Strona główna -> Rzym i Watykan - atrakcje, zabytki, porady i plan zwiedzania -> Rzym w 5 dni – co zobaczyć? Plan pobytu – najlepszy przewodnik

Rzym w 5 dni – co zobaczyć? Plan pobytu – najlepszy przewodnik

Autor: Łukasz Ropczyński
Opublikowano: Ostatnia aktualizacja: 252 komentarze 739,9 tysięcy wyświetleń
Rzym w 5 dni - co zobaczyć? Plan pobytu - najlepszy przewodnik

Rzym to miasto jednoczące skrajności, stojące niegdyś na czele świata pogańskiego, a dziś będące centrum chrześcijaństwa. Przyciąga ludzi z całego świata. Piękno Wiecznego Miasta można podziwiać w historycznych budynkach, placach, fontannach, czy muzeach, a także w magicznych zakątkach, które odkrywamy w trakcie kolejnych wyjazdów do Rzymu. Rzym można „zaliczyć” w weekend lub przyjeżdżać tu wielokrotnie, aby wracać do ulubionych miejsc i zawsze odkrywać coś nowego, zaskakującego i czarującego.

Do Włoch podróżujemy od 17 lat. W tym czasie Rzym odwiedziliśmy ponad 20 razy i wciąż do niego wracamy. Całą naszą wiedzą i doświadczeniem dzielimy się z Czytelnikami na blogu. To najważniejszy z naszych rzymskich artykułów, ale w kategorii Rzym i Watykan znajdziesz 16 innych artykułów związanych z Rzymem. Piszemy tam o komunikacji z obydwu rzymskich lotnisk, o zwiedzaniu najsłynniejszych zabytków, o noclegach i restauracjach, a także o tym co zobaczyć wokół Rzymu.

Jeśli poszukujesz rzetelnych wiadomości z Włoch oraz wakacyjnych inspiracji, porad i darmowych przewodników to zapraszam Cię do obserwowania naszego konta na Instagramie.

Poznaj Rzym z naszym blogiem

Poniższy przewodnik to bardzo rozbudowany, gotowy i darmowy plan zwiedzania Rzymu w 5 dni, a w nim między innymi:

  • Co zobaczyć w Rzymie w ciągu 5 dni, aby nie biegać „zaliczając” kolejne punkty, tylko mądrze zaplanować dzień i cieszyć się z włoskiego dolce vita?
  • Jak tanio i szybko dojechać z obydwu lotnisk do centrum miasta? 6 sposobów dla każdego z lotnisk.
  • Gdzie spać w Rzymie? 20 sprawdzonych noclegów + porady, których dzielnic unikać.
  • Gdzie – na oficjalnych stronach – kupić bilety do poszczególnych zabytków i muzeów?
  • Odwiedziny w których miejscach należy rezerwować odpowiednio wcześniej już z Polski? Chodzi między innymi o Koloseum i Muzea Watykańskie gdzie w ostatniej chwili trudno kupić bilety.
  • Jak poruszać się po Rzymie metrem i autobusami, a kiedy chodzić pieszo? Na co uważać?
  • Gdzie zjeść w Rzymie romantyczną kolację, a gdzie tani i pyszny rzymski street food? 15 osobiście sprawdzonych, nieprzypadkowych, najlepszych kulinarnych miejsc w Rzymie.
  • Dlaczego Zatybrze jest najbardziej klimatyczną częścią Rzymu?
  • Będą też porady praktyczne: jak zwiedzać Rzym z dzieckiem w wózku, do którego roku życia dzieci nie płacą za bilety, gdzie są przechowalnie bagażu i jak tanio i szybko dojechać nad morze w rzymskiej dzielnicy Ostia, a jak do Tivoli?

Przygotuj sobie kawę i zasiądź do czytania – najlepiej na komputerze, ponieważ artykuł jest bardzo rozbudowany. Poniższe menu umożliwia szybkie „przeskoczenie” do interesującego Cię fragmentu.

Spis treści:

Rzym w 5 dni – co zobaczyć, aby nie biegać po Rzymie?

Rzym to jedyne miasto na świecie, które budzi taki szacunek, zachwyt i podziw odwiedzających. To miasto o najpiękniejszej na świecie historii, ale również z niezwykle bogatą architekturą. Turyści podziwiają starożytne budowle, średniowieczne kościoły, a także renesansowe pałace. Ponadto w Watykanie tłumy ustawiają się w kolejce do Muzów Watykańskich – najwspanialszych muzeów na świecie. To wszystko dostępne jest dla turystów spacerujących historycznymi ulicami oraz romantycznymi, wąskimi alejkami olbrzymiego historycznego centrum. Rzym to także miasto setek fontann, dziesiątek wspaniałych parków i ogrodów, gdzie większość ulic i budynków skrywa w sobie bogatą historię, a często także spektakularne tajemnice.

Jak się w tym odnaleźć, bo przecież nie da się zobaczyć wszystkiego? Co wybrać z wielu atrakcji, które oferuje Rzym? Poniżej znajdziesz mój plan zwiedzania na 5 dni w Rzymie + dodatkowe propozycje, jeśli do Rzymu przyjeżdżasz na dłużej lub Twoje tempo zwiedzania jest „szybsze” 😉 W pastelowo-żółtych ramkach znajdują się porady praktyczne, a na samym dole wskazówki na temat komunikacji miejskiej, dojazdu z lotniska, metra, czy przechowania bagażu.

Dodatkowo uzupełnieniem artykułu są kolorowe ramki, w których podpowiadam gdzie dobrze zjeść w danej okolicy – na zaplanowanym szlaku zwiedzania Wiecznego Miasta.

Idealny nocleg w Rzymie – gdzie szukać?

podczas ostatniego pobytu w Rzymie zatrzymaliśmy się w apartamancie rezerwowanym przez Interhome, 100 m od wejścia do Muzeów Watykańskich, przy gwarnej i tętniącej życiem Via Candia (fot. Joanna Ropczyńska, kierunekwlochy.pl)
podczas ostatniego pobytu w Rzymie zatrzymaliśmy się w apartamancie rezerwowanym przez Interhome, 100 m od wejścia do Muzeów Watykańskich, przy gwarnej i tętniącej życiem Via Candia (fot. Joanna Ropczyńska, kierunekwlochy.pl)

Podczas ostatniego pobytu w Rzymie – kiedy podróżowaliśmy w czwórkę z dziećmi – zatrzymaliśmy się w tym apartamencie Interhome, zaledwie 100 m od Muzeów Watykańskich i blisko stacji metra Ottaviano. Apartament znajduje się przy tętniącej życiem Via Candia – ponadto na dole mieliśmy bar i piekarnię, wokół świetne restauracje i supermarkety. Apartament ma dwie sypialnie, trzy małe balkony, klimatyzację i wifi. Znajduje się w typowo rzymskiej, zabytkowej kamienicy z windą.

Natomiast w poprzednich latach zazwyczaj zatrzymywaliśmy się w hotelach w historycznym centrum Rzymu. Nocleg poza zabytkowym centrum nie ma tego klimatu i uroku, a poza tym wszędzie trzeba dojeżdżać komunikacją miejską. Rzym najprzyjemniej zwiedza się pieszo śpiąc w historycznym centrum, kiedy można do hotelu bezpiecznie wracać późną nocą.

Sprawdzone noclegi w Rzymie

Polecam Ci te trzy hotele w centrum Rzymu, w których zatrzymywaliśmy się poprzednio. Mają świetnie opinie, dobrą lokalizację, a także rozsądny stosunek ceny do jakości:

  • Hotel Accademia*** – tuż obok Fonanny di Trevi. Byliśmy w samym centrum najpiękniejszej części Rzymu.
  • Hotel Hiberia*** – znakomita lokalizacja ponieważ blisko Koloseum, Forum Romanum, czy Fontanny di Trevi. Ponadto to przyjemna okolica!
  • Otivm Hotel**** – nieco luksusowy, obok Kapitolu, bardzo blisko Panteonu, dodatkowo duży plus za taras! Idealny na romantyczny weekend w Rzymie. Jednak trochę droższy.

Jeśli interesują Cię polecane noclegi w Rzymie to zajrzyj do oddzielnego artykułu. Tam więcej szczegółów na temat tych hoteli, a także apartamenty i B&B u polskich gospodarzy w Rzymie.

Jeżeli chcesz zorganizować tani wyjazd do Rzymu, to najniższą cenę za pokój 2-osobowy z prywatną łazienką oferują hotele w sąsiedztwie dworca Termini (zobacz tutaj). To niezbyt przyjemna dzielnica, ponieważ jest tam dużo bezdomnych. Dlatego szczególnie wieczorami trzeba się pilnować. Z drugiej jednak strony plusem jest znakomita komunikacja – tuż przy dworcu kolejowym i przy dwóch liniach metra, łatwy dojazd z lotniska oraz niska cena hoteli wokół dworca.


Dzień 1 – na początek Rzym starożytny

Koloseum, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Koloseum, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

W pierwszym dniu pobytu w Rzymie polecam Ci poznanie Rzymu starożytnego – zaczynając od Koloseum. Jeśli mieszkasz daleko, to najszybciej dojedziesz tu metrem. Ta część Rzymu to jak spacer po wielkim muzeum, ponieważ całe historyczne centrum Rzymu to jedno wielkie muzeum na świeżym powietrzu. Poniższą listę zabytków i punktów do odwiedzenia potraktuj jako inspirację. Zbocz z trasy, pomiń to co Cię nie zainteresuje. Spacer po historycznym Rzymie zawsze będzie udany, bez względu na to, gdzie trafisz.

Koloseum, czyli amfiteatr Flawiuszów

widok na Koloseum z górnej części Piazza del Colosseo, nad stacją metra, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
widok na Koloseum z górnej części Piazza del Colosseo, nad stacją metra, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

To najważniejsza – zachowana do dziś – budowla starożytnego Rzymu. Symbol, którego przedstawiać nie trzeba. Dawniej odbywały się tutaj walki gladiatorów podziwiane przez rzymski tłum. Budowę Koloseum rozpoczęto w 70 r. na polecenie Wespazjana i Tytusa – cesarzy z dynastii Flawiuszów. Jednak ogrom budowli oraz lokalizacja na bagnistym terenie sprawiały wiele trudności. O lokalizacji przesądziła natomiast bliska odległości do Forum Romanum i Palatynu.

Rzymski Amfiteatr był przykładem dla architektów innych tego typu budowli na świecie. Uważano go za wzór prostoty i funkcjonalności. Koloseum mieściło 50 tysięcy widzów. W 240 r. Koloseum uległo zniszczeniu w wyniku pożaru, następnie przeżyło jeszcze kilka trzęsień ziemi. W późniejszych latach amfiteatr Flawiuszów sukcesywnie rozbierano, żeby wykorzystać jego kamień na budowę innych zabytków. Docelowo rozebrano 2/3 Koloseum. Koloseum jest tak położone, że to właśnie stąd najlepiej rozpocząć zwiedzanie starożytnego centrum.

Bilety do Koloseum, Forum Romanum i na Palatyn

Rzym ma swój symbol, którym jest Koloseum. Dlatego będąc w Rzymie koniecznie trzeba wejść do Koloseum, to całkiem inne doświadczenie, niż podziwianie Koloseum wyłącznie z zewnątrz (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Rzym ma swój symbol, którym jest Koloseum. Dlatego będąc w Rzymie koniecznie trzeba wejść do Koloseum, to całkiem inne doświadczenie, niż podziwianie Koloseum wyłącznie z zewnątrz (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Władze Koloseum oficjalnie rekomendują wcześniejszy zakup biletów na oficjalnej stronie zabytku. Wprawdzie od 15 maja 2023 r. ponownie uruchomiona została kasa sprzedająca normalne bilety przy Koloseum, ale ich liczba jest ograniczona, a do kasy tworzą się kilometrowe kolejki. Kasa ta sprzedaje tylko bilety na ten sam dzień i na najbliższą dostępną godzinę. Dlatego lepiej kupić bilet wcześniej przez internet, aby uniknąć stania w często dwugodzinnej kolejce. Aktualne ceny najpopularniejszych biletów do Koloseum:

  • 18 euro – normalny bilet do Koloseum, Forum Romanum i na Palatyn.
  • 4 euro – bilet dla obywateli Unii Europejskiej w wieku od 18 do 25 roku życia.
  • bezpłatnie – dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia, a także osoby niepełnosprawne. Jednak od 1 maja 2023 r. osoby uprawnione do bezpłatnego wstępu muszą odebrać darmowy bilet w kasie (nie mogą go zarezerwować online). Ponadto osoby niepełnosprawne muszą przedstawić legitymację osoby niepełnosprawnej.

Porada praktyczna: do Koloseum, Forum Romanum i na Palatyn obowiązuje jeden wspólny bilet, który należy kupić wcześniej przez internet. Wejście do Koloseum rezerwuje się na konkretny dzień i godzinę (można się spóźnić maksymalnie kwadrans). Bilet najlepiej kup na oficjalnej stronie Coop Culture – bilety pojawiają się na około 30 dni przed terminem. Następnie (lub wcześniej) z tym samym biletem możesz wejść do Forum Romanum i na Palatyn w ciągu 24 godzin po lub przed wizytą w Koloseum.

Co zrobić w przypadku braku dostępności biletów do Koloseum?

Wysoki sezon w Rzymie trwa od marca do końca października oraz dodatkowo w okresie Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Ze względu na gigantyczne kolejki i brak gwarancji otrzymania biletu, odradzam zakup biletów do Koloseum w kasie na miejscu. Wyjątkiem są takie miesiące jak listopad lub luty, gdy jest niski sezon i można zaryzykować stanie w kolejce.

Jeśli na oficjalnej stronie bilety są już wyprzedane, pozostaje zakup u pośredników. Wówczas będzie trochę drożej, ale z biletami od Get Your Guide oraz z Tiqets nie ma problemów z wejściem – to uczciwe firmy.

Porada praktyczna: w samym Koloseum i obok są trzy kasy wydające bezpłatne bilety dla osób uprawnionych, w tym dla dzieci. Tam raczej nie tworzą się kolejki. Natomiast do kasy sprzedającej bilety dla osób dorosłych kolejka jest bardzo długa. Możesz więc dla siebie kupić bilety u pośredników, natomiast dla dzieci wciąż możesz odebrać bezpłatne bilety w dedykowanej kasie, gdzie nie powinno być kolejki.

Zobacz więcej w oddzielnym artykule:

Forum Romanum

widok z Palatynu na Forum Romanum, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
widok z Palatynu na Forum Romanum, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Tuż obok Koloseum znajduje się Forum Romanum. Przez tysiąc lat było sercem starożytnego Rzymu oraz sercem imperium obejmującego prawie całą Europę. Dawne centrum polityczne, religijne i towarzyskie oraz miejsce, w którym odbywały się najważniejsze uroczystości publiczne. Dziś są to już tylko ruiny, ale stanowią najważniejszy obszar archeologiczny w Europie.

Warto odwiedzić to miejsce, aby podziwiać ślady dawnej potęgi Rzymu. Wśród ruin najważniejsze to Świątynia Wenus i Romy (powstała w 135 r.), Łuk Tytusa (zbudowany w 81 r.), Bazylika Maksencjusza i Konstantyna, Świątynia Romulusa, Świątynia Antonina i Faustyny, czy charakterystyczne pozostałości Świątyni Westy. Ponadto w oczy z daleka rzuca się 23-metrowy Łuk Septymiusza Sewera, a tuż obok masywne kolumny dawnej Świątyni Saturna. Spacerując po Forum Romanum można też zobaczyć zbudowaną w drugiej połowie I wieku n.e. Rampę Domicjana. Łączyła ona Forum Romanum – polityczne i administracyjne serce miasta – z centrum władzy, Pałacem Cesarskim. Była więc przejściem z Forum Romanum do rezydencji cesarza.

Porada praktyczna: Palatyn i Forum Romanum są ze sobą połączone. Zwiedza się je na tym samym bilecie. Jeśli „przypadkowo” wyjdziesz z Forum Romanum, to na tym samym bilecie nie możesz już wrócić na Palatyn. Te dwa obszary trzeba zwiedzić jednocześnie.

Palatyn i widok na Rzym

Palatyn, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Palatyn, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Palatyn to jedno z siedmiu wzgórz Rzymu i miejsce najstarszej rzymskiej osady. To właśnie tutaj w grocie wilczyca miała karmić Romulusa i Remusa – legendarnych założycieli Rzymu. Znajdowały się tu m.in. świątynia Wiktorii, świątynia Jowisza Statora, Dom Liwii, pałac Septimusa Sewera i pałac Domicjana.

W okresie republiki Palatyn był dzielnicą bogatych willi należących do Cycerona, Krassusa, czy Marka Antoniusza. Na Palatynie znajduje się taras widokowy, z którego podziwiać można panoramę Forum Romanum, Ołtarza Ojczyzny oraz historycznego centrum Wiecznego Miasta.

Trattoria Luzzi, Via Celimontana 1, Rzym
Trattoria Luzzi, Via Celimontana 1, Rzym

Rzymski obiad po zwiedzaniu Koloseum – polecane miejsce

Gdzie zjeść w okolicy w przerwie zwiedzania Koloseum i Forum Romanum? Trattoria Luzzi to nie jest restauracja wybitna. Nie jest to także jedna z najlepszych rzymskich restauracji. Jednak na tle drogich i miernych knajp w bezpośrednim sąsiedztwie Koloseum, Trattoria Luzzi to niezła kuchnia rzymska w niskich cenach. Poza tym część stolików oferuje bezpośredni widok na Koloseum. W porze obiadu wszystkie stoliki są tu zajęte i zazwyczaj trzeba kilka minut poczekać. Wieczorami o wolny stolik też bywa trudno, ponieważ w kuchni zmienia się ekipa i przychodzą tu wówczas głównie mieszkańcy Rzymu.

Klasyczne pierwsze dania kosztują tu po około 7 euro, a gościnny właściciel chodzi z wielką miską pecorino romano i posypuje gościom dania. Za obiad dla rodziny 2+2 z wodą i winem zapłaciliśmy tu 32 euro. Więcej przeczytasz w tekście co i gdzie zjeść w Rzymie. Pamiętaj, że to nie jest miejsce na niezapomnianą kolację, ale to dobry lokal na ciepły i świeży posiłek za niską cenę. W google maps Trattoria Luzzi ma ocenę 4.2/5 na podstawie ponad 5000 recenzji.

Trattoria Luzzi
Via Celimontana 1, Rzym

Łuk Konstantyna Wielkiego

Łuk Konstantyna Wielkiego tuż obok Koloseum, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Łuk Konstantyna Wielkiego tuż obok Koloseum, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Pomiędzy Koloseum, a Forum Romanum znajduje się 21-metrowy Łuk Konstantyna Wielkiego zbudowany w latach 312–315 dla uhonorowania dziesięciolecia sprawowania władzy przez cesarza Konstantyna.

Warto zwrócić uwagę na cztery posągi umieszczone nad kolumnami, które uosabiają podbite przez Trajana plemiona. Rzeźby pochodzą z czasów Trajana. Pomiędzy posągami znajdują się płyty z płaskorzeźbami z czasów Marka Aureliusza (prawdopodobnie z lat 170–180).

Kapitol – wspaniały widok na Rzym i Forum Romanum

widok na Forum Romanum ze Wzgórza Kapitolińskiego, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
widok na Forum Romanum ze Wzgórza Kapitolińskiego, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

To najważniejsze z siedmiu wzgórz miasta, które znajduje się na północny zachód od Forum Romanum. Z okolic Koloseum dojdziesz tu historyczną ulicą Via dei Fori Imperiali, a następnie skręć w lewo w Via di S. Pietro in Carcere, która jest jednocześnie świetnym punktem widokowym do pamiątkowych zdjęć (na zdjęciu poniżej po lewej stronie).

Na południowym szczycie wzgórza znajdowała się świątynia Jowisza, a na przeciwnym najstarsza rzymska forteca obronną Arx. Obecnie na wzgórzu znajduje się Piazza del Campidoglio przebudowany według projektu Michała Anioła. Pałace leżące po obu stronach są siedzibą Muzeów Kapitolińskich. Na placu stoi także kopia konnego pomnik cesarza Marka Aureliusza z II wieku.

Bazylika Santa Maria In Ara coeli

Bazylika Santa Maria In Ara coeli, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Bazylika Santa Maria In Ara coeli, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Zbudowana w XIII w. bazylika Matki Bożej Ołtarza Niebiańskiego na Kapitolu, do której prowadzą 124 stopniowe, marmurowe schody. Schody dobudowano w 1348 r. jako podziękowanie dla Matki Bożej za powstrzymanie epidemii dżumy. Nieco mroczne wnętrze kościoła robi wrażenie. Wśród największych dzieł sztuki kościoła podziwiać tu można freski Pineturcchia, które znajdują się w pierwszej kaplicy po prawej stronie.

Ponadto warto zwrócić uwagę na 22 kolumny, pochodzące z różnych antycznych budowli, które dzielą wnętrze na trzy nawy oraz na wspaniały barokowy ołtarz. Bazylika znana jest z Santo Bambino – figurki Dzieciątka Jezus z XV w. Była ona wyrzeźbiona z drzewa oliwnego, które według tradycji pochodziło z Ogrójca. Obecnie w kościele wystawiona jest kopia ponieważ oryginał został skradziony w 1994 r.

Piazza Venezia, Ołtarz Ojczyzny i statua Wiktora Emanuela II

Piazza Venezia, a w tle Ołtarz Ojczyzny, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Piazza Venezia, a w tle Ołtarz Ojczyzny, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Ołtarz Ojczyzny nazywany też Pomnikiem Wiktora Emanuela II widać niemal z każdego wyżej położonego punktu w Rzymie. Charakterystyczny pomnik znajduje się przy Placu Weneckim, na zboczu Kapitolu. Wbrew pozorom budowla nie jest taka stara jak mogłoby się wydawać. Był to sposób na upamiętnienie króla Wiktora Emanuela II, który odegrał ważną rolę w procesie zjednoczenia Włoch. Po 26 latach budowy, w 1911 r. dokonano odsłonięcia nieukończonego jeszcze pomnika, a 10 lat później w jego centralnej części utworzono Grób nieznanego żołnierza. We wnętrzach budowli mieści się Centralne Muzeum Zjednoczenia Włoch. Natomiast do grobu nieznanego żołnierza i na niższe tarasy widokowe można wejść za darmo.

Pomnik ma 81 m wysokości i 135 m szerokości. Wymiary pomnika, a także jego neoklasycystyczny styl wielokrotnie były przedmiotem krytyki części opinii publicznej. Niektórzy architekci uważają, że jego monstrualne rozmiary przytłaczają starożytne zabytki znajdujące się tuż obok. Jednak dla turystów w większości jest to obiekt imponujący rozmachem.

Porada praktyczna: już dolne tarasy widokowe na Ołtarzu Ojczyzny oferują darmowe i piękne widoki. Jednak windą można wyjechać na samą górę, na najwyższy taras. Bilety na taras w cenie 16 euro uwzględniają także wejście do Muzeum, dzieci do 10 roku życia za darmo, dzieci do 18 roku życia płacą pół ceny. Nie jest wymagana wcześniejsza rezerwacja wejścia.

W tym miejscu przewidziałem koniec pierwszego dnia zwiedzania Rzymu. Jeśli masz jeszcze czas i siłę w nogach możesz przespacerować się z Piazza Venezia w stronę Fontanny di Trevi – to niedaleko 🙂


Dzień 2 – czyli romantyczny Rzym średniowieczny

Piazza Navona, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Piazza Navona, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Drugiego dnia w Rzymie proponuje Ci spacer po najbardziej urokliwych i romantycznych ulicach i placach historycznego centrum Rzymu. Nazwijmy tę część miasta umownie „Rzymem średniowiecznym”, ale – co oczywiste – mieszają się tu zabytki różnych okresów.

Zamek Świętego Anioła

Zamek Świętego Anioła, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Zamek Świętego Anioła, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Poranek zacznij od wizyty w Zamku Świętego Anioła. Charakterystyczną, ogromną bryłę Zamku Świętego Anioła widać z daleka. Większość turystów ogląda zamek tylko z zewnątrz przy okazji podziwiając mosty nad Tybrem. Wokół zamku roi się od imigrantów handlujących podróbkami różnych towarów – nie daj się naciągnąć.

Budowla powstała jako mauzoleum cesarza Hadriana w 139 r. Natomiast funkcję mauzoleum pełniła do 271 r., kiedy została włączona w system murów obronnych Rzymu. Na początku VII wieku papież Bonifacy IV na szczycie budynku wzniósł kaplicę Świętego Anioła w Niebie. W 1277 r. papież Mikołaj III połączył zamek z Watykanem za pomocą tajemnego korytarza, istniejącego do dziś. Sekretne przejście między zamkiem, a Watykanem miało 1200 m długości i nazywało się Passetto di Borgo. Obecnie, od roku 1933, znajduje się w nim muzeum (Museo Nazionale di Castel Sant’Angelo), ale to także świetny punkt widokowy na Rzym.

Porada praktyczna: Zamek Świętego Anioła otwarty jest od 9:00 do 19:30 (ostatnie wejście o 18:30). Bilet wstępu w cenie 12 euro, dzieci i młodzież do 18 lat za darmo. Nie jest wymagana wcześniejsza rezerwacja. U góry jest taras widokowy i bar – stoliki są tak rozstawione, że z części z nich popijając kawę lub drinka można podziwiać panoramę Rzymu w kierunku Watykanu.

Most św. Anioła

Most św. Anioła w Rzymie, widok w kierunku Via del Governo Vecchio, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Most św. Anioła w Rzymie, widok w kierunku Via del Governo Vecchio, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Tuż obok zamku znajduje się przepiękny Most św. Anioła – jeden z najbardziej znanych mostów w Rzymie. Pierwotna konstrukcja przeprawy w tym miejscu pochodzi z 134 r., ale od tego czasu most był wielokrotnie przebudowywany, chociaż częściowo zachował swój dawny charakter. W 1450 r. tłum idący do Watykanu tak bardzo napierał na balustradę, że ta załamała się. Część pielgrzymów wpadła do Tybru. Zginęło wówczas około 200 osób.

Najbardziej charakterystycznym elementem mostu są XVII-wieczne rzeźby przedstawiające 10 aniołów projektu Berniniego. Mostem św. Anioła przejdź na drugą stronę Tybru i kieruj się w stronę romantycznej ulicy Via del Governo Vecchio, którą dojdziesz do Piazza Navona.

Piazza Navona – najwspanialszy plac w Rzymie

Piazza Navona, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Piazza Navona, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

To najwspanialszy plac w Rzymie, który przyciąga turystów dzień i noc. Otoczony klimatycznymi kawiarniami i restauracjami, w których – niestety – wysokie ceny nie zawsze idą w parze z jakością. Niespełna 2000 lat temu w tym miejscu znajdował się 30-tysięczny stadion. W centralnej części placu znajduje się Fontanna Czterech Rzek, zbudowana w latach 1647-1651. Fontannę zaprojektował Giovanni Lorenzo Bernini. Notabene ten sam, który odpowiadał za rzeźby na Moście świętego Anioła, o których wspominałem powyżej.

Warto wejść do znajdującego się pośrodku placu kościoła Sant’Agnese in Agone. Na placu znajdują się jeszcze dwie inne fontanny. W południowej części fontanna Maura (tę także zaprojektował Bernini), a w północnej fontanna Neptuna, którą zaprojektował Giacomo della Porta w XVI w. Fontanna ostateczny kształt uzyskała w XIX w., kiedy dodano do niej figurę Neptuna. Wokół Piazza Navona rozstawione są restauracyjne stoliki, ale niemal wszędzie ceny są horrendalne.

Kościół Sant’Agnese in Agone

Kościół Sant'Agnese in Agone, Piazza Navona, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Kościół Sant’Agnese in Agone, Piazza Navona, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Kościół znajduje się na zachodnim boku Piazza Navona, w zwartej zabudowie pomiędzy dwoma pałacami Palazzo Pamphili (po lewej), a Colleggio Innocenziano (po prawej). W latach 81-96 zbudowano w tym miejscu stadion, który mieścił nawet 30 tys. widzów. Według tradycji kościół wzniesiono w miejscu, w którym męczeńską śmiercią zginęła św. Agnieszka – patronka kościoła.

Obecny budynek świątyni powstał na zlecenie papieża w XVII w. w miejscu starego kościoła Sant’Agnese. Barokowa fasada kościoła Sant’Agnese wykazuje pewne podobieństwa do fasady Bazyliki św. Piotra. Warto wejść do środka (zwiedzanie bezpłatne i bez kolejki), aby podziwiać wnętrze świątyni, w tym ołtarz główny, cztery ołtarze boczne oraz cztery kaplice.

Mastrociccia – Osteria Bistrot, Via del Governo Vecchio 76, Rzym
Mastrociccia – Osteria Bistrot, Via del Governo Vecchio 76, Rzym

Romantyczny obiad lub kolacja w sercu Rzymu

Przy urokliwej Via del Governo Vecchio, zaledwie kilkadziesiąt metrów od Piazza Navona, znajdują się nasze dwie ulubione restauracje w tej części Rzymu. Pierwsza z nich, którą szczególnie Ci polecam to Mastrociccia – znajdziesz tam klasyczne dania kuchni rzymskiej, a wieczorami także pinsę i owoce morza. Mastrociccia polecało nam kilka osób mieszkających w Rzymie, ale także w internecie mają świetnie opinie – w google 4,6/5 na podstawie ponad 2500 recenzji. Za przystawki, cztery dania, wodę i dwa kieliszki wina zapłaciliśmy tu ponad 70 euro. Warto, jest elegancko, bardzo smacznie i trzymają wysoki poziom!

To nie jedyna znakomita restauracja, która zachwyciła nas w tej okolicy. W oddzielnym artykule na blogu przeczytaj także o położonej po sąsiedzku Mimì e Cocò i najlepszym tiramisu w Rzymie. Więcej szczegółów znajdziesz w tekście co i gdzie zjeść w Rzymie.

Mastrociccia – Osteria Bistrot
Via del Governo Vecchio 76, Rzym

Campo de’ Fiori

Jest to tętniący życiem rynek, gdzie codziennie (oprócz niedziel) znajdują się stragany ze świeżymi owocami, warzywami, kwiatami, serami i wędlinami oraz owocami morza. Atmosfera na placu przypomina filmy Felliniego. Jest to jeden z nielicznych placów w Rzymie, przy którym nie ma kościoła. Jednak okolica nie cieszy się najlepszą sławą. W 1606 r. w pobliżu Campo de’ Fiori najsłynniejszy rzymski malarz ówczesnego czasu – Caravaggio, zabił swojego znajomego po czym wyjechał do Neapolu, aby uciec przed rzymską jurysdykcją.

Panteon – najstarszy budynek Rzymu

Panteon, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Panteon, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Z Piazza Navona zaledwie 400 m będzie dzielić Cię od Panteonu. To najstarszy tak dobrze zachowany budynek w Rzymie. Budowę Panteonu zakończono w 128 r. Budynek przetrwał przez tak wiele lat ponieważ w 609 r. został zamieniony na kościół katolicki. To spowodowało, że z Panteonu nie można było zabrać żadnego kamienia na inną budowlę. Dlatego fasada oraz wnętrze Panteonu praktycznie nie zmieniły się od II wieku.

Pod ścianami znajdują się nagrobki Rafaela i dwóch królów włoskich. Kopuła Panteonu jest dowodem geniuszu starożytnych projektantów. Jest większa niż kopuła w Bazylice św. Piotra, a do XX wieku była największą tego typu konstrukcją betonową. Natomiast przez okrągły otwór w kopule do wnętrza Panteonu od wieków wpada światło.

Porada praktyczna: od lipca 2023 r. zwiedzanie Panteonu jest płatne. Bilet w cenie 5 euro, a ulgowy 3 euro (dla młodzieży od 18 do 25 lat). Dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia – wstęp gratis. Bilet można kupić w kasie na miejscu.

Bazylika Santa Maria sopra Minerva

Bazylika Santa Maria sopra Minerva znajduje się zaraz za Panteonem, po lewej stronie. Co ciekawe, gotycka fasada świątyni wyróżnia się na tle okolicznych kościołów, które w większości mają fasady z elementami baroku. Przed wejściem znajduje się posąg słonia, który symbolizuje pobożność i mądrość – to dzieło autorstwa Berniniego. Wewnątrz znajdują się grobowce papieży: Klemensa VII, Leona X, Pawła IV, Urbana VII oraz św. Katarzyny ze Sieny, patronki Włoch. Ponadto w pobliżu głównego ołtarza leży malarz Fra Angelico. Natomiast przy schodach prezbiterium usytuowana jest rzeźba Michała Anioła.

Giolitti, Via degli Uffici del Vicario 40, Rzym
Giolitti, Via degli Uffici del Vicario 40, Rzym

Znakomita kawa i dwie najlepsze lodziarnie w pobliżu Panteonu

W pobliżu Panteonu znajdują się dwie świetne lodziarnie. Pierwsza z nich to Giolitti przy Via degli Uffici del Vicario 40 (na zdjęciu obok). To podobno najstarsza lodziarnia w Rzymie założona w 1890 r. przez Giuseppe i Bernardinę Giolitti i wciąż jest własnością tej rodziny. Tutejsze lody i słodkie przysmaki trafiały na stoły włoskiej rodziny królewskiej. Nieco wcześniej po drodze miniesz Gelaterię Della Palma przy Via della Maddalena 19-23 przy której lody są chyba nawet jeszcze lepsze i jest aż 150 smaków do wyboru.

Na kawę udaj się w przeciwnym kierunku, do Sant’ Eustachio Il Caffè przy Piazza di S. Eustachio 82. To najlepsza kawa w okolicy Panteonu, którą właściciele sami importują z małych spółdzielni w Dominikanie, Gwatemali i Etiopii. Więcej szczegółów znajdziesz w tekście co i gdzie zjeść w Rzymie.

Fontanna di Trevi – najwspanialsza z fontann

Fontanna di Trevi, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Fontanna di Trevi, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Słynna z wielu filmów, najpiękniejsza z setek fontann Rzymu, gdzie zawsze jest tłum turystów i nawet ciężko zrobić pamiątkowe zdjęcie. Pierwszą fontannę w tym miejscu zbudowano w 1453 r. na polecenie papieża Mikołaj V. Doprowadzono do niej wodę z akweduktu wybudowanego przez Augusta w 19 r.

Obecna fontanna zbudowana została w latach 1732-1762 na zlecenie papieża Klemensa XII. Fontanna zajmuje całą tylną ścianę Palazzo Poli. Na środku fontanny stoi posąg Neptuna. Fontannę można zobaczyć za darmo przez całą dobę.

Plac Hiszpański i Schody Hiszpańskie

Plac Hiszpański i Schody Hiszpańskie, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Plac Hiszpański i Schody Hiszpańskie, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Jeśli od Fontanny di Trevi pójdziesz za tłumem w prawo w Via della Stamperia to po 700 m dojdziesz do Piazza di Spagna, czyli Placu Hiszpańskiego, przy którym znajdują się słynne Schody Hiszpańskie. To jedno z najbardziej reprezentatywnych miejsc w Rzymie. Od placu odchodzą najbardziej eleganckie rzymskie ulice.

U podnóża schodów znajduje się barokowa Fontana della Barcaccia. Jest zaprojektowana przez Pietro Berniniego czyli ojca wielkiego Berniniego, któremu prawdopodobnie pomagał wówczas syn. Ma kształt na wpół zatopionej łodzi. Miało to przypomnieć o powodzi, która zalała Plac Hiszpański w 1598 r. Wchodząc po Schodach Hiszpańskich dojdziesz do Piazza Trinità dei Monti, czyli Placu Trójcy Świętej z obeliskiem Salustiusza. Obok znajduje się XVI wieczny, renesansowy kościół Trinità dei Monti. Piazza Trinità dei Monti to jeden z ładniejszych punktów widokowych w Rzymie.

widok na Rzym z Piazza Trinità dei Monti (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
widok na Rzym z Piazza Trinità dei Monti (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Natomiast na wprost – od Schodów Hiszpańskich – zaczyna się Via dei Condotti. Jedna z kilku najważniejszych ulic handlowych w Rzymie, przy której znajdują się ekskluzywne butiki takich marek, jak Dior, Gucci, Prada, czy Bulgari. Warto się tędy przespacerować aż do Via del Corso. Przy okazji, to jedna z najczystszych rzymskich ulic – warto na to zwrócić uwagę 😉


Dzień 3 – zwiedzanie Watykanu

Bazylika św. Piotra, Watykan (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Bazylika św. Piotra, Watykan (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Trzeci dzień pobytu w Rzymie poświęć na spokojne zwiedzanie Watykanu. Pamiętaj, że bilet wstępu do Muzeów Watykańskich najlepiej kupić jeszcze z Polski. Unikniesz ogromnej kolejki, a poza tym w muzeach są limity wejść. Odwiedziny Bazyliki św. Piotra nie wymagają biletów, a na kopułę Bazyliki bilet wstępu kupuje się na miejscu, tuż przed wejściem.

Muzea Watykańskie – zasady zwiedzania i bilety

Spiralne schody, nazywane też Schodami Bramante w Muzeach Watykańskich (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Spiralne schody, nazywane też Schodami Bramante w Muzeach Watykańskich (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Dlaczego zacząć od słynnych Muzeów? Ponieważ niemal zawsze jest tam ogromna kolejka. Ponadto ostatnie wejście możliwe jest do godziny 16:00, a Muzea Watykańskie zamykane są o 18:00.

Porada praktyczna: Nie trać czasu na stanie w bardzo długiej kolejce i bilety kup wcześniej przez internet. Rekomenduję zakup na oficjalnej stronie internetowej www.museivaticani.va – należy wybrać konkretny dzień i godzinę wizyty.

Aktualne ceny biletów do Muzeów Watykańskich:
20 euro + 5 euro opłaty rezerwacyjnej – bilet normalny;
8 euro + 5 euro opłaty rezerwacyjnej – bilet ulgowy, który przysługuje dzieciom i młodzieży od 6 do 18 roku życia oraz studentom do 25 roku życia (za okazaniem legitymacji);
bezpłatnie – dzieci do 6 roku życia.

Osoby z biletem kupionym online przechodzą oddzielnym wejściem, z pominięciem długiej kolejki.

Jeśli na oficjalnej stronie pula biletów jest już wyczerpana, wówczas można skorzystać z dwóch najpopularniejszych pośredników. Z biletami od tych firm nie ma problemów, ale są trochę droższe:
Get Your Guide – bilet do Muzeów Watykańskich (wejście bez kolejki)
Tiqets – bilet do Muzeów Watykańskich (wejście bez kolejki + opcjonalnie audioprzewodnik)

Dziedziniec szyszki, na pierwszym planie instalacja "Sfera w Sferze" z 1990 r. autorstwa Arnaldo Pomodoro, Muzea Watykańskie (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Dziedziniec szyszki, na pierwszym planie instalacja „Sfera w Sferze” z 1990 r. autorstwa Arnaldo Pomodoro, Muzea Watykańskie (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Muzea Watykańskie otwarte są od poniedziałku do soboty od 9:00 do 18:00 (ostatnie wejście o 16:00). W niedzielę i święta zamknięte. Natomiast w każdą ostatnią niedzielę miesiąca wstęp wolny od 9:00 do 14:00 (ostatnie wejście o 12:30). Uwaga: w darmową niedzielę są ogromne kolejki.

Dlaczego Muzea Watykańskie są tak wyjątkowe?

Przemienienie Pańskie (1516–1520), obraz autorstwa Rafaela znajduje się w Pinakotece Watykańskiej, która jest częścią Muzeów Watykańskich (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Przemienienie Pańskie (1516–1520), obraz autorstwa Rafaela znajduje się w Pinakotece Watykańskiej, która jest częścią Muzeów Watykańskich (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Muzea Watykańskie to najwspanialsze muzea na świecie. Być może inne muzea mogą im dorównać liczbą eksponatów, ale nigdzie nie ma całych komnat zdobionych przez Rafaela czy fresków takich jak na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej. Trasa zwiedzania Muzeów Watykańskich to ponad 7 km, a w trakcie zwiedzania będzie bolała Cię szyja od ciągłego zadzierania głowy w górę 🙂 Przeciętny turysta jest przytłoczony ogromną ilością obrazów, rzeźb, arrasów i fresków. Nie wiadomo na czym się skupić i w którym kierunku podążać. Dlatego po przejściu przez bramki (gdzie skanuje się bilet) i po wyjechaniu ruchomymi schodami na górę, będziesz mógł za darmo pobrać plan dwóch poziomów Muzeów Watykańskich.

Nie sposób w tym konkretnym i praktycznym przewodniku opisać ile pomieszczeń, eksponatów i zabytków znajduje się w Muzeach Watykańskich. Można tam spędzić cały dzień, chociaż większość Czytelników, z którymi mam kontakt, spędza na zwiedzaniu Muzeów 3-4 godziny. Z uwagi na ogromną liczbę eksponatów i dzieł wartych zobaczenia Muzeom Watykańskim poświęciłem całkowicie oddzielny artykuł.

Zobacz więcej w oddzielnym artykule:

Kaplica Sykstyńska

Kaplica Sykstyńska, Muzea Watykańskie, Watykan (fot. isogood)
Kaplica Sykstyńska, Muzea Watykańskie, Watykan (fot. isogood)

Kulminacyjnym momentem zwiedzania Muzeów Watykańskich jest wizyta w Kaplicy Sykstyńskiej. Odbywa się tutaj konklawe, czyli wybór nowego papieża. Kaplica Sykstyńska jest częścią Muzeów Watykańskich – nie da się tu wejść z pominięciem Muzeów.

Kaplica Sykstyńska to arcydzieło ze wspaniałym sklepieniem przedstawiającym dziewięć scen z 300 postaciami, autorstwa Michała Anioła. Mistrz tworzył go przez cztery lata w niezwykle trudnych warunkach – w zimnie i upale, malując na leżąco z rusztowania. Na tylnej ścianie kaplicy Michał Anioł stworzył kolejne arcydzieło: freski przedstawiające Sąd Ostateczny (ukończony w 1541 r.). Sąd Ostateczny przedstawia mroczną scenę z księgi Apokalipsy. Ogromny fresk Michał Anioł podzielił na trzy główne części: niebo, czyściec, a na dole piekło.

Wszystkie freski w Kaplicy Sykstyńskiej zajmują 1100 metrów kwadratowych. Dodatkowo ciekawostką jest fakt, że Kaplica Sykstyńska ma te same wymiary co świątynia króla Salomona w Jerozolimie.

Porada praktyczna: w Kaplicy Sykstyńskiej obowiązuje bezwzględny zakaz rozmawiania, fotografowania i filmowania. Obsługa ma prawo zarekwirować sprzęt fotograficzny jeśli ktoś nie podporządkowuje się zasadom. W tej części artykułu wyjątkowo zamieściłem licencjonowane zdjęcia kupione w banku zdjęć – sam nie fotografowałem Kaplicy Sykstyńskiej.

Bazylika św. Piotra – zasady zwiedzania

Bazylika św. Piotra, Watykan (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Bazylika św. Piotra, Watykan (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Po wyjściu z Muzeów Watykańskich skieruj się na Plac św. Piotra. Bazylika św. Piotra to zdecydowanie najchętniej odwiedzane miejsce w Watykanie, do którego przybywają pielgrzymi i turyści z całego Świata.

Natan z Milanem przed Bazyliką św. Piotra, Watykan (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Natan z Milanem przed Bazyliką św. Piotra, Watykan (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Przed wejściem do Bazyliki św. Piotra zazwyczaj ustawia się długa kolejka, ale przesuwa się dość płynnie.

Porada praktyczna: Bazylika św. Piotra otwarta jest codziennie od 7:00 do 19:00. Nie ma biletów wstępu. Przed wejściem przechodzi się kontrolę bezpieczeństwa. Pamiętaj o stosownym ubiorze – ramiona i kolana powinny być zakryte.

Zwiedzanie Bazyliki św. Piotra

Bazylika św. Piotra, Watykan (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Bazylika św. Piotra, Watykan (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Bazylika św. Piotra imponuje rozmachem z jakim została zbudowana. Wzniesiono ją w latach 1506 – 1626. Jest drugim pod względem wielkości kościołem na świecie (23000 metrów kwadratowych) mogącym pomieścić 60 tysięcy wiernych. Tradycja głosi, że Bazylika stoi na miejscu pochowania św. Piotra, uznawanego za pierwszego papieża i jednego z Apostołów (jego grób leży pod głównym ołtarzem). W podziemiach bazyliki znajdują się także groby innych papieży.

Bazylika św. Piotra, Watykan (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Bazylika św. Piotra, Watykan (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Na początku XVI wieku, papież Juliusz II, podjął decyzję o zburzeniu grożącej zawaleniem bazyliki z czasów Konstantyna i zbudowaniu w tym miejscu nowej świątyni. Zadanie powierzył Donato Bramantemu. Po śmierci Bramantego budowę kontynuował Rafael, następnie Baldassare Peruzzi, później przez kilkadziesiąt lat Michał Anioł i wielu innych słynnych na skalę światową architektów. Ołtarz Bazyliki znajduje się siedem metrów nad grobem św. Piotra. Natomiast przy ołtarzu są schody do krypty. Dodatkowo do naw bocznych przylegają liczne kaplice.

W pierwszej nawie po prawej stronie kościoła umieszczona jest Pieta watykańska. Od czasu uszkodzenia rzeźby przez szaleńca osłania ją kuloodporna szyba. Rzeźba została wykonana w 1498 r. przez 24-letniego Michała Anioła.

Kolejna nawa po prawej stronie to kaplica świętego Sebastiana z barokowym ołtarzem pod którym znajduje się nagrobek papieża św. Jana Pawła II, przeniesiony tu z Grot Watykańskich po beatyfikacji.

Wejście na kopułę Bazyliki św. Piotra i widok na Rzym

widok na Rzym z kopuły Bazyliki św. Piotra (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
widok na Rzym z kopuły Bazyliki św. Piotra (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Po zwiedzaniu Bazyliki warto od razu udać się na Kopułę Bazyliki św. Piotra. Nie ma lepszego punktu widokowego w Rzymie i Watykanie. Miejsce naprawdę robi wrażenie.

widok na Ogrody Watykańskie z kopuły Bazyliki św. Piotra (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
widok na Ogrody Watykańskie z kopuły Bazyliki św. Piotra (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Porada praktyczna: wejście na kopułę znajduje się po prawej stronie, stojąc przodem przed Bazyliką. Wypatruj tabliczki z napisem „CUPOLA”. Bilety kupuje się w kasie, bezpośrednio przed wejściem. Niemożliwa jest wcześniejsza rezerwacja.

Są dwie możliwości wyjścia na kopułę:

  • Bilet za 10 euro – wówczas windą wyjeżdża się na dach bazyliki, a stamtąd jest do pokonania jeszcze 320 schodów. Często wąskich i biegnących spiralnie (warto to wziąć pod uwagę jeśli ktoś ma słabą kondycję lub klaustrofobię).
  • Bilet za 8 euro – wówczas trzeba pokonać cały dystans po schodach i łącznie jest to aż 551 schodów. Nie wiem jak jest w praktyce, ponieważ zawsze wybieramy windę.

Na balkonie kopuły Bazyliki św. Piotra czekać będzie na Ciebie niesamowity widok na Rzym oraz Watykan, który zapada w pamięć i wynagradza stanie w kolejce po bilet oraz późniejszą wspinaczkę po schodach. Bez ograniczeń można robić pamiątkowe zdjęcia.

Il Colibrì, Via Famagosta 69, Rzym
Il Colibrì, Via Famagosta 69, Rzym

Rodzinna restauracja w okolicy Watykanu, gdzie nie oszukują

Wzdłuż ulicy łączącej stację metra Ottaviano z Placem św. Piotra przeciętne lokale zachęcają turystów, którzy zjedzą tam raz i prawdopodobnie nigdy więcej nie wrócą. Wystarczy jednak przejść uliczkę dalej, aby trafić do rzymskiej perełki – rodzinnej restauracji Il Colibrì, gdzie ceny są niskie, a ugoszczą Cię tam jak najlepszego przyjaciela!

W Il Colibrì powitał nas właściciel, który z dumą zaczął opowiadać, kto gościł w jego restauracji. Byli tu m.in. Gianni Morandi, Lucio Dalla, czy Mariah Carey, co potwierdzają wiszące na ścianach zdjęcia. Il Colibrì to tradycyjna kuchnia rzymska i kuchnia włoska. Amatriciana, carbonara, cacio e pepe, czy pizza kosztują po około 9 euro (jest więc tanio jak na tę okolicę). Po tym jak po raz pierwszy zarekomendowaliśmy Il Colibrì na blogu, restauracja ma tak wielu gości z Polski, że właściciel przetłumaczył kartę menu na nasz język.

Więcej szczegółów znajdziesz w tekście co i gdzie zjeść w Rzymie.

Il Colibrì
Via Famagosta 69, Rzym


Dzień 4 – Rzym trochę bardziej kameralny

Zatybrze, malownicza uliczka Vicolo del Piede przy Ristorante La Canonica, Rzym (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Zatybrze, malownicza uliczka Vicolo del Piede przy Ristorante La Canonica, Rzym (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Czwarty dzień w Rzymie poświęć na zwiedzanie klimatycznego Zatybrza (wł. Trastevere). Na Zatybrzu polecę Ci świetną restaurację (a nawet kilka, o których piszę w oddzielnym artykule poświęconym tylko Zatybrzu), a następnie poznaj leżącą tuż obok Wyspę Tyberyjską, skąd bardzo blisko jest już do rzymskiego getta. Następnie moja proponowana trasa zwiedzania prowadzi do Bazyliki Santa Maria in Cosmedin, gdzie znajdują się słynne Usta Prawdy. Stamtąd warto wybrać się na Awentyn – wysunięte najbardziej na południe wzgórze w starożytnym Rzymie.

Porada praktyczna: na Zatybrzu nie ma metra, ale połączeń autobusowych jest mnóstwo. Z dworca Termini na Zatybrze jeździ autobus linii H (średnio co 20 minut). Ponadto na Zatybrze jeździ też tramwaj linii 8 z przystanku położonego obok Piazza Venezia.

Zatybrze, czyli Rzym mniej turystyczny

przed Bazyliką św. Cecylii na Zatybrzu, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
przed Bazyliką św. Cecylii na Zatybrzu, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Zatybrze (Trastevere) położone jest blisko Watykanu, na wysokości historycznego centrum, po drugiej stronie Tybru patrząc od Piazza Venezia czy Koloseum. W I w. p.n.e. nie była to nawet część Rzymu, a osiedlali się tutaj Żydzi. Rejon wydawał się być częściowo odizolowany od reszty miasta, przez co miał autonomię. Dziś dzielnica przeżywa najlepsze chwile w swojej historii. Mieszkają tu znani i wpływowi Rzymianie, a także zwykli ludzie, którzy chcą być nieco obok turystycznego zgiełku w drugiej części miasta.

Zatybrze słynie ze świetnych restauracji i trattorii, gdzie króluje prawdziwa rzymska kuchnia za rozsądną cenę. Tutejsze lokale są świetną alternatywą dla często przeciętnych i drogich restauracji w turystycznej części Wiecznego Miasta. W XIX w. w Europie panowała moda na wyburzanie dawnej zabudowy, aby zrobić miejsce pod nowe, szerokie aleje. Tak też stało się na Zatybrzu, gdzie poświęcono część zabudowań pod Viale di Trastevere.

Bazylika Św. Marii na Zatybrzu

Basilica di Santa Maria in Trastevere, Zatybrze, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Basilica di Santa Maria in Trastevere, Zatybrze, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

W sercu rzymskiego Zatybrza znajduje się Piazza di Santa Maria in Trastevere, a przy nim jeden z najstarszych kościołów w Rzymie – Bazylika św. Marii na Zatybrzu (wł. Basilica di Santa Maria in Trastevere). Być może bazylika była nawet pierwszym oficjalnym miejscem kultu chrześcijańskiego zbudowanym w Rzymie. Świątynia pierwotnie powstała pomiędzy 340 a 352 r. jednak później była wielokrotnie przebudowywana. W VIII i IX wieku dobudowano boczne nawy, a dzwonnica pochodzi z XII wieku.

Zwróć uwagę na fasadę bazyliki, na której znajduje się XIII-wieczna mozaika przedstawiająca siedzącą na tronie Matkę Bożą, dwóch donatorów i 10 postaci kobiecych. Równie piękne mozaiki znajdują się na apsydzie – przedstawiają Chrystusa z Maryją w otoczeniu świętych. Natomiast pod ołtarzem głównym znajdują się relikwie świętych przeniesione do bazyliki z katakumb w 790 r. Są to relikwie Kaliksta, Korneliusza, Juliusza i Kalepodiusza.

Trattoria Da Enzo al 29, Via dei Vascellari 29, Rzym
Trattoria Da Enzo al 29, Via dei Vascellari 29, Rzym

Najlepsze cacio e pepe i carbonara w Rzymie

Najlepsze na Świecie cacio e pepe zjesz w Rzymie, a najlepsze ze wszystkich rzymskich restauracji jest na Zatybrzu w Trattorii Da Enzo al 29. Restauracja wygląda niepozornie. Malutkie stoliki gęsto ustawione jeden obok drugiego pod odrapanym murem kamienicy. To co zwraca uwagę, to długa kolejka czekająca na wolny stolik w porze obiadu i jeszcze dłuższa w letnie wieczory. Da Enzo al 29 przyciąga mieszkańców i turystów bezpretensjonalną atmosferą i najlepszą rzymską kuchnią, w której kucharze są niesamowici.

Poza rzymskim cacio e pepe koniecznie zamów też prawdziwą rzymską carbonarę, którą tutaj robi się z guanciale, czyli wieprzowego policzka, a sos z jajka jest kremowy i oczywiście posypany startym pecorino romano. Wcześniej, na przystawkę carciofo alla giudia, czyli karczoch po żydowsku i fiore di zucca, czyli nadziewany kwiat cukinii. Warto swoje odstać w kolejce. Więcej o tym miejscu w tekście co i gdzie zjeść w Rzymie.

Trattoria Da Enzo al 29
Via dei Vascellari 29, Rzym

Bazylika św. Cecylii na Zatybrzu

Basilica di Santa Cecilia in Trastevere, czyli Bazylika św. Cecylii na Zatybrzu, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Basilica di Santa Cecilia in Trastevere, czyli Bazylika św. Cecylii na Zatybrzu, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Po obiedzie w Trattorii Da Enzo al 29 tylko niewielki kawałek dzieli Cię od zobaczenia Bazyliki św. Cecylii. Większość turystów zwiedzanie Zatybrza rozpoczyna od Piazza di Santa Maria, gdzie znajduje się wspomniana wcześniej Basilica di Santa Maria in Trastevere. Natomiast Bazylika św. Cecylii ukryta jest za murami i trochę w bocznej uliczce, w miejscu, gdzie już mało kto zagląda. Bazylika św. Cecylii stoi w miejscu męczeńskiej śmierci swojej patronki. Panuje tu wyjątkowo spokojna, mistyczna atmosfera. Kościołem opiekują się siostry Benedyktynki, które mają tu swój klasztor.

Według legendy święta Cecylia ukazała się tutaj papieżowi Paschalisowi I, ujawniając mu dokładne miejsce, w którym pochowano jej ciało. Papież w IX wieku nakazał wznieść nową bazylikę w miejscu, w którym istniał poprzedni kościół św. Cecylii i gdzie święta miała zginąć. Między XII, a XIII wiekiem dobudowano krużganek, atrium i dzwonnicę. Podczas prac renowacyjnych, kardynał Sfondrati kazał otworzyć grób św. Cecilii, odsłaniając w ten sposób cudownie nienaruszone ciało. Było one ubrane na biało i widoczne były rany na szyi, od których miała zginąć święta.

Zobacz więcej w oddzielnym artykule:

Wyspa Tyberyjska w Rzymie

widok na Wyspę Tyberyjską od strony Zatybrza, w trakcie spaceru wzdłuż Tybru, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
widok na Wyspę Tyberyjską od strony Zatybrza, w trakcie spaceru wzdłuż Tybru, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Z Bazyliki św. Cecylii skieruj się w stronę Wyspy Tyberyjskiej, aby dojść do getta. Wyspa Tyberyjska ma 270 m długości i zaledwie 67 m szerokości. Zatybrze łączy się z wyspą poprzez Most Cestiusza (Ponte Cestio), z drugiej zaś strony jest Most Fabrycjusza (Ponte Fabricio).

Na Wyspie Tyberyjskiej znajdują się dwa kościoły i średniowieczny kompleks z wieżą rodziny Gaetanich, z której wywodził się papież Bonifacy. Mamy pecha do tego miejsca – za każdym razem, kiedy tu jesteśmy zaczepiają nas albo bezdomni albo podejrzane typy.

Bazylika Santa Maria in Cosmedin i Usta Prawdy

Bazylika Santa Maria in Cosmedin, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Bazylika Santa Maria in Cosmedin, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Nie jest do końca pewne kiedy zbudowano Bazylikę Santa Maria in Cosmedin. Być może już w VI wieku. W 847 r. świątynia ucierpiała w trakcie trzęsienia ziemi, ale papież zlecił jej odbudowę. W w 1123 r. papież Kalikst III zlecił kolejną renowację, w trakcie której dobudowano 34-metrową dzwonnicę. Kościół kilkukrotnie był jeszcze remontowany. Jednak turystów przyciągają tutaj przede wszystkim słynne Usta Prawdy – starożytny marmurowy medalion z rzeźbioną twarzą brodatego mężczyzny z otworem w miejscu ust.

Średniowieczna legenda głosi, że temu kto włożył dłoń do ust i wcześniej kłamał, usta odgryzały rękę. W średniowieczu przy rzeźbie wykonywano wyroki sądowe polegające właśnie na odcinaniu dłoni. Dziś turyści podchodzą do medalionu, wkładają dłonie i robią sobie klasyczne pamiątkowe zdjęcie z Rzymu.

Porada praktyczna: Usta Prawdy znajdują się w przedsionku kościoła, po lewej stronie za kratą. Kilka osób pisało mi, że Usta Prawdy były zamknięte. W czasie pandemii bywały zamknięte, ale wiem, że część turystów nie zauważyła, że trzeba wejść do kościoła, a potem innymi drzwiami wrócić do przedsionka. Rozejrzyjcie się dobrze zanim uznacie, że jest zamknięte 😉

Awentyn i Rzym widziany przez dziurkę od klucza

kolejka do słynnej "dziurki od klucza" na Awentynie w Rzymie (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
kolejka do słynnej „dziurki od klucza” na Awentynie w Rzymie (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Dziurka od klucza na Awentynie to nietypowa atrakcja, ale też darmowa. Samo wzgórze Awentyn warte jest wizyty. Są tam różane ogrody, pomarańczowe drzewa i taras widokowy, ale skupmy się na razie na tej słynnej dziurce od klucza. Jak tam trafić? Trzeba iść pod adres Piazza dei Cavalieri di Malta – to jest pod górę na południe od Circo Massimo i po drugiej stronie Tybru od Trastevere. Pomocna będzie nawigacja w telefonie 🙂 Słynna dziurka od klucza znajduje się w drzwiach prowadzących do ogrodu Zakonu Maltańskiego. Przez dziurkę można zobaczyć wyjątkowy widok na Bazylikę św. Piotra, a po bokach zieleń ogrodu. Jest tylko jeden problem. Z roku na rok coraz więcej turystów wie o tym miejscu, dlatego zazwyczaj trzeba stać w kolejce, aby to zobaczyć.

Ogród Pomarańczy i taras z widokiem na Rzym

Ogród Pomarańczy, Awentyn, Rzym (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Ogród Pomarańczy, Awentyn, Rzym (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Tuż obok dziurki od klucza (zaledwie 200 m dalej) znajduje się Ogród Pomarańczy (Giardino degli Aranci), gdzie także jest punkt widokowy. Tutaj już nie trzeba czekać w kolejce – do dyspozycji jest duży taras, z którego można podziwiać Rzym. W Ogrodzie Pomarańczy znajdują się zacienione ławki oraz kranik z pitną wodą.

To dobre miejsce na krótki odpoczynek w upalne dni. Ogród Pomarańczy zaprojektował w 1932 r. jeden z najlepszych architektów epoki, specjalizujący się w ogrodach, Raffaele de Vico. Kilka lat temu w ogrodzie dokonano nowych nasadzeń.


Dzień 5 – czyli Rzym majestatyczny

Bazylika św. Pawła za Murami, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Bazylika św. Pawła za Murami, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

W piątym dniu pobytu w Wiecznym Mieście proponuję zwiedzić najpiękniejsze miejsca w Rzymie, ale nieco poza ścisłym, turystycznym centrum. Na początek konieczne będzie kupienie zwykłego biletu za 1,50 euro aby metrem linii B podjechać do stacji „Basilica San Paolo”. Znajduje się tam Bazylika św. Pawła za Murami czyli jedna z czterech bazylik papieskich w Rzymie. To jeden z moich ulubionych rzymskich kościołów – ogromny i majestatyczny.

Bazylika św. Pawła za Murami

Bazylika św. Pawła za Murami, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Bazylika św. Pawła za Murami, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Bazylika św. Pawła za Murami to jedna z czterech bazylik papieskich w Rzymie. Piąta – Bazylika św. Piotra – znajduje się już w Watykanie. Bazylika św. Pawła za Murami (wł. Basilica Papale di San Paolo fuori le Mura) została zbudowana w miejscu pochówku świętego Pawła. Turyści zaglądają tu nieco rzadziej, ponieważ bazylika znajduje się poza ścisłym historycznym centrum.

Bazylika robi wrażenie z zewnątrz, ale najpiękniejsze jest jej wnętrze. Na ścianach wokół znajdują się medaliony z wizerunkami wszystkich dotychczasowych papieży. Wizerunek obecnego papieża jest dodatkowo podświetlony (na zdjęciu u dołu po lewej stronie). Według legendy jeśli zabraknie miejsca na kolejny wizerunek papieża, nastąpi koniec Świata.

Bazylika pierwotnie została wzniesiona w latach 386 – 440 w miejscu pochówku św. Pawła. 15 lipca 1823 r., podczas prowadzenia prac dekarskich został zaprószony ogień. Pożar zniszczył prawie całą bazylikę. Podjęto odbudowę, starając się zachować pierwotny kształt świątyni. Zakończenie prac i ponowne poświęcenie bazyliki nastąpiło w 1854 r.

Porada praktyczna: Bazylika św. Pawła za Murami znajduje się przy Piazzale San Paolo 1 i otwarta jest codziennie od 7:00 do 18:30. Wstęp wolny.

Piazza del Popolo

Piazza del Popolo, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Piazza del Popolo, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Po zwiedzaniu Bazyliki św. Pawła za Murami metrem linii B, a później metrem linii A (z przesiadką na stacji Termini) pojedź na Piazza del Popolo. Piazza del Popolo to jeden z najważniejszych placów w Rzymie z trójzębem ulic – Via del Corso, Via Babuino i Via della Ripetta. Po przeciwnej stronie do placu prowadzi zabytkowa brama Porta del Popolo, przebudowana w XVII w. przez Berniniego.

Przy bramie znajduje się Bazylika Santa Maria del Popolo, pośrodku placu stoi 24-metrowy, zabytkowy egipski obelisk, a w południowej części dwa identyczne kościoły. Po prawej Santa Maria dei Miracoli, a po lewej Santa Maria dei Montesanto. Zostały one zaprojektowane przez Rainaldiego, a wzniesione przez Berniniego. Jednak jeśli przyjrzysz się dokładnie, to zauważysz, że fasady obydwu kościołów są identyczne, ale różnią się nieco kopułami.

Bazylika Santa Maria del Popolo

Bazylika Santa Maria del Popolo, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Bazylika Santa Maria del Popolo, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Przy placu stoi renesansowa bazylika Santa Maria del Popolo, zbudowana w 1099 r., na miejscu pochówku Nerona. W bazylice na szczególną uwagę zasługuje kaplica Chigi (Cappella Chigi z 1513 r.), zaprojektowana przez Rafaela.

Ponadto znaleźć można tu rzeźby Berniniego, a także dzieła Donato Bramante czy dwa płótna Caravaggia w kaplicy Cerasich.

Terrazza del Pincio z pięknym widokiem na Rzym

widok na Rzym z Terrazza del Pincio, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
widok na Rzym z Terrazza del Pincio, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Stojąc na Piazza del Popolo z pewnością zauważysz, że część turystów idzie w stronę Via del Corso (ulica handlowa pomiędzy dwoma kościołami), a równie duża część idzie schodami pod górę – na taras widokowy Terrazza del Pincio, z którego rozpościera się panoramiczny widok na Rzym. Szczególnie pięknie jest tu o zachodzie słońca.

Jeśli interesują Cię inne tego typu punkty widokowe w Rzymie, idealne do pamiątkowych zdjęć (szczególnie o wschodzie lub o zachodzie słońca), to zajrzyj też do mojego artykułu o kilkunastu najpiękniejszych punktach widokowych w Rzymie. Link poniżej.

Ogrody Borghese w Rzymie

Ogrody Borghese, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Ogrody Borghese, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

To publicznie dostępny park na terenie którego znajduje się Villa Borghese – pełna dzieł sztuki, ale jej zwiedzanie jest już płatne. Ogrody Borghese zostały zbudowane w 1605 r. w miejscu, gdzie kardynał Scypion Borghese miał swoje winnice. Ogrody Borghese znajdują się na wzgórzu blisko Piazza del Popolo. Park jest najpopularniejszym terenem rekreacyjnym w Rzymie. Poza słynną Villą Borghese są tu jeszcze dwie mniejsze wille, muzeum zoologii i coś w rodzaju zegara wodnego. Jest też mnóstwo małej architektury – ławki, posągi, pomniki i alejki. W tym polski akcent, czyli alejka Via Adam Mickiewicz.


Co zobaczyć jeśli masz więcej czasu na Rzym?

Ogrom zabytków i atrakcji, które oferuje Rzym przytłacza niejednego turystę. Nie wiadomo od czego zacząć i z czego zrezygnować, gdy na zwiedzanie Rzymu ma się tylko kilka dni. Pisząc ten przewodnik założyłem, że przeciętny turysta na zwiedzanie Rzymu ma od 4 do 7 dni z czego pierwszy i ostatni dzień przez przylot i wylot są mocno ograniczone. Jeśli planujesz spędzić w Rzymie więcej niż 5 dni lub Twoje tempo zwiedzania jest bardzo szybkie, to poniżej jeszcze kilka moich propozycji na temat tego, co warto zobaczyć w Rzymie.

Porada praktyczna: jeśli swój apartament lub B&B musisz opuścić rano, a lot powrotny do Polski masz dopiero wieczorem, to warto pozostawić bagaż w przechowalni i w pełni korzystać z ostatniego dnia w Rzymie. W artykule przechowalnie bagażu w Rzymie znajdziesz namiary na kilka tego typu miejsc.

Tivoli i Villa d’Este

Dobrym pomysłem na kilkugodzinną wycieczkę z Rzymu jest wyjazd do pobliskiego Tivoli, gdzie na turystów czeka renesansowa Villa d’Este z jednym z najpiękniejszych ogrodów we Włoszech, a także dwie inne wille – Villa Adriana i Villa Gregoriana. Zacienione alejki, setki fontann, mnóstwo zieleni i zewsząd szum wody. To atrakcja szczególnie latem, gdy w Rzymie jest trudny do zniesienia upał. Do Tivoli z łatwością dojedziesz pociągiem Trenitalia lub autobusem Cotral. Szczegóły opisałem w oddzielnym artykule, do którego link znajdziesz poniżej.

Lido di Ostia

W około 30 minut kolejką miejską z dworca Roma Porta San Paolo możesz dojechać do nadmorskiej dzielnicy Rzymu czyli Lido di Ostia. Wystarczy zwykły bilet miejski za 1,50 euro. Możesz spędzić dzień na plaży w Lido di Ostia lub pojechać autobusem jeszcze kawałek dalej na dziką i mniej zatłoczoną plażę Capocotta, którą mieszkańcy Rzymu uwielbiają. O szczegółach pisałem w poniższym poradniku.

Monte Cassino

Druga propozycja na jednodniową wycieczkę z Rzymu, to podróż pociągiem do miasta Cassino. Następnie sprzed dworca kolejowego w Cassino należy wyjechać autobusem lub taksówką na wzgórze Monte Cassino. To już większa wyprawa i zajęty cały dzień. Jednak dla Polaków to punkt obowiązkowy podczas pobytu w środkowych Włoszech. To właśnie tutaj pochowani zostali żołnierze II Korpusu generała Władysława Andersa. Polska flaga i tablice pamiątkowe w naszym języku są tu starannie wyeksponowane. Warto poświęcić jeden dzień, aby odwiedzić Polski Cmentarz Wojenny na Monte Cassino, a później klasztor, który – od 2023 roku – można zwiedzać z polskim pracownikiem.

Czy Rzym jest bezpieczny?

widok na Rzym z kopuły Bazyliki św. Piotra (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
widok na Rzym z kopuły Bazyliki św. Piotra (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Podobnie jak w innych, turystycznie popularnych, miastach Europy zachodniej także w Rzymie należy uważać na kieszonkowców. Rzym jest tak samo bezpieczny jak każda inna stolica zachodniej Europy.

Jednak szczególnie czujny musisz być na głównych dworach kolejowych i w metrze. Pod tym względem Rzym nie odbiega od Paryża, czy Barcelony. W metrze – szczególnie w tłoku – ani na moment nie zapominaj o tym, gdzie trzymasz portfel. Aparat, telefon, torebkę – staraj się trzymać zawsze z przodu. Nigdy na plecach. Kieszonkowcy tworzą tzw. sztuczny tłum. Uważają na tę metodę. Szczególnie nieprzyjemna jest okolica dworca Termini – kręci się tam wielu kieszonkowców, bezdomnych i zwykłych naciągaczy. Uważaj na siebie też w okolicach Watykanu i przy Koloseum.

Koloseum, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
Koloseum, Rzym, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Poza kieszonkowcami Rzym pełny jest tzw. fałszywych przewodników, którzy oferują swoje usługi przypadkowo spotkanym turystom lub całym grupom turystów. Najczęstsze są przypadki, gdy nielegalni przewodnicy oferują „tańszy wstęp” do muzeów, czy kościołów, które i tak są bezpłatne. Rekordziści naciągali nawet całe wycieczki na bilety do Bazyliki św. Piotra w cenie 50 euro lub na lepsze miejsce w kolejce do Muzeów Watykańskich. Okazywało się, że po wzięciu pieniędzy „przewodnik” znikał bez śladu.

Przy Koloseum plagą są naciągacze, którzy sprzedają nieautoryzowane bilety. Okazuje się, że po zakupie takiego fałszywego „biletu”, nie jest on uznawany przy wejściu do Koloseum, a sprzedawca znika bez śladu.

Rzym samochodem

Mało kto decyduje się na przyjazd samochodem tylko do Rzymu, ponieważ wygodniej i zazwyczaj taniej jest samolotem. Jednak przyjazd samochodem do Rzymu ma sens wtedy, gdy przy okazji zwiedzasz więcej miejsc we Włoszech.

Nawet doświadczony kierowca nie jest w stanie pokonać dystansu z Polski do Rzymu „na raz”. Dlatego przy okazji zapraszam Cię do mojego oddzielnego działu, w którym opisuję hotele przy autostradzie w Austrii i na północy Włoch, w których zazwyczaj śpimy podróżując do Włoch.

Wjeżdżając do Rzymu należy przygotować się na beztroski styl jazdy samych rzymian. Znaki drogowe często traktowane są bardzo umownie, a najczęściej używanym przyciskiem w samochodzie jest klakson. Ponadto na ulicach Rzymu należy szczególnie uważać na wszechobecne skutery, a samochody zaparkowane często w miejscu do tego niedozwolonym to standard.

Sprawne poruszanie się po Rzymie wymaga dużych umiejętności, refleksu, szybkości w podejmowaniu decyzji. Każde zawahanie jest napiętnowane dziesiątkami klaksonów rodowitych rzymian. Wiem co piszę, ponieważ pierwszy raz w Rzymie samochodem byłem 17 lat temu, a ostatni raz autem w Rzymie byliśmy w 2023 r. – przez kilkanaście lat sporo się zmieniło. Między innymi wprowadzono strefę ZTL o czym poniżej.

Rzym wprowadził strefę ograniczonego ruchu ZTL

Porada praktyczna: w centrum Rzymu obowiązuje strefa ograniczonego ruchu (tzw. strefa ZTL czyli Zona a Traffico Limitato). Poza tym ciężko znaleźć bezpieczny parking. Nie tylko chodzi o kradzieże, ale też uszkodzenia samochodu przez beztrosko parkujących Rzymian. W dziale noclegi w Rzymie znajdziesz moje propozycje hoteli i kempingów z bezpiecznym parkingiem.

Jeszcze kilka lat temu istniała możliwość dojechania samochodem praktycznie w ścisłe rejony Watykanu, czy Koloseum. Jednak od kilku lat w Rzymie obowiązują strefy ograniczonego ruchu. Do tych stref nie mogą wjechać pojazdy bez stosownego zezwolenia. Ponadto Strefy ZTL są różne w dzień i w nocy. Dlatego bardzo łatwo pogubić się w szczegółowych mapach obrazujących, które ulice są dopuszczone do ruchu, a które nie.

Dodatkowo na granicach strefy ZTL zamontowane są kamery, które robią zdjęcia wjeżdżającym samochodom. Jeśli dany samochód nie ma pozwolenia na wjazd, to wystawiany jest mandat (przeciętnie wynosi on od 80 do 300 euro, ale może być wyższy). Rekordziści otrzymali kilkadziesiąt mandatów, ponieważ do Rzymu wjeżdżali codziennie.

Porada praktyczna: na oficjalnej rzymskiej stronie https://romamobilita.it/it/servizi/ztl możesz sprawdzić granice poszczególnych stref ZTL.

Rzym pociągiem – dwa główne dworce kolejowe

Nawet jeśli do Rzymu przylatujesz samolotem, to i tak warto wiedzieć, że w mieście są dwa główne dworce kolejowe:

  • Roma Termini (Stazione Termini) – główny punkt przesiadkowy do autobusów i linii metra. To tutaj przyjeżdżają autobusy z lotniska.
  • Roma Tiburtina – to drugi ważny rzymski dworzec kolejowy.

Z Rzymu i do Rzymu można dojechać zarówno setkami różnych połączeń regionalnych lub InterCity ze wszystkich części Włoch, jak i szybką koleją Frecciarossa z prędkością dochodzącą nawet do 300 km/h. Szybkie pociągi łączą m.in. Rzym z Florencją (czas podróży to zaledwie 1:27), a także z Wenecją (4 godziny).

Rzym samolotem – dwa porty lotnicze

Najwięcej turystów z Polski do Rzymu przylatuje liniami lotniczymi. W Rzymie znajdują się dwa międzynarodowe lotniska. Większe lotnisko Fiumicino, a także mniejsze lotnisko Ciampino.

Jak dojechać z lotniska Rzym Ciampino do centrum miasta?

Kilka sposobów na to, jak dojechać z lotniska Rzym Ciampino do centrum miasta:

  • 7,00 euro lub 6,00 euro – jeśli bilet jest kupiony online – bezpośredni autobus Terravision ze stanowiska 1, który dowiezie Cię prosto na dworzec Roma Termini w centrum Rzymu.
  • 1,50 euro – najtańszy sposób to autobus komunikacji miejskiej ATAC linii 520, który dowiezie Cię w około 20 minut do stacji metra linii A – Cinecittà. Następnie na tym samym bilecie możesz wsiąść do metra. Metro linii A dojeżdża m.in. na Termini, Plac Hiszpański (Spagna) czy w okolice Watykanu (Ottaviano).
  • 1,50 euroautobus komunikacji miejskiej ATAC linii 720, który dowiezie Cię do stacji metra Laurentina (linia B). To dobry wybór jeśli Twój nocleg jest w okolicach Koloseum lub gdzieś indziej blisko linii B.
  • 1,20 euro + 1,50 euro – możesz też wybrać autobus Atral, który dowiezie Cię do stacji metra linii A – Anagnina. Atral kursuje nieco rzadziej niż autobusy miejskie.

Porada praktyczna: zintegrowany bilet ATAC w cenie 1,50 euro na autobus i metro kupisz w punkcie informacji turystycznej na lotnisku (nie u kierowcy). Obok tego punktu jest kasa Terravision. Pamiętaj o skasowaniu biletu po wejściu do autobusu.

Więcej o tym jak dojechać z lotniska Rzym Ciampino znajdziesz w osobnym artykule.

Jak dojechać z lotniska Rzym Fiumicino do centrum miasta?

Jest kilka możliwości, aby dostać się z lotniska Rzym Fiumicino do centrum miasta:

  • 8,00 euro lub 6,00 euro – jeśli bilet jest kupiony online – autobus Terravision, który dowiezie Cię do dworca Roma Termini. Przystanek znajduje się przy wyjściu z terminala numer 3. Natomiast czas przejazdu do centrum to niespełna godzina, a autobusy odjeżdżają średnio co 20-30 minut.
  • 7,00 euroautobus Sit Bus Shuttle. Odjeżdża ze stanowiska 12, także przy wyjściu z terminala numer 3. Kursy średnio co 35 minut. Przy dworcu Termini autobus ma przystanek przy Via Marsala 5 (na przeciwko Hotelu Royal Santina). Ponadto zaletą tego połączenia jest dodatkowy przystanek przy Watykanie (Via Crescenzio).
  • 8,00 europociąg regionalny Trenitalia ze stacji Fiumicino Aeroporto do Roma Trastevere. Dobry wybór jeśli chcesz się dostać bezpośrednio na Zatybrze.
  • 14,00 europociąg Leonardo Express w 32 minuty pokonujący trasę z lotniska do dworca Roma Termini. Pociągi odjeżdżają co 15-25 minut.

Więcej na ten temat znajdziesz w osobnym artykule.

Komunikacja miejska i metro w Rzymie + mapa linii

metro w Rzymie, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
metro w Rzymie, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Komunikacja miejska w Rzymie to trzy linie metra (a nawet cztery, ponieważ linia B rozgałęzia się poza centrum na dwie odnogi) i ponad 300 linii autobusowych. Na tle innych linii metra w miastach zachodniej Europy, metro w Rzymie jest średniej wielkości, jednak dla turystów jest idealne. Dociera do niemal wszystkich najważniejszych zabytków Rzymu. Natomiast rzymskie autobusy mimo strefy ZTL i bus pasów często stoją w korkach i jest w nich ciasno. Mimo wszystko z autobusów też warto skorzystać – na przykład dojedziesz nimi na Zatybrze. Jednak historyczne centrum Rzym najlepiej zwiedza się pieszo.

Porada praktyczna: nie pobieraj specjalnych aplikacji, które ułatwiają podróżowanie autobusami po Rzymie. My za każdym razem korzystamy z najpopularniejszych map google, które bardzo sprawnie w Rzymie radzą sobie z dopasowaniem odpowiedniej linii autobusowej w zależności od celu. Autobusy komunikacji miejskiej w centrum przyjeżdżają średnio co 10-20 minut.

Rzym ma trzy linie metra i trzy kolejki podmiejskie

metro Rzym – mapa linii metra w Rzymie według stanu na listopad 2023 r.
metro Rzym – mapa linii metra w Rzymie według stanu na listopad 2023 r.

Linie metra w Rzymie:

  • Apomarańczowa
  • Bniebieska
  • B1 – też niebieska, będąca dodatkowym rozwidleniem linii B (dla turystów nieistotna)
  • Czielona (już działa, ale częściowo wciąż jest w budowie)

Dodatkowo linie pomarańczowa i niebieska łączą się ze sobą na stacji Termini, która jest jednocześnie głównym dworcem kolejowym. Linie metra są czynne od godziny 5:30 do 23:30, a w piątek i sobotę do 1:30. Pociągi odjeżdżają zwykle co 3-10 minut. Stacje metra oznaczone są pomarańczową, niebieską lub zieloną tablicą (w zależności od linii) z białą literą M.

Centrum Rzymu z obszarami podmiejskimi łączą trzy linie metra naziemnego. Są to linie:

  • linia Ostiense – Ostia (do nadmorskiej dzielnicy Rzymu);
  • Ferrovia Roma Nord Flaminio – Prima Porta – do północnych dzielnic miasta (Parioli, Flaminio, Saxa Rubra);
  • linia Roma Termini Laziale – Giardinetti – do wschodnich dzielnic miasta (Centocelle, Casilino, Torre Maura).

Jednak z punktu widzenia turystycznego metro naziemne i pociągi podmiejskie są mało istotne, chyba, że chcesz wybrać się na jeden dzień nad morze. Aby bardziej nie komplikować zapraszam Cię do osobnego działu metro w Rzymie, w którym opisuję wszystkie szczegóły.

Bilety na komunikację miejską w Rzymie

komunikacja miejska w Rzymie, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)
komunikacja miejska w Rzymie, Włochy (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

W centrum Rzymu obowiązuje jedna strefa biletowa. Są inne strefy, ale rozpoczynają się daleko poza obwodnicą miasta. Ceny biletów są następujące:

  • 1,50 euro – bilet B.I.T. (biglietto integrato a tempo). To bilet, który upoważnia do jednego przejazdu metrem, w trakcie którego można zmieniać linie i dowolnego korzystania z autobusów przez 100 minut od skasowania.
  • 7,00 euro – bilet na wszystkie środki transportu w komunikacji miejskiej w Rzymie ważny przez 24 godziny od skasowania.
  • 12,50 euro – bilet na wszystkie środki transportu w komunikacji miejskiej w Rzymie ważny przez 48 godzin od skasowania.
  • 18,00 euro – bilet na wszystkie środki transportu w komunikacji miejskiej w Rzymie ważny przez 72 godziny od skasowania.

Podróżowanie komunikacją miejską z dziećmi

Porada praktyczna: dzieci do 10 roku życia w komunikacji miejskiej w Rzymie mogą podróżować za darmo, według zasady, że na jednego opiekuna przypada jedno dziecko bez biletu. Dotyczy to wyłącznie autobusów komunikacji miejskiej ATAC, metra w Rzymie oraz regionalnych pociągów Trenitalia. W autobusach prywatnych przewoźników kursujących na lotnisko obowiązują nieco inne zasady.

Ponadto są też bilety miesięczne i roczne, ale dla turysty te informacje nie są istotne.

Dodatkowo warto pamiętać, że bilety należy wsunąć do czytnika przed wejściem na peron stacji metra i zachować do kontroli do momentu wyjścia ze stacji metra.

Miło mi, że dotarłeś lub dotarłaś do końca tego przewodnika. Jeśli artykuł okazał się pomocny, zostaw proszę komentarz u dołu.

Przeczytaj także

Zostaw komentarz

252 komentarze

Beata 18 marca 2024 - 12:31

Po prostu WOW!!! Lecimy już za 5 dni i po przeczytaniu nie mogę się doczekać 🙂
W sumie na początku powinnam się przywitać 🙂 dzień dobry 🙂
Mam pytanie. Jak najsprawniej dostać się z lotniska Fiumicino do S. Giovanni di Dio? Blisko tej nazwy mamy hotel. Będzie nas 9 osób w tym dziecko 2 letnie w wózku. Już z góry dziekuję za odpowiedź 🙂

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 18 marca 2024 - 13:54

Hej,
Dziękuję za miłe słowa. Jeśli będziecie taką dużą grupą, to może warto rozważyć taxi (ale busa, takiego co pomieści 9 osób). Cena by się rozłożyła na 9 pasażerów. Ewentualnie pociąg z lotniska Fiumicino do stacji Roma Trastevere, a później autobus linii H. Zobacz do tego artykułu po więcej szczegółów:
https://www.kierunekwlochy.pl/jak-dojechac-z-lotniska-rzym-fiumicino-do-centrum-miasta/

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Ania 14 marca 2024 - 10:11

Dzień dobry Panie Łukaszu,
artykuł naprawdę pomocny i tak przystępnie napisany, aż się chce czytać dalej i więcej :))) i jechać na dłuuuugo!
Mam pytanie: jeśli lądujemy o 21.25 na Ciampino, to czy zdążymy na ten ostatni autobus o 22.30 Terravision?
I w droge powrotną, wylot z Ciampino jest o 6.05, a pierwszy autobus z centrum o 4.05 (wiem, że droga to ok. 40 min), to czy to nie będzie za późno? Bedziemy mieć jeszcze bagaż do nadania.
A może jednak bardziej się opłaca wziąć większą taksówkę, skoro lecimy w 6 osób? I wówczas nie będzie ryzyka, że się spóźnimy. A jeśli tak, to jak najbezpieczniej zamówić taxi? gównie chodzi mi tu o drogę powrotną 🙂
Z góry dziękuję za pomoc.

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 14 marca 2024 - 18:32

Dzień dobry Pani Aniu,
Dziękuję za miłe słowa! 🙂 Będziecie mieć Państwo godzinę zapasu więc zdążycie na autobus Terravision. Natomiast w drugą stronę (szczególnie w 6 osób) lepiej wybrać taksówkę i się nie denerwować. Numer radiotaxi w Rzymie: 060609, jest też aplikacja Chiama Taxi. Proszę też zobaczyć na stronę Cooperativa Radiotaxi 3570 (numer 063570). W przypadku 6 osób oni coś doliczą za dodatkowe osoby i bagaże oraz za taryfę nocną, ale to i tak się rozłoży na 6 osób 🙂
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Ola 12 marca 2024 - 19:57

Dzień dobry.
Panie Łukaszu, jestem zachwycona Pana opisem i planem zwiedzania. Wybieramy się do Rzymu na weekend majowy. Mamy wykupione wejścia do różnych zabytków przez GetYourGuide. Pytanie mam nietypowe – czy faktycznie te bilety z opcją „bez kolejki” działają? Czy jednak trzeba wziąć pod uwagę, że mnóstwo ludzi takie bilety wykupuje, więc kolejka po bilet / do wejścia będzie taka sama, jak po normalny bilet? Mogę prosić o dwa słowa w tej materii?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 13 marca 2024 - 09:44

Dzień dobry Pani Olu,
Oczywiście, że ominie Pani kolejkę. W innym wypadku nie miałoby to sensu. W Muzeach Watykańskich jest w ogóle oddzielna tabliczka i wejście dla osób z biletami internetowymi. Bez biletu w miesiącach letnich stałaby Pani dwie godziny (w marcu krócej, ale też). Zawsze rekomenduję Czytelnikom wcześniejszy zakup biletów i sam też tak robię. Zresztą rzymscy przewodnicy też tak radzą.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Tomek 12 marca 2024 - 13:59

Dzień dobry Panie Łukaszu. Planujemy objazd Włoch. Czy pomysł wynajęcia taniego hotelu w okolicach dzielnicy Frascati pozostawienie tam auta i dojeżdżanie metrem do centrum ma sens? Jazdy się nie boję. Jestem zawodowym kierowcą.😆 Przepraszam, wyszło trochę chaotycznie. Jestem pod takim wrażeniem Pańskiego artykułu o Rzymie, że zapomniałem o całym świecie. Tak planujemy objazd po Włoszech, czego cztery dni chcielibyśmy poświęcić na Rzym.😀

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 13 marca 2024 - 08:54

Dzień dobry,
Tak, jeśli znajdzie Pan we Frascati hotel z bezpiecznym parkingiem, to jest bardzo dobry pomysł. Z tym, że metro tam nie dociera. Ostatnia stacja metra to Anagnina, z której do Frascati trzeba jeszcze dojechać autobusem komunikacji miejskiej. Jednak we Frascati jest stacja kolejowa, z której są regularne, bezpośrednie połączenia do Roma Termini. Więc miałby Pan dwie opcje na dotarcie do centrum.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Jarosław 12 marca 2024 - 10:15

Chciałem przez internet kupić bilety do muzeów kapitolińskich. Obecnie bilety są dostępne do 24 marca(2024) i z dnia na dzień nie jest przedłużana dostępność. Nie bardzo wiem, co to znaczy. A poza tym, czy warto kupować bilety w przedsprzedaży, czy po prostu na miejscu wejdzie się bez kolejki? Będę chciał zwiedzać 11 kwietnia 2024. Czy dobrym pomysłem jest zwiedzanie po Colloseum i Platynie. I pytanie o FULL EXPERIENCE ATTICO. Wiem, że jest opisane po włosku i angielsku, ale prosto po polsku nie mogę znaleźć. Co zwiedzamy i kiedy.

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 12 marca 2024 - 12:08

Panie Jarosławie,
Być może to ma związek z jakimiś wystawami, które tam są regularnie organizowane lub innymi wydarzeniami. Moim zdaniem nie ma się co przejmować. Muzea Kapitolińskie to nie Muzea Watykańskie i ogromnej kolejki tam nie będzie. Kupiłbym ten bilet bezpośrednio w kasie na miejscu. W kasie można kupić bilety tylko na ten sam dzień. Natomiast co do drugiego pytania, bilet o którym Pan wspomina zawiera wyjazd windą na attykę (najwyższy poziom w Koloseum). To jest nowość – taki bilet dostępny jest od 4 miesięcy.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Jan 10 marca 2024 - 18:13

1) Gdzie w Ostii szukać zabytków szczególnie z czasów starożytnych (m .in. port w Ostii)? 2) Czy na swoim blogu piszesz coś o Pompejach i Herakulanum i Via Appia. W przypadku Via Appia szczególnie interesowałyby mnie porady praktyczne.-jak ją zwiedzać.Bo trochę na ten temat czytałem.Jeśli tak to gdzie na blogu tego szukać?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 11 marca 2024 - 09:57

Hej,
Z kolejki jadącej z Rzymu do Ostii musisz wysiąść na stacji „Ostia Antica”. Tam znajduje się „Parco archeologico di Ostia antica”. Natomiast co do drugiej kwestii, nie mamy jeszcze artykułów o Pompejach czy Via Appia. O zwiedzaniu Rzymu jest już u nas 16 bardzo rozbudowanych artykułów. W tym momencie na blogu jest ponad 300 przewodników i każdego tygodnia publikuję nowe treści, aktualizuję stare, ale wciąż jeszcze mnóstwo pozostało do opisania.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Aga 1 marca 2024 - 19:39

W zeszły weekend wybraliśmy się z mężem do Rzymu by świętować naszą 15 rocznicę ślubu. Naszym niewidzialnym przewodnikiem był Łukasz a właściwie jego blog, który pomógł nam zaplanować zwiedzanie, polecił dobre restauracje oraz najlepsze lody jakie jedliśmy (Giolitti)!! Jest to przepiękne miasto i spędziliśmy fantastyczny czas ale duża w tym zasługa Łukasza gdyż dzięki niemu obyło się bez stresu i przykrych niespodzianek. Za to mogliśmy się delektować piękną architektura, Wspanialymi widokami i przepysznym jedzeniem. Na pewno nie raz skorzystamy z informacji z tego bloga i już planujemy kolejny wypad do Włoch. Świetna robota ??

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 4 marca 2024 - 09:11

Bardzo dziękuję za tak miły komentarz! 🙂 Cieszę się, że cały mój plan się przydał i polecane restauracje oraz lodziarnia przypadły Wam do gustu 🙂
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Eugeniusz 6 marca 2024 - 21:23

Świetny poradnik dotyczący zwiedzania Rzymu. Za tydzień grupą kilku osób lecimy na 4 dni do tego pięknego miasta. Na pewno pójdziemy kilkoma zaproponowanymi trasami i odwiedzimy niektóre opisane restauracje i lodziarnie.

Odpowiedz
Dorota 1 marca 2024 - 11:07

Cześć, przylot na lotnisko FIUMICINO jest ok 23, czy zdążymy na autobus Terravision na godzinę 0:30? mamy bagaże podręczne.

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 2 marca 2024 - 09:56

Tak, zdążycie, przecież macie spory zapas czasu 🙂

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Marcelina 26 lutego 2024 - 14:01

Dziękuje za przewodnik, drukuję i mam nadzieje korzystać na miejscu. Mam pytanie o bilety do Koloseum. Czy powinnam dla osób dorosłych zakupić bilety online, a dla dzieci 11 i 14 lat pobrać darmowy bilet w kasie? Czy pomimo biletu na godzinę, mogę nie zdążyć pobrać darmowego dla dzieci.

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 26 lutego 2024 - 20:44

Tak, dla dorosłych kup online, natomiast dla dzieci odbierz za darmo w dedykowanej kasie w Koloseum. Do kasy wydającej bezpłatne bilety dla dzieci – nie ma kolejek. Następnie wszyscy razem wejdziecie na tę samą godzinę. Przyjdźcie na pół godziny przed czasem podanym na bilecie.

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Stanisław 25 lutego 2024 - 23:58

Bardzo przydatne kompendium wiedzy na temat Rzymu . Trochę jeżdżę po Włoszech i nieco znam tamtejsze realia. Wasze wskazówki są bardzo przydatne .

Odpowiedz
Daria 22 lutego 2024 - 18:53

Bylam dzisiaj w polecanej Tratorii Luzzi kolo Koloseum i niestety, ale była tam najgorsza lasagne, jaką jadłam w Rzymie, carbonara też nie była wybitna..

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 22 lutego 2024 - 20:32

Miałaś to szczęście, że nie poznałaś wielu innych, o wiele gorszych knajp w sąsiedztwie Koloseum. W żadnym razie nie pisałem, że to restauracja wybitna. Wręcz przeciwnie, cytat z powyższego artykułu: „Trattoria Luzzi to nie jest restauracja wybitna. Nie jest to także jedna z najlepszych rzymskich restauracji. Jednak na tle drogich i miernych knajp w bezpośrednim sąsiedztwie Koloseum, Trattoria Luzzi to niezła kuchnia rzymska w niskich cenach.”. Podaję tę restaurację jako namiary na coś ciepłego w dobrej cenie, czym się nie zatrujesz. Uwierz z doświadczenia mojego i Czytelników, że wokół Koloseum mnóstwo jest gorszych miejsc w bardzo wygórowanych cenach. Na pyszną carbonarę polecam „Trattoria Da Enzo al 29” na Zatybrzu albo „Tonnarello”.

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Daria 23 lutego 2024 - 08:34

Dzisiaj w planach Zatybrze, więc na pewno zajrzę do polecanych lokali, buona giornata

Odpowiedz
Kinga 19 lutego 2024 - 20:38

cześć, lecimy za granicę (trafiło ze do wloch) pierwszy raz na własną rękę,
pytanie jeśli chodzi o transfer busem terravision
czy jeżeli zakupie bilet przez internet na godzinę 8:45 a się spóźnimy i będziemy chcieli pojechać następnym, czy bilet jest nadal ważny? przesuwa się na kolejną godzinę? czy należy zakupić nowy?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 19 lutego 2024 - 21:11

Tak, bilet Terravision w przypadku spóźnienia zachowuje ważność na każde kolejne połączenie tego samego dnia. Nie musisz wówczas nic robić ani zmieniać rezerwacji. Poza tym w artykułach o poszczególnych rzymskich lotniskach mamy kod rabatowy na te autobusy.

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
teresa 17 lutego 2024 - 15:51

Świetny przewodnik, dziękuję. Czy w Muzeach Watykańskich i Bazylice sw. Piotra są dostępne audioprzewodniki w języku polskim?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 17 lutego 2024 - 21:21

Dzień dobry,
Niestety w Muzeach Watykańskich nie ma audioprzewodnika w języku polskim. Dostępne języki to: włoski, angielski, francuski, niemiecki, hiszpański, japoński, koreański, chiński, rosyjski i portugalski.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Magdalena 16 lutego 2024 - 19:51

Czy może Pan napisać skąd było robione zdjęcie panoramy Rzymu o zachodzie słońca?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 17 lutego 2024 - 09:31

Zapraszam do tego artykułu, w którym opisuję najpiękniejsze punkty widokowe w Rzymie:
https://www.kierunekwlochy.pl/najpiekniejsze-punkty-widokowe-w-rzymie/

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Angelika 15 lutego 2024 - 11:13

Za tydzień wybieramy się pierwszy raz do Rzymu. Będziemy świętować roczek synka. Rzym zawsze był naszym marzeniem. Będziemy nocować w pobliżu stacji Metra Ottaviano. Jestem zachwycona tym przewodnikiem. Wszystko opisane krótko i na temat.

Jedyna moja obawa jest o nasz transport z miejsca noclegu na lotnisko w drodze powrotnej, ponieważ wylot mamy o 7 rano z lotniska Ciampino i tu może się okazać konieczna taksówka która pewnie troszkę kosztuje.

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 15 lutego 2024 - 14:36

Dziękuję za miłe słowa. Nocą taksówka na lotnisko Ciampino będzie kosztowała około 35 euro.

Natomiast o 4:05 jest pierwszy autobus Terravision z dworca Roma Termini na lotnisko Ciampino. Tutaj szczegóły:
https://www.kierunekwlochy.pl/jak-dojechac-z-lotniska-rzym-ciampino-do-centrum-miasta/

Z Ottaviano na Termini musielibyście dojechać jakimś autobusem nocnym. Tak z pamięci nie wiem jaka linia i skąd jeździ w nocy – trzeba sprawdzić, najlepiej w wyszukiwarce na stronie ATAC Roma.

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Marek 9 lutego 2024 - 11:28

Witam serdecznie Panie Łukaszu, na początku marca wybieram się z żona na czterodniowy pobyt do Rzymu. Jest to w zasadzie mój prezent dla niej z okazji urodzin. Chcielibyśmy zobaczyć jak najwięcej ale zdajemy sobie sprawę że czasu jest nie za wiele. Mógłby pan coś zaproponować na poszczególne dni pobytu tak by optymalnie wykorzystać czas. Zrobiłem rezerwację w „Pantheonview – Luxury Suites” – starałem się wybrać takie miejsce z którego wszędzie będzie w miarę blisko.. Serdecznie pozdrawiam ……ps. czy jest możliwość druku powyższego przewodnika, a jeśli nie to czy mógłbym prosić o przesłanie go na mój adres mailowy, dziękuje.

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 10 lutego 2024 - 11:27

Panie Marku,
Przecież mój powyższy przewodnik jest właśnie takim planem na 5 dni pobytu, rozpisanym dzień po dniu, według proponowanej kolejności zwiedzania. Nocleg ma Pan w genialnej lokalizacji. Trudno wyobrazić sobie lepszą. Nie mam powyższego przewodnika w wersji drukowanej. Czytelnicy zazwyczaj przeglądają go na smartfonie w trakcie zwiedzania Rzymu. Proszę też kupić wcześniej bilety wstępu do Koloseum i Muzeów Watykańskich, zgodnie z tym co opisałem. Ominie Pan w ten sposób bardzo długie kolejki, które tworzą się na miejscu.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Kasia 7 lutego 2024 - 18:43

Dzień dobry, wybieram się z rodziną za dwa tygodnie do Rzymu. Mam pytanie odnośnie wejścia do Koloseum. Czy wystarczy, że zarezerwuję godzinę i kupię bilety tylko dla dorosłych, a darmowe bilety dla dzieci w wieku 12 i 15 lat odbiorę w punkcie. Czy dzieci mogą wejść razem z dorosłymi bez rezerwacji godziny wejścia?
Pozdrawiam,
Kasia

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 8 lutego 2024 - 16:07

Hej Kasiu,
Tak, najlepiej będzie jeśli online kupisz bilety dla osób dorosłych, a pół godziny wcześniej podejdziesz do dedykowanej kasy po odbiór darmowych biletów dla dzieci. Bilety dzieci odbierzecie bez kolejki i będą one na tą samą godzinę co Wasze bilety.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Bozena 7 lutego 2024 - 13:24

witam,
chciałam podziękować za naprawdę super mega napisany przewodnik po Rzymie
Bardzo pomocny pod każdym względem ?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 8 lutego 2024 - 14:44

Bardzo dziękuję! Jest mi miło, że blog się przydaje 🙂

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Piotr 6 lutego 2024 - 17:51

Dzień dobry,
Pytanie może trochę nietypowe. Czy zdarzyło się Ci zwiedzić Stadio Olimpico.? Dla syna to punkt obowiązkowy. Na jednej ze stron dostępne są bilety. Czy orientujesz. się może gdzie znajduje się punkt początkowy wycieczki? Gdzie zgłosić się z biletami….

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 8 lutego 2024 - 13:51

Dzień dobry,

Niestety nie zwiedzałem Stadio Olimpico. Natomiast bilety są dostępne na różnych stronach, w tym u popularnych pośredników. Jednak oficjalnym kanałem sprzedaży „Stadio Olimpico Tour” jest Viva Ticket i tam bym szukał szczegółów 🙂

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Magda 2 lutego 2024 - 11:48

Dzień dobry, czy wiadomo z jakim wyprzedzeniem można kupić on-line bilety do Koloseum i do Muzeów Watykańskich?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 2 lutego 2024 - 21:06

Dzień dobry,

Do Koloseum na 30 dni przed terminem, a do Muzeów Watykańskich na około dwa miesiące przed terminem wizyty, ale czasem bywają od tego drobne odstępstwa.

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Szymon 1 lutego 2024 - 23:28

W przyszłym tygodniu wybieram się do Rzymu, w sumie tylko na 3 dni, ale chyba będzie intensywnie. Dopóki nie trafiłem na Twoją stronę, to nie ukrywam, że czułem się trochę jak ktoś dotknięty zaawansowaną jaskrą w silnie zadymionym pomieszczeniu. A tu proszę, wszystko wytłumaczone, ba, prawie, że podane na talerzu, świetna robota! Wygląda na to, że teraz już wiem, nie tylko jak dojechać z lotniska do hotelu (powiedzmy, że mapy Google doprecyzowały ostatni etap podróży), ale i co zobaczyć, gdzie kupić i nie kupić biletów, oraz gdzie zjeść. Mam nadzieję, że jakoś się tam odnajdę;) Dzięki ogromne, widać, że w ten blog włożyłeś dużo serca, szacunek!

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 2 lutego 2024 - 20:45

Bardzo dziękuję za tak miły komentarz! To daje dużo satysfakcji i energii do pracy nad kolejnymi artykułami i aktualizację tych obecnych 🙂 Udanego pobytu w Rzymie! 🙂

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Gabi 30 stycznia 2024 - 08:22

Dzięki za tego bloga. Jest naprawdę pomocny.

Odpowiedz
Luna 27 stycznia 2024 - 22:56

Cześć, mam problem z zakupem biletów do Koloseum, strona nie chce zaakceptować mi transakcji, próbowałam różnymi karatami i nie idzie żadna, Jakieś rady co mam zrobić?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 30 stycznia 2024 - 22:16

Hej,
Spróbuj wpisać imię i nazwisko bez polskich znaków.

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Piotr 27 stycznia 2024 - 21:17

Dzień dobry,
W Rzymie będziemy w lipcu. Syn będzie miał skończone 17 lat. Bilet dla siebie Koloseum/Palatyn/Forum Romanum kupimy online a co z biletem dla syna? Czy dobrze rozumiem że musimy podejść do osobnej kasy zapewne z paszportem syna? Czy ten bezpłatny bilet obejmuje trzy atrakcje? Czy nie utkniemy tu w kolejce żeby zdążyć z wejściem?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 30 stycznia 2024 - 22:10

Dzień dobry,

Tak, po bilet dla syna proszę podejść do kasy, która bezpłatnie wydaje takie bilety – z dowodem osobistym lub paszportem. Tam nie powinno być kolejki, ponieważ to są oddzielne, dedykowane kasy tylko do wydawania darmowych biletów. Bilet syna będzie powiązany z biletem rodziców, więc wszyscy Państwo wchodzicie na tę samą godzinę i do tych samych miejsc, czyli do Koloseum, Forum Romanum i na Palatyn.

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Magda 2 stycznia 2024 - 10:42

Za tydzień będę w Rzymie na 2 dni z dzieckiem 6 lat i sprawnym emerytem, który posiada zaświadczenie o niepełnosprawności. Będziemy mieszkać blisko Termini. Jedynie dziecko nie było wcześniej (jest fanem rzeźb) w Rzymie, co warto zobaczyć przez te 2 dni, aby nacieszyć oko, ale nie paść ze zmęczenia z taką gromadką

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 2 stycznia 2024 - 11:33

Pani Magdo,

Jeden dzień poświęciłbym na Koloseum, Forum Romanum, Palatyn, Kapitol i te okolice – po południu na przykład spacerując w stronę Fontanny di Trevi i na Plac Hiszpański. Natomiast drugi dzień Bazylika św. Piotra i ewentualnie spacer w stronę Zamku Anioła, Piazza Navona, Panteonu i generalnie w tamtą część Rzymu. Proszę pamiętać, żeby bilety do Koloseum kupić wcześniej przez internet, tak jak opisałem to w powyższym artykule. Na miejscu są ogromne kolejki do kas.

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Ania 15 marca 2024 - 21:16

część, swietny blog! Nie dotyczącym, ewentualnie nie doczytalam ze zrozumieniem 😉 bezplatne bilety (Koloseum, Forum i Palla) dla dzieciaków (5,8 lat) bedzie mozna odebrac przy kasie w jakiejś specjalnej priorytetowej kolejce ( gdy juz dorośli zakupia bilety online)?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 16 marca 2024 - 21:00

Tak, nawet jedna z kas jest po kontroli bezpieczeństwa – ta kasa jest dedykowana tylko do wydawania darmowych biletów więc tam nie ma kolejki.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Magda 31 grudnia 2023 - 22:57

W drugiej połowie stycznia leckmh do Rzymu. i mam pytanie odnośnie biletów komunikacji miejskiej. Od kiedy liczy się np. 72 h przy bilecie terminowym. Czy to 3 dni pod rząd, czy 72 godz od pierwszego skasowania.
I jak to działa przy zakupie on-line?
A przewodnik mega. Całość wycieczki na tym oparliśmy.
pozdrawiam

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 2 stycznia 2024 - 11:23

Cześć Magda,

Bilet 72-godzinny ważny jest przez 72 godziny od pierwszego skasowania. Tak samo jest z biletami 24 i 48-godzinnymi. Wyjątkiem jest bilet 7-dniowy, który jest ważny do północy siódmego dnia od skasowania, licząc włącznie z dniem, w którym został pierwszy raz skasowany.

Co do drugiej kwestii nie wiem – zawsze korzystam z tradycyjnych biletów papierowych 🙂

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Aurelia 15 marca 2024 - 20:30

Czy dysponuje moze Pan mapami z naniesionym planem zwiedzania? Jeśli tak, czy byłaby możliwość udostępnienia?
Z góry dziękuję za pomoc

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 16 marca 2024 - 20:58

Nie, nie mam takich map, ale każdy dzień opisany jest według sugerowanej kolejności zwiedzania. Opisywane miejsca, zabytki i atrakcje są obok siebie. Życzę miłych chwil w Rzymie!
Łukasz

Odpowiedz
1 2 3