Najpiękniejsza jest północna część jeziora Garda. Jezioro jest tu węższe i otoczone stromymi, wysokimi górami. Widoki są naprawdę spektakularne i zachwycą nawet kogoś, kto widział już wiele ciekawych miejsc we Włoszech. Jednak północna część jeziora to nie tylko najpiękniejsze krajobrazy, ale też najładniejsze nad jeziorem miasteczka. Wśród nich – wciśnięte na górskim zboczu – Limone sul Garda, które ma klimatyczną starówkę i jedne z najładniejszych plaż. Miasto jest bardzo zadbane, pełne kwiatów i śródziemnomorskiej zieleni.
Już sama droga dojazdowa do Limone sul Garda jest tak widokowa, że twórcy filmu „007 Quantum of Solace” właśnie tu nagrywali sceny rozpoczynające kinowy hit. James Bond swoim Aston Martinem ścigał się w biegnących wzdłuż jeziora, skalistych tunelach. To słynna droga Gardesana Occidentale, która powstała stosunkowo niedawno, ponieważ 90 lat temu. Wcześniej Limone sul Garda było w znacznym stopniu odizolowane od świata.
Jeśli poszukujesz rzetelnych wiadomości z Włoch oraz wakacyjnych inspiracji, porad i darmowych przewodników to zapraszam Cię do obserwowania naszego konta na Instagramie.
Nad jeziorem Garda jest jeszcze tylko jedno miasto, które zachwyca nas równie bardzo co Limone. To położona nieopodal równie piękna, zadbana i elegancka Riva del Garda. Trudno nam jednoznacznie stwierdzić, do której z miejscowości mamy większy sentyment.
Jednak jeśli szukasz najwspanialszego miejsca na urlop nad jeziorem Garda albo jedziesz nad jezioro na jednodniową wycieczkę, to Limone sul Garda będzie idealne.
Z tego artykułu dowiesz się co warto zobaczyć w Limone sul Garda, gdzie wstąpić na limone spritz, gdzie szukać noclegów, gdzie zaparkować albo – jeśli jesteś bez samochodu – jak dojechać tutaj transportem publicznym. W dalszej części artykułu podpowiadam jak aktywnie spędzić tutaj urlop 🙂
Limone sul Garda – od wioski rybackiej do modnego kurortu
Dziś Limone sul Garda jest jednym z dwóch najpiękniejszych, najbardziej zamożnych i eleganckich miasteczek nad jeziorem Garda. Powstało tu wiele luksusowych hoteli, a – ze względu na stromy teren – do niektórych z nich z poziomu ulicy wchodzi się od razu na najwyższe piętro, gdzie znajduje się recepcja. Miasto stało się modne, co w tym wypadku akurat jest zaletą. Jednak Limone wciąż zachowało swój dawny urok, zabytkowe domy i wąskie, brukowane uliczki.
Jeszcze sto lat temu życie mieszkańców skupiało się wokół rybołówstwa oraz przy uprawie oliwek i cytryn. To najbardziej wysunięty na północ obszar, na którym można jeszcze uprawiać owoce cytrusowe. Nikt nie myślał wtedy o turystyce, ponieważ nie było tu jak dojechać.
Lata izolacji zakończyły się 1932 r., kiedy ukończono budowę drogi Gardesana Occidentale. Droga jest w dużej części po prostu wykuta w skale. To ta sama trasa, którą do Limone sul Garda przyjeżdża się dzisiaj i ta sama, po której ścigał się filmowy James Bond. Oczywiście na przestrzeni dekad, niektóre jej odcinki wybudowano po nowym śladzie – tworząc szersze tunele, ale inne fragmenty drogi praktycznie się nie zmieniły. Dlatego dziś to jedna z najbardziej malowniczych dróg we Włoszech.
Ciekawostka jest fakt, że w 1979 r. we krwi mieszkańca Limone, naukowcy odkryli „sekret długiego życia”. Chodzi o białko apoliproteina a-1 Milano, które chroni serce, usuwając tłuszcz z tętnic, nawet przy wysokim poziomie cholesterolu i trójglicerydów. W połączeniu z łagodnym klimatem i zdrową dietą śródziemnomorską bogatą w ryby, oliwę z oliwek i lokalne owoce cytrusowe, białko to jest skuteczną bronią w walce z miażdżycą i chorobami serca.
Zobacz więcej:
Gdzie szukać noclegów w Limone sul Garda?
Przez 17 lat podróży do Włoch co roku wracamy nad jezioro Garda. To jedno z naszych ulubionych miejsc w Italii. Kilkukrotnie zatrzymaliśmy się w samym Limone sul Garda i świetnie te pobyty wspominamy. Chociaż czasem pogoda nam nie sprzyjała, jak na zdjęciu powyżej, to i tak było pięknie. W górach pogoda szybko się zmienia, a w Limone panuje jednak klimat śródziemnomorski.
- Hotel Ideal**** – wspaniały hotel położony nad samym brzegiem Limone sul Garda, w którym mieliśmy okazję spędzić kilka dni. Basen kryty oraz duży basen zewnętrzny z panoramicznym widokiem i bezpośrednie zejście do prywatnej plaży i jeziora. 10 minut spacerem do historycznego centrum miasteczka. Przy rezerwacji zwróć uwagę, że tańsze pokoje nie mają widoku na jezioro.
- Hotel Limone*** – kameralny, rodzinny hotel położony przy głównej ulicy w górnej części miasta. Bardzo dobre śniadania, ogród i mały basen. 400 m spacerem od głównej miejskiej plaży. Niektóre pokoje z balkonami i widokiem na jezioro (warto zwrócić na to uwagę przy rezerwacji).
- Campeggio Garda – kemping znajdujący się tuż przy plaży. Domki z aneksem kuchennym są skromne, ale aż 5 osobowe. Jest to jeden z najtańszych noclegów w okolicy. Na kempingu jest basen i restauracja. Tuż obok jest ładna plaża. Do centrum Limone idzie się spacerem 10-15 minut.
Porada praktyczna: niestety Limone sul Garda jest jednym z najdroższych miejsc nad jeziorem. Największy wybór hoteli, apartamentów i kempingów w Limone znajdziesz na booking.com – często zdarza się, że niektóre obiekty mają tam promocyjne ceny (szczególnie poza sezonem).
Zobacz więcej:
Co warto zobaczyć w Limone sul Garda?
Wakacje w Limone sul Garda to przede wszystkim niespieszne spacery po centro storico i promenadzie, rejsy po jeziorze do sąsiednich miasteczek, wypoczynek na plaży, górski trekking lub jazda na rowerze. Poniżej opisuje kilka naszych ulubionych miejsc w Limone.
Promenada w Limone sul Garda
Po wyjściu z wielopoziomowego parkingu turyści swoje pierwsze kroki kierują na promenadę Lungolago Guglielmo Marconi, która prowadzi w stronę historycznego centrum miasta. Szeroki deptak ozdobiony jest kolorowymi kwiatami i śródziemnomorską zielenią, a gdzieniegdzie rosną palmy.
Spacerując z jednej strony można podziwiać wysokie góry, a z drugiej jezioro Garda. W oddali na przeciwległym brzegu jeziora także widać górski krajobraz. Wieczorami promenada w Limone sul Garda staje się rewią mody. Około 20:00 pięknie ubrane pary idą na kolacje do tutejszych restauracji, a rozstawione przy bulwarze stoliki szybko zapełniają się gośćmi.
Promenada zwana jest też nabrzeżem, ponieważ to przy niej cumują statki wycieczkowe, które w sezonie letnim (czyli zazwyczaj do końca października) zabierają turystów na rejs do sąsiednich Riva del Garda, Malcesine, a nawet do położonego na południowym brzegu Sirmione. Fragment nabrzeża, z którego odpływają statki w ostatnich latach został wyremontowany. Zamontowano między innymi drewniane leżanki, na których można się wygodnie rozsiąść i podziwiać panoramę jeziora.
I love Limone sul Garda
Na promenadzie znajduje się charakterystyczny znak „I love Limone”, przy którym turyści robią sobie pamiątkowe zdjęcia. W tle widać historyczne centrum miasta i wznoszącą się za nim wysoka, skalistą górę.
Porada praktyczna: tuż obok znaku „I love Limone” znajduje się wypożyczalnia motorówek. Nie trzeba mieć uprawnień, aby pożyczyć jedną z kilku motorówek. Ceny: 80 euro za 1 godzinę, 140 euro za 2 godziny, 200 euro za 3 godziny. Niektóre łodzie mogą pomieścić nawet 7 osób. Szczegóły i rezerwacja na stronie: https://www.yellowteamboat.com/
Porto Vecchio
Kameralny port, który dawniej służył rybakom, ale wciąż cumują w nim łodzie i niewielkie motorówki. Z trzech stron otoczony kolorowymi kamienicami. Wokół są bary, lodziarnie i sklepy z lokalnymi produktami. Przyjemne miejsce, aby na chwilę usiąść i odpocząć ze szklanką limone spritz w ręku 🙂
Lemone Spritz czyli zimny napój z tutejszych cytryn
W upalnie dni po uliczkach Limone sul Garda turyści przechadzają się z charakterystycznym dla tego miejsca napojem. To może być albo orzeźwiająca lemoniada z tutejszych cytryn albo limoncello spritz, czyli drink na bazie prosecco, limoncello, wody sodowej, kostek lodu i plasterków cytryny. Do wyboru są też wersje bezalkoholowe.
W historycznym centrum jest kilka punktów, w których można spróbować tego lokalnego przysmaku. Jednym z nich jest „House of Lemonade and Spritz” w Porto Vecchio gdzie napoje i drinki kosztują około 5 euro. To w zasadzie okienko, do którego latem ustawia się długa kolejka. Kilka stolików rozstawionych jest na ulicy, ale turyści biorą zazwyczaj napój na wynos.
House of Lemonade and Spritz
Via Porto 17,
25010 Limone sul Garda
Kościół św. Rocha
Bardzo blisko Porto Vecchio znajduje się mały, zabytkowy chiesa di San Rocco, czyli kościół św. Rocha. Jego budowę ukończono w 1536 r. i od tego czasu praktycznie się nie zmienił. Kościół jest „wciśnięty” pomiędzy strome zbocze z jednej strony, a uliczkę po przeciwnej stronie dlatego wchodzi się do niego po stromych schodkach.
Mieszkańcy wznieśli kościół jako podziękowanie za uniknięcie epidemii dżumy, która panowała w tamtym czasie. Na przestrzeni wieków w kościele przeprowadzano drobne renowacje i prace naprawcze, ale wciąż we wnętrzu można podziwiać freski sprzed czterech wieków. Warto na moment wstąpić do środka, aby podziwiać bogato zdobione ściany. Zwiedzanie kościoła jest bezpłatne.
Punkt widokowy przy kościele
Taras przed kościołem św. Rocha jest jednym z najlepszych punktów widokowych w Limone sul Garda. To właśnie tutaj zrobiłem tytułowe zdjęcie do tego artykułu. Z Via Nova wchodzi się tutaj po kilku stromych, wąskich schodkach.
Wąskie uliczki historycznego centrum
W miasteczku życie toczy się nie tylko na promenadzie i wokół Porto Vecchio, ale też na wąskich, brukowanych uliczkach centro storico. Historyczne centrum zachowało swój dawny charakter. Jednak dzisiaj na partnerach wielu kamienic znajdują się sklepiki z lokalnymi produktami, sklepy z pamiątkami, bary i restauracje. Moje ulubione miejsce do pamiątkowych zdjęć w centro storico to punkt, w którym łączą się ze sobą uliczki Via Corda i Via Comboni (na zdjęciu powyżej).
W tutejszych sklepach i witrynach w oczy rzucają się przede wszystkim pamiątki związane z cytrynami. Wśród nich oczywiście limoncello i inne cytrynowe likiery. Jest też ceramika z motywami cytryn, cytrynowe kosmetyki, w tym przede wszystkim mydła i fartuchy kuchenne z cytrynami. W barach króluje limone spritz, a w lodziarniach lody o smaku cytryn z Limone lub o smaku limoncello.
Obiad lub kolacja z panoramicznym widokiem na jezioro Garda
Niestety ładnie wyglądające restauracje przy głównej promenadzie w Limone sul Garda mają dość kiepskie opinie. Turyści przychodzą tam zjeść ze względu na widok i atmosferę, a potem już nie wracają. Dlatego nauczeni doświadczeniem z innych turystycznych włoskich miast, w Limone zeszliśmy nieco z głównego szlaku, aby zjeść dobrze, ale jednocześnie z widokiem na jezioro.
W górnej części miasta, ale zaledwie 5-10 minut spacerem od historycznego centrum i plaży, znajduje się Ristorante Pizzeria „Dal Bigaröla”. W recenzjach google średnia ocena restauracji to 4.5/5 na podstawie 1700 komentarzy. To zarówno dobra restauracja jak i świetna pizzeria, z dużą ilością stolików w środku jak i na tarasie, z którego rozpościera się panoramiczny widok na jezioro Garda.
Ristorante Pizzeria „Dal Bigaröla”
Via IV Novembre 42
25010 Limone sul Gard
Nowa, południowa część miasta
Prawdziwie wypoczynkowy charakter ma jednak południowa część miasta, zdominowana przez nowoczesną zabudowę. Wielopoziomowy parking znajdujący się przy samym jeziorze dzieli centrum Limone na dwie części. Południowa część jest całkowicie odmienna od północnej i swoją architekturą przypomina nowoczesne, nadmorskie kurorty.
Jeden przy drugim stoją obok siebie czterogwiazdkowe hotele. Większość z dużymi balkonami, panoramicznymi oknami, basenami i ogrodami, na których rozstawione są leżaki i parasole. Pomiędzy nimi w mniejszych budynkach znajdują się wakacyjne apartamenty z prywatnymi basenami. Wszystko na niewielkim i stromym terenie.
Co robić w Limone sul Garda? Aktywny wypoczynek
Limone to przede wszystkim znakomite miejsce na dłuższy urlop. Na turystów czekają plaże, trasy rowerowe i trasy trekkingowe, przystań promowa oraz motorówki, które można wynająć bez patentu. Ponadto to znakomita baza wypadowa do zwiedzania sąsiednich miasteczek.
Miejska plaża w Limone sul Garda
Limone sul Garda ma jedną z najpiękniejszych plaż nad całym jeziorem. Główną miejską plażą jest Spiaggia Cola. Plaża ma niespełna 300 m długości, ale w całości jest bezpłatna. Dzięki dużej ilości zieleni jest tu sporo zacienionych miejsc. Na plaży są ławki, a tuż obok bezpłatne toalety. Ponadto w sezonie letnim można wypożyczyć tutaj rowerki wodne.
Plaża Cola – podobnie jak zdecydowana większość plaż nad jeziorem Garda – jest plażą żwirową. Są tu drobne kamyczki, a zejście do jeziora jest łagodne i bezpieczne nawet dla małych dzieci. Woda jest rześka, co jest typowe dla północnej części jeziora, ale za to bardzo czysta. Jeśli zależy Ci na wodzie cieplejszej o kilka stopni, to polecam południową część jeziora Garda, ale tam z kolei nie ma takich pięknych gór wokół.
Zobacz więcej:
Spektakularna trasa rowerowo-spacerowa
Całe jezioro Garda słynie z tras rowerowych, ale najpiękniejszy odcinek drogi rowerowej znajduje się właśnie na północ od centrum Limone sul Garda i prowadzi w stronę Riva del Garda. Ciclopista del Garda to prawdopodobnie najbardziej spektakularna trasa rowerowa we Włoszech. Została otwarta w lipcu 2018 r.
Trasa ma około 4 km z czego odcinek zakotwiczony do skalnej ściany ma 2,5 km. Rozpoczyna się w centrum Limone sul Garda, przy skrzyżowaniu miejskiej ulicy Via Remol z Gardesaną (czyli z główną trasą biegnącą wzdłuż jeziora). Następnie ścieżka rowerowa prowadzi na północ, a jej najładniejszy odcinek rozpoczyna się na wysokości hotelu Capo Reamol. Trasa na razie kończy się na granicy Lombardii i Trydentu, ale w przyszłości będzie kontynuowana. Droga rowerowa momentami jest zawieszona nad jeziorem, co daje niesamowite wrażenia. Pod względem przepisów to droga pieszo-rowerowa, więc jest także częstym celem spacerów.
Porada praktyczna: jeśli nie masz ze sobą rowerów, możesz je wypożyczyć. Wypożyczalnia rowerów Limone Bike Rental znajduje się przy Via IV Novembre 20, zaraz obok stacji benzynowej Esso. Wypożyczenie roweru elektrycznego kosztuje 18-20 euro za 2 godziny lub 45 euro za cały dzień. Zwykłe rowery 12 euro za 2 godziny lub 30 euro za cały dzień. Wypożyczalnia Limone Bike Rental jest dobrze oceniana w google – 4.7/5 na podstawie ponad 300 recenzji.
Trekking po Sentiero del Sole wzdłuż wybrzeża
Poza wspomnianą powyżej, spektakularną trasą rowerową, która jest „zawieszona” nad jeziorem, warto przespacerować się jeszcze inną popularną ścieżką. Mam na myśli szlak „Sentiero del sole” o długości 10,2 km, którego początek także znajduje się na północ od historycznego centrum miasta. Trasa nie jest wymagająca, a przejście całości zajmuje 3,5 godz. Nie trzeba jednak pokonywać jej całej.
Najpierw należy kierować się w stronę kościoła San Rocco (tego samego, który opisywałem powyżej). Następnie należy iść Via Nova i wypatrywać tabliczek z napisem „Sentiero del Sole – Garda 135”, które co jakiś czas obecne są na trasie. Spacerując z jednej strony można podziwiać góry, z drugiej – co jakiś czas – jezioro. Mija się też gaje oliwne i kwitnące bugenwillę, tak typową i piękną roślinę dla tej części jeziora.
Porada praktyczna: szczegółowe informacje, kilkanaście zdjęć oraz mapę i przewyższenia na szlaku „Sentiero del sole” możesz sprawdzić na tej stronie.
Rejs statkiem do Malcesine lub Riva del Garda
W Limone sul Garda znajduje się przystań promów i statków wycieczkowych. Można więc popłynąć między innymi do Malcesine, Riva del Garda, Torbole, Peschiera del Garda i położonego na południowym krańcu jeziora Sirmione.
Do wyboru są zarówno statki publicznego przewoźnika Navigazione Laghi, które pływają po całym jeziorze, jak i mniejsi operatorzy, którzy organizują szybkie i krótkie rejsy do Riva del Garda i Malcesine.
Co ciekawe w Limone sul Garda są trzy miejsca, z których odpływają statki i promy:
- Limone – w historycznym centrum. Miejsce, z którego najczęściej odpływają turyści na pokładzie Navigazione Laghi. Obok znajduje się kasa biletowa Navigazione Laghi i punkt informacyjny (widoczny na zdjęciu powyżej);
- Promenada / nabrzeże – przy promenadzie znajduje się przystań, z której odpływają prywatni operatorzy. Bilety można kupić u personelu, który stoi obok przystani;
- Limone Traghetto – to przystań znajdująca się przed wielopoziomowym parkingiem. Tutaj podpływają promy, które na swój pokład zabierają też samochody. Z samochodem można przepłynąć na drugą stronę jeziora, czyli do Malcesine, gdzie znajdują się dwie przystanie – jedna w centrum (tylko pasażerska), a druga poza centrum i tam właśnie samochody zjeżdżają z pokładu promu.
Porada praktyczna: wyszukiwarkę połączeń statków i promów oraz aktualne ceny biletów możesz sprawdzić na oficjalnej stronie Navigazione Laghi pod adresem https://www.navigazionelaghi.it/
Limone sul Garda – położenie i komunikacja
Limone sul Garda położone jest w prowincji Brescia, w regionie Lombardia, ale praktycznie przy samej granicy z Trydentem. Miasto leży nad brzegiem jeziora Garda i jednocześnie na stromym, górskim zboczu. Limone liczy nieco ponad 1,1 tys. mieszkańców, ale w miesiącach letnich – za sprawą turystów i osób mających tutaj swoje drugie domy – liczba ta znacząco wzrasta.
Mimo swojego położenia w północnej części jeziora Garda w miasteczku sporo jest śródziemnomorskiej zieleni, w tym wiele kwiatów i palm. W czasie wakacji panuje tu łagodny klimat, a zimą temperatura zazwyczaj nie spada poniżej zera.
Parking w Limone sul Garda
- Parcheggio Multipiano przy Via Lungolago Guglielmo Marconi 50 – duży, wielopoziomowy parking, który jest monitorowany i dozorowany. Znajduje się tuż przy jeziorze i 3 minuty spacerem od centrum. Pierwsza godzina postoju kosztuje 2,50 euro, a każda kolejna godzina 1,50 euro. W godzinach od 23:00 do 8:00 każda godzina kosztuje 1,00 euro. Płatność w kasie automatycznej.
- Parcheggio Lungolago przy Via Lungolago Guglielmo Marconi 40 – ten parking znajduje się tuż obok parkingu wielopoziomowego. To zwykły plac parkingowy pomiędzy dworcem autobusowym, a promenadą. Znajduje się praktycznie w samym centrum, ale o wolne miejsce jest tu trudniej (szczególnie w szczycie sezonu). Na placu znajduje się budka obsługi więc parking jest dozorowany i wydaje się bezpieczny. Tu także pierwsza godzina postoju kosztuje 2,50 euro, a każda kolejna godzina 1,50 euro. W godzinach od 23:00 do 8:00 każda godzina kosztuje 1,00 euro. Płatność w kasie automatycznej.
Autobus do Limone sul Garda
W Limone sul Garda nie ma stacji kolejowej. Pociągi nie jeżdżą wzdłuż zachodniego, północnego i wschodniego brzegu jeziora. Jedyna linia kolejowa przebiega wzdłuż południowego brzegu jeziora Garda. Dlatego najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Desenzano del Garda – czyli około 55 km stąd.
Wzdłuż zachodniego brzegu jeziora Garda jeździ autobus Arriva linii LN027. W sezonie letnim połączeń jest więcej niż zimą, ale to połączenie całoroczne.
Autobus Arriva LN027 wyjeżdża z przystanku Desenzano-Stazione, po drodze zatrzymując się m.in. w Desenzano, Manerba, Salo, Gargnano, Limone sul Garda i kończy jazdę w Riva del Garda.
Miło mi, że dotarłeś lub dotarłaś do końca tego przewodnika. Jeśli artykuł okazał się pomocny, zostaw proszę komentarz u dołu.
- Masz pytania? Napisz w komentarzach poniżej. Otrzymam powiadomienie i odpowiem Ci niezwłocznie.
- Będzie nam miło, jeśli dołączysz do 46 000 osób, które obserwują nasze konto na instagramie.
- Prowadzimy też największy w Polsce włoski profil bloga na Facebooku, który zgromadził 114 000 obserwatorów.
- Zapraszamy również na największą Facebookową Grupę miłośników Włoch, która liczy ponad 80 000 Członków. Tam porad udzielają także Czytelnicy!
1 komentarz
Ciekawy opis. Aż chce się tam jechać .