przykład niedrogie apartamenty Il Sogno z basenem, z którego rozpościera się panoramiczny widok.

Na obrzeżach Spoleto leżą też dwa świetnie oceniane gospodarstwa agroturystyczne z basenami: Agriturismo Il Poggiolo i La Casa sul Colle.

1. Amfiteatr przy Piazza della Libertà

Teatr Rzymski w Spoleto, Umbria, Włochy (fot. milla74)
Teatr Rzymski w Spoleto, Umbria, Włochy (fot. milla74)

Zwiedzanie Spoleto najlepiej rozpocząć od Piazza della Libertà. To dobry punkt wyjścia, z którego spacerując ulicami historycznego centrum stopniowo będziesz zbliżać się do najważniejszych zabytków miasta.

Przy Piazza della Libertà znajduje się rzymski amfiteatr, który został zbudowany w I wieku p.n.e. Na teren amfiteatru można wejść przy okazji wizyty w państwowym Muzeum Archeologicznym. Muzeum znajduje się tuż obok (obydwa miejsca są ze sobą połączone) i mieści się w dawnym klasztorze benedyktyńskim, który powstał tutaj w 1395 r.

Porada praktyczna: bilet wstępu do Muzeum Archeologicznego i teatru rzymskiego kosztuje 4 euro, ulgowy (od 18 do 25 roku życia) 2 euro, do 17 roku życia wstęp za darmo. Ponadto bezpłatnie wchodzą też posiadacze Spoleto Card. Muzeum otwarte jest tylko od czwartku do niedzieli od 8:30 do 13:30 (ostatnie wejście o 12:30). Wejścia są ograniczone raz na godzinę o 8:30, 9:30, 10:30, 11:30 i ostatnie o 12:30.

Natomiast po przeciwnej stronie placu znajduje się punkt informacji turystycznej. Można tam otrzymać mapkę miasta oraz pobrać foldery turystyczne.

2. Spacer ulicami historycznego centrum Spoleto

jedna z uliczek historycznego centrum Spoleto, Umbria, Włochy (fot. Dudlajzov)
jedna z uliczek historycznego centrum Spoleto, Umbria, Włochy (fot. Dudlajzov)

Z Piazza della Liberta skieruj się w stronę Corso Giuseppe Mazzini. To główna ulica handlowa historycznego centrum, z ograniczonym ruchem samochodów (strefa ZTL – tylko dla mieszkańców z identyfikatorami). Przy Corso Mazzini znajdują się kameralne hotele, sklepy z lokalnymi produktami, butiki, lodziarnie oraz małe galerie obrazów.

Warto przejść całą ulicą do samego końca, a potem – przy kościele San Filippo Neri – skręcić w prawo w Via Fontesecca. To właśnie tutaj znajduje się najstarsza zabudowa miasta. W niektórych kamienicach wciąż widać drewniane stropy pomiędzy piętrami, a w lokalach na parterze znajdują się pracownie artystyczne. Przy niektórych z nich są też galerie obrazów oraz antykwariaty.

Porada praktyczna: przy Corso Mazzini znajduje się Ristorante Sabatini. To bardzo znana i ciesząca się dużą renomą restauracja z kuchnią typową dla Umbrii. Menu jest sezonowe, część stolików znajduje się w ogrodzie, którego nie widać z ulicy. Aktualne opinie google 4.6/5 potwierdzają, że to miejsce – mimo upływu lat – wciąż trzyma wysoki poziom. Jeśli planujesz romantyczną kolację we dwoje, zwróć uwagę na menu degustacyjne, w którym królują dania z truflami. Niektórzy specjalnie dla trufli przyjeżdżają do Umbrii 😉

Spacerując Corso Giuseppe Mazzini i Via Fontesecca nieco na około dojdziesz do Piazza del Mercato. Kolejnego punktu na turystycznej mapie miasta.

3. Piazza del Mercato

Piazza del Mercato w Spoleto, Umbria, Włochy (fot. Dudlajzov)
Piazza del Mercato w Spoleto, Umbria, Włochy (fot. Dudlajzov)

Piazza del Mercato to niewielki, ale tętniący życiem rynek, przy którym znajdują się restauracje, bary, pizzeria i lodziarnia. Już w czasach rzymskich plac był miejscem handlu i od tego czasu pozostaje sercem miasta. Na placu uwagę zwraca Fontana di piazza del Mercato, wybudowana w 1746 r. Wcześniej w tym samym miejscu znajdowała się inna okazała fontanna, którą jednak zburzono. Fontanna kilka lat temu przeszła renowację. Parę lat wcześniej odrestaurowano także zegar, który przez 150 lat ciągłego działania, stał się nieczytelny.

Od Piazza del Mercato odchodzi Via Arco di Druso. Kolejna ważna ulica w Spoleto. Nie jest zbyt długa, dlatego warto się nią przespacerować w stronę XVII-wiecznego Palazzo Mauri. Kiedyś budynek był własnością rodziny szlacheckiej, później mieściła się tutaj Accademia Spoletina, a obecnie mieści się w nim biblioteka.

4. Katedra w Spoleto i Piazza del Duomo

katedra w Spoleto, Umbria, Włochy (fot. Dudlajzov)
katedra w Spoleto, Umbria, Włochy (fot. Dudlajzov)

Teraz czas na jeden z dwóch najważniejszych zabytków w Spoleto, czyli katedrę! Na Piazza del Duomo, przy którym znajduje się najważniejszy z miejskich kościołów, schodzi się w dół długimi schodami. Po prawej stronie schodów znajduje się XVI-wieczny Palazzo Racani Arroni z szarą fasadą, na której znajdują się zniszczone malunki. Natomiast po lewej stronie widać Bazylikę Sant’Eufemia prawdopodobnie pochodzącą z IX wieku.

Katedra w Spoleto została zbudowana pod koniec XII wieku. Fasada katedry ozdobiona jest poprzez dużą mozaikę, będąca dziełem Solsterno. Z XII wieku pochodzi także zabytkowa, marmurowa posadzka we wnętrzu świątyni oraz piękne freski autorstwa Pinturicchio i Fra Filippo Lippiego.

freski Filippo Lippiego w katedrze w Spoleto (fot. giuseppemasci.me.com)
freski Filippo Lippiego w katedrze w Spoleto (fot. giuseppemasci.me.com)

Wnętrze katedry zostało w 1640 roku przebudowane przez Berniniego. W katedrze znajdują się także obrazy Pinturicchia oraz jeden z dwóch ocalałych listów św. Franciszka. List znajduje się w kaplicy na końcu lewej nawy kościoła.

5. Rocca

Rocca w Spoleto, Umbria, Włochy
Rocca w Spoleto, Umbria, Włochy

Z katedry jest już blisko do zabytkowego zamku zwanego Rocca. Twierdza góruje nad miastem i nad doliną Spoleto. Budowę zamku rozpoczęto w 1359 r. na polecenie papieża Innocentego VI. Papieżowi zależało na umocnieniu swojej władzy w środkowych Włoszech, dlatego prace przy budowie okazałej twierdzy trwały stosunkowo krótko, ponieważ tylko 11 lat.

Zamek ma prostokątny kształt i sześć wież. Są tu dwa dziedzińce. Twierdza była elementem systemu obronnego, kontrolującego szlak handlowy Via Flaminia. Z czasem twierdza stała się rezydencją ważnych dostojników papieskich i lokalnych urzędników. Natomiast w 1816 r. twierdza została przekształcona w więzienie, które istniało tutaj aż do 1982 r.! Po tym jak zamknięto więzienie, przeprowadzono olbrzymie prace renowacyjne i restauratorskie, które miały przywrócić twierdzy dawną świetność. Jednak nie udało się już odtworzyć fresków, które w przeszłości zdobiły wnętrza zamku.

Porada praktyczna: obecnie wewnątrz znajduje się muzeum. Osoby, które wykupią Spoleto Card mogą tu wejść bezpłatnie. Można też wykupić bilet tylko do tego muzeum za 7,50 euro, ale biorąc pod uwagę cenę Spoleto Card (9,50 euro), kupno pojedynczego biletu się nie opłaca. Muzeum jest otwarte od poniedziałku do soboty od 9:30 do 18:30. Bezpłatny wstęp w pierwszą niedzielę miesiąca.

6. Akwedukt Ponte delle Torri czyli „most samobójców”

akwedukt Ponte delle Torri w Spoleto, nazywany też "mostem samobójców"
akwedukt Ponte delle Torri w Spoleto, nazywany też „mostem samobójców”

Tuż obok twierdzy znajduje się średniowieczny akwedukt Ponte delle Torri, dziś pełniący funkcję atrakcji turystycznej i mostu łączącego oba wzgórza. W przeszłości było to prawdziwe dzieło sztuki inżynierskiej. Akwedukt zbudowano prawdopodobnie w XIII lub XIV wieku w celu doprowadzenia do Spoleto wody wzgórza Monteluco leżącego powyżej miasta.

Budowla ma 80 metrów wysokości i 260 metrów szerokości. Wstęp jest bezpłatny. Mieszkańcy Umbrii wspominają głośne w ostatnich latach przypadki samobójstw na moście. Dlatego czasem zamiast Ponte delle Torri miejsce to określa się mianem „mostu samobójców”. Po drugiej stronie mostu znajduje się Fortilizio dei Mulini, dawna wieża strażnicza, w której woda zasilała dwa młyny, zanim została skierowana przez most do miasta. W tym miejscu rozpoczynają się też szlaki spacerowe po wzgórzu.

W sierpniu 2016 roku miało miejsce trzęsienie ziemi, które naruszyło akwedukt. Dlatego wkrótce potem rozpoczęły się prace naprawcze, które miały potrwać 5 lat. Być może już latem 2023 roku wiadukt ponownie zostanie udostępniony zwiedzającym.

7. Punkt widokowy przy Via Gattaponi

panorama Umbrii sfotografowana z punktu widokowego przy Via Gattaponi w Spoleto (fot. milla74)
panorama Umbrii sfotografowana z punktu widokowego przy Via Gattaponi w Spoleto (fot. milla74)

Wokół zamku prowadzi trasa spacerowa. Warto przejść ją całą wokół. Na jej początku – czyli po południowej stronie – znajduje się bar i lodziarnia La Portella ze stolikami rozstawionymi przy barierkach. Widać stąd panoramę Umbrii i drogę przebiegającą w tunelu pod miastem.

Kawałek dalej znajduje się punkt widokowy oznaczony w google maps jako „Belvedere”. To tutaj turyści robią pamiątkowe zdjęcia z akweduktem w tle.

Natomiast na tej samej trasie, po drugiej stronie zamku znajduje się jeszcze jeden punkt widokowy. W mapach google oznaczony jako „Panorama Spoleto”. Widać stąd zarówno zabytkową jak i nowszą część miasta.

Położenie Spoleto

akwedukt i Rocca, Spoleto, Umbria, Włochy
akwedukt i Rocca, Spoleto, Umbria, Włochy

Spoleto położone jest w środkowych Włoszech, w Umbrii. Miasto usytuowane jest na wzgórzu, otoczone pięknymi lasami. Stosunkowo blisko stąd do regionu Marche oraz do stołecznego Lacjum. Pod miastem przebiega długi tunel, w którym biegnie droga krajowa SS3.

W przeszłości biegła tędy antyczna Via Francigena. Spoleto liczy około 35 tys. mieszkańców. Co ciekawe Umbria, w którym leży Spoleto mimo swojego niewątpliwego uroku, krajobrazów, winnic i średniowiecznych miast, wciąż nie jest tłumnie odwiedzana przez turystów, chociaż z roku na rok się to zmienia.

Komunikacja w Spoleto

Polecany parking w Spoleto

  • Parcheggio Spoletosfera, Viale Giacomo Matteotti 6, 06049 Spoleto – podziemny parking blisko historycznego centrum, niestrzeżony. Pierwsza godzina parkowania kosztuje 1,20 euro, każda kolejna godzina 1 euro, a postój przez cały dzień – 10 euro. Parking oddalony jest zaledwie o 300 m od Piazza della Libertà, od którego polecam rozpocząć zwiedzanie miasta.

Stacja kolejowa w Spoleto

Zazwyczaj do Spoleto przyjeżdżaliśmy samochodem, ale byłem bardzo zaskoczony, kiedy pierwszy raz szukałem połączenia kolejowego. To niewielkie miasto ma bezpośrednie połączenia kolejowe z Rzymem, a także z sąsiednimi miastami Umbrii czy regionu Marche. Zatrzymuje się tu naprawdę dużo pociągów z różnych kierunków Włoch.

Natomiast stacja kolejowa znajduje się w dolnej, nowej części Spoleto. Do historycznego centrum miasta położonego na wzgórzu z dworca jest niespełna 1,5 km.

Miło mi, że dotarłeś lub dotarłaś do końca tego przewodnika. Jeśli artykuł okazał się pomocny, zostaw proszę komentarz u dołu.

Przeczytaj także

Zostaw komentarz

4 komentarze

Marek 28 lutego 2023 - 11:52

Słyszałem o „Moście Samobójców” już wcześniej. Koniecznie musimy się tam wybrać tego lata. Umbria już zarezerwowana na dwa tygodnie. Co drugi dzień będziemy jeździć po miasteczkach, na zmianę z wypoczynkiem przy basenie.

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 28 lutego 2023 - 12:16

Na blogu w zakładce „Umbria” znajdziesz kilkanaście innych przewodników po miastach regionu. Umbria to jeden z trzech naszych ulubionych regionów we Włoszech 🙂

Odpowiedz
Ewa 26 marca 2023 - 15:20

Byłam w Spoleto 2 razy po 3 tyg, zdążyłam poznać każdy zakamarek tego cudownego miasteczka. Jestem w nim zakochana po uszy i chętnie tam wrócę. Podczas pobytów w 2022 most ponte delle torri był dalej w remoncie niestety.

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 27 marca 2023 - 18:40

Przeglądam co jakiś czas doniesienia na temat naprawy mostu. Podobno jest nadzieja, że otworzą go latem tego roku, ale nawet stojąc obok można go podziwiać w pełnej okazałości.

Odpowiedz