Właśnie wróciliśmy z kolejnej podróży do Włoch. Podczas gdy w Polsce temperatury były już coraz niższe, tegoroczny październik we Włoszech okazał się wyjątkowo ciepły, słoneczny i bezdeszczowy. Jesień we Włoszech to wbrew pozorom dobry termin na wyjazd. Ceny noclegów są niższe, a tłok w popularnych wśród turystów miejscach jest mniejszy. Jesienią we włoskich Dolomitach wciąż czynne są schroniska górskie, więc to dobry czas na trekking. Z kolei Jezioro Garda jesienią nieustannie tętni życiem, ale jest tam jednak spokojniej niż latem. Natomiast miłośnicy plażowania jesienią mogą wybrać Apulię, Kalabrię lub Sycylię, gdzie wciąż jest szansa na morskie kąpiele i opalanie się na plaży.
W naszym nowym artykule na blogu podpowiadamy jak spędzić jesień we Włoszech. Znajdziesz tu sześć propozycji na udany wyjazd – trzy miejsca dla tych, którzy wolą podróż samochodem i trzy regiony dla tych, którzy wybierają samolot.
Jeśli poszukujesz rzetelnych wiadomości z Włoch oraz wakacyjnych inspiracji, porad i darmowych przewodników to zapraszam Cię do obserwowania naszego konta na Instagramie.
Artykuł powstał na bazie naszych osobistych doświadczeń z 15 lat podróży do Włoch i z uwzględnieniem aktualnej siatki połączeń tanich linii lotniczych.
Kiedyś wrzesień i październik były naszymi ulubionymi miesiącami na włoskie podróże. Ostatnio – gdy nasz starszy syn chodzi już do szkoły – jesień we Włoszech wybieramy rzadziej albo nasze wyjazdy są krótsze. Jeśli jednak możesz sobie pozwolić na kilka dni urlopu jesienią, to zapraszam Cię do tego przewodnika.
Jesień we Włoszech samochodem
Na początek trzy propozycje dla tych, którzy preferują podróż własnym samochodem. Często tak jest po prostu wygodniej i taniej, szczególnie jeśli podróżujesz z rodziną. Poza tym samochód daje więcej niezależności. Można dotrzeć w miejsca, do których komunikacja publiczna nie dociera, a noclegu można szukać na urokliwej wsi albo w pięknym otoczeniu przyrody.
Dolomity

Włoskie Dolomity, a konkretnie Południowy Tyrol, to jeden z naszych trzech ulubionych regionów. Właśnie wróciliśmy z siódmego już pobytu w tej części Włoch. Region leży tuż przy granicy z Austrią, więc samochodem można tu dojechać w ciągu jednego dnia. Przykładowo z Krakowa, Katowic, czy Wrocławia, do Południowego Tyrolu jest mniej niż 1000 km, a niemal cała trasa prowadzi autostradami.

Południowy Tyrol to region autonomiczny, w którym włoski luz łączy się niemieckim porządkiem. To jedyny fragment Włoch, w którym zarówno język włoski, jak i niemiecki są oficjalnymi językami urzędowymi, co wynika z burzliwej historii. Dziś obie kultury przenikają się i uzupełniają, co dla turystów jest ciekawym doświadczeniem. To zupełnie inny region Włoch, który zachwyca pięknymi i uporządkowanym miastami, które leżą w otoczeniu dwu i trzytysięczników.
Najciekawsze miasta Południowego Tyrolu to Bolzano (czyli stolica regionu), Merano, Bressanone i Vipiteno. Każde z nich jest świetną bazą wypadową do codziennych górskich wędrówek. Jesienią wciąż otwarte są górskie chaty, które słyną z wyśmienitej kuchni. Wśród atrakcji regionu warto zwrócić uwagę na Tre Cime di Lavaredo i dolinę Val di Funes, która jest najczęściej fotografowanym fragmentem krajobrazu. Ponadto wśród wielu jezior wyróżnia się położone wysoko w górach jezioro Lago di Carezza oraz Lago di Resia, czyli charakterystyczne jezioro, z którego wyłania się zatopiona wieża dawnego kościoła.
Jezioro Garda

Co roku w okresie wakacyjnym jezioro Garda przeżywa oblężenie. Miasteczka, plaże, a przede wszystkim parkingi i restauracje są przepełnione turystami. O wiele spokojniej robi się w drugiej połowie września oraz w październiku. Młodzież wraca do szkół, a nad jeziorem Garda wśród turystów dominują niemieccy emeryci. Nie ma kolejek i znacznie łatwiej skorzystać z atrakcji jeziora takich jak wyjazd kolejką na Monte Baldo, spektakularna ścieżka rowerowa „zawieszona” nad jeziorem na północ od Limone sul Garda, czy słynne wodospady Cascata del Varone.

W tym roku jesień we Włoszech okazała się wyjątkowo ciepła. Kilka dni temu widziałem jak w Malcesine – na niewielkiej plaży w centrum miasteczka – sporo osób kąpało się w jeziorze. Jednak jesień to przede wszystkim najlepszy czas na zwiedzanie miasteczek, trekking po ścieżkach wokół jeziora, czy wycieczki rowerowe.
Jako bazę noclegową najlepiej wybrać północną część jeziora Garda, która jest bardziej malownicza. Jezioro jest tam węższe i otoczone wysokimi górami, dlatego widoki są bardziej spektakularne. Moje ulubione miasta na północnym krańcu jeziora Garda to Riva del Garda, Torbole, Limone sul Garda i Malcesine.
Toskania

Toskania to najwspanialszy z włoskich regionów. Turyści z całego świata przyjeżdżają do Toskanii, aby zwiedzać średniowieczne miasteczka, podziwiać renesansowe zabytki, wypoczywać na tutejszym piaszczystym wybrzeżu lub w rustykalnym domu z basenem. Nigdzie indziej nie ma tak sielskiego krajobrazu, tylu urokliwych wiosek, charakterystycznych alei otoczonych cyprysami, tysięcy winnic, gajów oliwnych i wyśmienitej kuchni. Toskania jest kwintesencją Włoch.

Jesienią, kiedy na plażowanie jest już raczej za późno, lepiej wybrać środkową część Toskanii – gdzieś pomiędzy Florencją, a Sieną, aby być blisko dwóch najwspanialszych miast Toskanii. Poza tym to w tej części Toskanii znajduje się region Chianti, słynący z winnic, pięknych krajobrazów i średniowiecznych miasteczek.
Poza wspomnianą już Florencją i Sieną, jesienią w Toskanii warto zobaczyć takie miasta jak Lukka, San Gimignano, Volterra, Montepulciano, Pienza czy malutkie Monteriggioni.
Jesień we Włoszech samolotem
Tym z Was, którzy wybiorą podróż samolotem, jesienią proponuję przede wszystkim południe Włoch. To tylko dwie godziny lotu samolotem z Polski, a w tym czasie na południu Włoch klimat wciąż wydaje się bardziej wakacyjny niż jesienny.
Rzym

Rzym to jest zawsze dobry wybór. Stolica Włoch określana jest mianem „największego na świecie muzeum na otwartym powietrzu”. Wieczne Miasto można „zaliczyć” w weekend lub przyjeżdżać tu wielokrotnie, wracać do ulubionych miejsc i zawsze odkrywać coś nowego, zaskakującego i czarującego. Sezon turystyczny w Rzymie trwa praktycznie nieprzerwanie od marca do końca października. Lato w Rzymie bywa męczące i upalne, ale jesień jest za to o wiele przyjemniejsza.

W Rzymie w październiku wciąż jest ciepło i słonecznie, ale już nie tak gorąco. Kolejki do najważniejszych miejsc, takich jak Koloseum, czy Bazylika św. Piotra, są krótsze. Poza tym jesienią nieco łatwiej kupić bilet do Muzeów Watykańskich, które dysponują jedną z największych i najwspanialszych kolekcji dzieł sztuki na świecie.
O tym, co zobaczyć w Rzymie w trakcie 5-dniowego pobytu szczegółowo przeczytasz w naszym oddzielnym artykule. To najchętniej czytany artykuł na naszym blogu:
Bari

Południe Włoch różni się od reszty kraju. Jest biedniejsze, żyje się tu wolniej, ale jednocześnie ludzie są bardziej życzliwi, rodzinni i żyją w zgodzie z tradycją. Kobiety spacerują po centrum Bari w odważnych strojach, pomiędzy balkonami wisi pranie, a mieszkańcy rozmawiają ze sobą i długimi godzinami przesiadują przed domami. Być może to właśnie w Apulii są te najbardziej „prawdziwe Włochy”.
Dlatego Polacy tak bardzo pokochali podróże do Bari. Ponadto dzięki dużej ilości tanich połączeń lotniczych z Polski stolica Apulii jest niezwykle popularna wśród turystów, a jednocześnie Bari to świetna baza wypadowa do zwiedzania regionu.

Jesień w Apulii zazwyczaj jest bardzo słoneczna, a opadów jest niewiele. W trakcie jesiennego urlopu w stolicy Apulii warto zaplanować nie tylko zwiedzanie samego Bari, ale także miast i miasteczek położonych tuż obok. Pociągiem w pół godziny można dojechać do Polignano al Mare – to charakterystyczne białe miasteczko, położona na klifie, w którym znajduje się najbardziej spektakularna plaża Apulii. Kilka kilometrów dalej znajduje się nadmorskie, urokliwe Monopoli, do którego także regularnie jeżdżą pociągi. Natomiast autobusem w ciągu godziny można dojechać z Bari do Alberobello, słynącego z domków trulli. Punktem obowiązkowym w trakcie zwiedzania Apulii, powinna być też wizyta w historycznym mieście Matera. To w rzeczywistości już region Bazylikata, ale z Bari do Matery są bardzo dogodne połączenia kolejowe.
Taormina

Taormina to nasze ulubione miejsce na Sycylii. Miasto jest zachwycające od pierwszych chwil po przyjeździe. Powiedzenie „perła Sycylii” – jak zwykło mówić się o Taorminie – to nie banał. To naprawdę jedno z najpiękniejszych miejsc na wakacje we Włoszech.
Miasto zawsze latem było pełne turystów. Dlatego najlepiej planować przyjazd wiosną lub jesienią, kiedy zwiedzających jest mniej, a na Sycylii pogoda jest optymalna. Jednak w tym roku – po premierze drugiego sezonu serialu „Biały Lotos”, którego akcja toczyła się w Taorminie – miejscowość stała się jeszcze bardziej modna.

Miasto ma spektakularne położenie na zboczu zielonego wzgórza Monte Tauro – roztacza się stąd widok na Etnę i błękitne wody Morza Jońskiego. Zachwycają też tutejsze plaże i zatoczki, zabytki skupione w większości blisko głównej ulicy i sycylijska kuchnia pełna świeżych makaronów, ryb, owoców morza i… pistacji pod każdą postacią! Jak dostać się do Taorminy? Z Polski są bezpośrednie loty do Katanii. Natomiast sprzed lotniska w Katanii średnio co godzinę odjeżdżają autobusy lokalnego przewoźnika Etna Transporti do Taorminy. Podróż autobusem trwa godzinę.
O czym warto pamiętać planując jesień we Włoszech?
Bez względu na to, czy planujesz wyjazd samochodem czy samolotem pamiętaj o sprawdzeniu ważności swoich dokumentów – dowodu osobistego lub paszportu. To podstawa.
Ubezpieczenia – z NFZ oraz prywatne
Ponadto przed wyjazdem za granicę udaj się do oddziału NFZ, aby odebrać kartę EKUZ, która potwierdza, że w nagłych przypadkach masz prawo do leczenia we Włoszech na takich samych zasadach jak włoscy pacjenci.
Jednak karta EKUZ nie jest wystarczająca. Korzystając z EKUZ za granicą pamiętaj, że korzystasz z praw wynikających z przepisów kraju na tych samych warunkach, co ubezpieczeni w tym państwie. We Włoszech istnieje obowiązek współpłacenia przez pacjenta, więc nawet posiadając kartę EKUZ należy się liczyć z dodatkową odpłatnością.
Dlatego warto wykupić także prywatne ubezpieczenie turystyczne. Jego cena – w zależności od zakresu obowiązywania – rozpoczyna się już od kilku złotych dziennie. Zakres i ceny możesz sprawdzić przykładowo tutaj: ubezpieczenie turystyczne – Warta.pl. Tego typu ubezpieczenie chroni w razie nagłego zachorowania, pogorszenia stanu zdrowia w związku z chorobą przewlekłą lub nieszczęśliwym wypadkiem. Dodatkowo można skorzystać z opcji assistance, pomocy tłumacza czy transportu medycznego do Polski, czego karta EKUZ nie refunduje.
Podróż do Włoch samochodem
Kierowcy z Polski wybierający się do Włoch samochodem zazwyczaj wybierają jedną z trzech najpopularniejszych tras europejskimi autostradami:
- Przez Czechy i Austrię – chyba najpopularniejsza trasa prowadząca przez takie miasta jak Ołomuniec, Brno, Wiedeń, Graz, Villach i Udine.
- Przez Niemcy i Austrię – wjeżdżając do Włoch przez Przełęcz Brenner.
- Przez Czechy, Austrię, Niemcy i znów Austrię – to wariant dla tych, którzy jadąc z południa lub ze wschodniej Polski, a chcą dotrzeć nad jezioro Garda lub jezioro Como.
W Niemczech autostrady są bezpłatne, ale w Czechach i Austrii obowiązują winiety. Najlepiej wykupić je jeszcze przed podróżą, bez pośredników, na oficjalnych stronach, na których winiety sprzedawane są najtaniej.
Oficjalna strona z winietami w Czechach:
https://edalnice.cz/pl/index.html
Oficjalna strona z winietami w Austrii:
https://shop.asfinag.at/pl/
Porada praktyczna: austriacki ASFINAG oficjalnie rekomenduje, aby winiety kupować wyłącznie na ich stronie, a nie u pośredników, u których ceny są znacznie wyższe. Ponadto na oficjalnie stronie ASFINAG obowiązuje 18-dniowy okres, po którym winieta może być ważna. Wynika to z prawa konsumentów do odstąpienia od umowy. Możesz jednak zaznaczyć zakup na firmę, nawet jak nie masz firmy – wówczas winieta będzie mogła być ważna nawet od dnia zakupu.

Dodatkowo jeśli jedziesz przez Przełęcz Brenner, to na stronie austriackiego ASFINAG, możesz wykupić odcinkową opłatę za ten odcinek. Wówczas możesz skorzystać z lewej, skrajnej bramki, aby ominąć korek do punktu poboru opłat. Jeśli przejazd opłaciłeś wcześniej przez internet, to szlaban na Przełęczy Brenner otworzy się automatycznie (kamery odczytują numery rejestracyjne).
Opłaty drogowe we Włoszech
Natomiast we Włoszech za przejazd autostradą płaci się na bramkach autostradowych w zależności od długości przejechanego odcinka. W praktyce to około 0,09 euro za przejechany kilometr. Oficjalny kalkulator opłat autostradowych we Włoszech znajdziesz na tej stronie:
https://www.autostrade.it/it/home
Porada praktyczna: przed podróżą samochodem do Włoch warto wykupić ubezpieczenie assistance na wypadek awarii samochodu lub konieczności holowania pojazdu.
Ponadto w tym poradniku przeczytasz o czym pamiętać przed podróżą do Włoch samochodem?
Podróż do Włoch samolotem
W przypadku podróży samolotem, najważniejsze formalności ograniczają się do kwestii ważności dokumentów, wcześniejszego przygotowania karty pokładowej (wydrukowanej lub posiadania jej w smartfonie) oraz zadbania o ubezpieczenie.
Natomiast na etapie wybierania terminu podróży, warto zajrzeć na oficjalną stronę włoskiego Ministerstwa Transportu. Pod tym linkiem publikowane są wszystkie zapowiedzi strajków we włoskim transporcie:
http://scioperi.mit.gov.it/mit2/public/scioperi
Strajki we Włoszech to normalność – odbywają się średnio co 5-6 tygodni. W tabeli warto przede wszystkim zwrócić uwagę na strajki „nazionale”, czyli „krajowe”, a także te z dopiskiem „Generale” lub „Aereo”. To oznacza, że można się spodziewać problemów na lotniskach. Jednak nawet w dniach strajku, duża część połączeń lotniczych się odbywa, a komunikacja miejska i kolejowa zapewnia tzw. „połączenia gwarantowane” działające od 6:00 do 9:00 i od 17:00 do 20:00.
Warto też pamiętać, że nawet gdy strajkują włoskie związki zawodowe, to w strajku w większości nie uczestniczą kierowcy prywatnych autobusów zapewniających transfer z lotniska do centrum miasta. Przykładowo popularny przewoźnik Terravision zapewniający transfer z obydwu rzymskich lotnisk, a także z lotniska w Bergamo i Mediolan Malpensa – nie strajkuje nigdy.
Artykuł w jednym z fragmentów powstał w ramach współpracy reklamowej z firmą ubezpieczeniową Warta.
Miło mi, że dotarłeś lub dotarłaś do końca tego przewodnika. Jeśli artykuł okazał się pomocny, zostaw proszę komentarz u dołu.
- Masz pytania? Napisz w komentarzach poniżej. Otrzymam powiadomienie i odpowiem Ci niezwłocznie.
- Będzie nam miło, jeśli dołączysz do 46 000 osób, które obserwują nasze konto na instagramie.
- Prowadzimy też największy w Polsce włoski profil bloga na Facebooku, który zgromadził 114 000 obserwatorów.
- Zapraszamy również na największą Facebookową Grupę miłośników Włoch, która liczy ponad 80 000 Członków. Tam porad udzielają także Czytelnicy!