Strona główna -> Inspiracje urlopowe -> Szwajcaria - co warto zobaczyć? -> Bernina Express – panoramiczny pociąg z Włoch do Szwajcarii. Czy warto, ile kosztuje i jak zaplanować wycieczkę?

Bernina Express – panoramiczny pociąg z Włoch do Szwajcarii. Czy warto, ile kosztuje i jak zaplanować wycieczkę?

Autor: Łukasz Ropczyński
Opublikowano: Ostatnia aktualizacja: 448 komentarzy 180,5 tysięcy wyświetleń
Bernina Express – podróż panoramicznym pociągiem z Włoch do Szwajcarii. Czy warto, ile kosztuje i jak zaplanować wycieczkę? (fot. Łukasz Ropczyński, kierunekwlochy.pl)

Latem wybraliśmy się do włoskojęzycznej części Szwajcarii. Naszym marzeniem była podróż słynnym pociągiem Bernina Express, który łączy włoskie Tirano ze szwajcarskimi miastami Sankt Moritz i Chur. Panoramiczny Bernina Express przemierza najbardziej spektakularną linię kolejową w Alpach. Wagony wąskotorowej Kolei Retyckiej wyjeżdżają z włoskiego Tirano, które położone jest na wysokości 429 m n.p.m., a następnie „wdrapują się” aż na wysokość 2253 m n.p.m. W trakcie podróży przez panoramiczne okna można podziwiać alpejskie łąki, jezioro Poschiavo, bajeczne wiadukty i lodowiec Morteratsch.

Przez niespełna 2,5 godz. Bernina Express jedzie po najpiękniejszej i najwyżej położonej w Europie linii kolejowej – z Tirano do Sankt Moritz. Jednak miłośnicy szwajcarskich pociągów mogą przejechać się całą trasą, czyli z Tirano aż do Chur – wówczas podróż trwa ponad 4 godziny w jedną stronę.

Jeśli poszukujesz rzetelnych wiadomości z Włoch oraz wakacyjnych inspiracji, porad i darmowych przewodników to zapraszam Cię do obserwowania naszego konta na Instagramie.

Zapraszam Cię na relację z podróży Bernina Expressem, a w niej nasze wrażenia i porady praktyczne – wszystko to, o czym warto wiedzieć przed wyjazdem:

  • Jak samemu zorganizować podróż Bernina Expressem i gdzie kupić bilety?
  • Dlaczego w drugą stronę warto wrócić zwykłym pociągiem regionalnym szwajcarskich kolei?
  • Jeśli masz mniej czasu lub nie masz głowy do samodzielnej organizacji wyjazdu, w tym miejscu, w Get Your Guide możesz wykupić zorganizowaną wycieczkę z Mediolanu. Po podróży pociągiem z Włoch do Szwajcarii, uczestnicy w tym samym dniu z St. Moritz odwożeni są autokarem do Mediolanu (szczegóły w dalszym fragmencie relacji).
  • Jakie miejsca i atrakcje mija po drodze słynny Bernina Express?
  • Czy można wysiadać z pociągu? Czy dzieci mają zniżki? Czy można jechać z psem albo z dużym bagażem? W artykule znajdziesz mnóstwo porad praktycznych.
  • Przygotowując aktualizację przewodnika uwzględniliśmy też najczęstsze pytania z ponad 400 komentarzy, które pojawiły się dotychczas pod tym artykułem.

Bernina Express, a pociąg regionalny to dwie różne sprawy

Na początek krótkie wyjaśnienie, ponieważ wielu autorów stron, pisząc swoje relacje mija się z prawdą albo po prostu opisują coś czego w rzeczywistości nie doświadczyli.

Przygotowując się do podróży w internecie nie znaleźliśmy odpowiedzi na wiele pytań. Natrafiliśmy za to na relacje, w których Bernina Express mylony jest z pociągiem regionalnym, który jeździ tą samą trasą. Należy więc pamiętać, że po torze z Tirano do St. Moritz i Chur jeżdżą zarówno:

  • Panoramiczne wagony Bernina Expressu – z dużymi oknami. W nich obowiązują miejscówki i limit miejsc – warto więc kupić bilety wcześniej przez internet!
  • Zwykłe pociągi regionalne, gdzie w starych wagonach otwierają się okna więc można zrobić ładniejsze zdjęcia. W tym wypadku wystarczy kupić zwykły bilet – przez internet lub w kasie tuż przed podróżą.

Z obydwu pociągów jest ten sam widok i obydwa jadą po tej samej trasie! Jednak podróż Bernina Expresem to wyjątkowe przeżycie i warto raz w życiu za tę przygodę dopłacić.

Ponadto wiele stron w internecie pisze też o „czerwonym pociągu”. W rzeczywistości nie istnieje żaden „czerwony pociąg”, ponieważ wszystkie pociągi Kolei Retyckich są czerwone! 🙂

My dla porównania w jedną stronę wybraliśmy podróż ekspresem panoramicznym, a w drugą zwykłym pociągiem regionalnym Kolei Retyckich, co też miało swoje plusy.

Szwajcarię odwiedziliśmy dzięki współpracy z Interhome, w którego apartamencie w Sankt Moritz zatrzymaliśmy się na tydzień i dzięki Switzerland Tourism, który bardzo nas wspierał organizacyjnie 🙂 W dziale Szwajcaria znajdziesz inne relacje i artykuły z naszych szwajcarskich podróży.

Dlaczego Koleje Retyckie są tak wyjątkowe?

Szwajcarskie koleje są jednym z symboli tego kraju. Wielu turystów przyjeżdża do Szwajcarii głównie po to, aby podróżować słynnymi pociągami.

Charakterystyczne czerwone pociągi Kolei Retyckich okazały się tak punktualne, że można od nich nastawiać zegarki. Obsługa w pociągach jest grzeczna i profesjonalna, ale jednocześnie uwielbiająca tradycję – jak wtedy gdy na stacji w Alp Grüm wspólnie z konduktorem dzwoniliśmy dzwonkiem na peronie, dając sygnał do odjazdu. Wagony są zadbane i czyste, a niektóre z nich mają nawet sale zabaw! Same pociągi regionalne kursują w regularnym – zazwyczaj godzinnym – takcie, a tory kolejowe wiją się w górskim krajobrazie, w tunelach i na spektakularnych wiaduktach.

Poniżej na zdjęciu po lewej, widok z pociągu Glacier Express na słynny wiadukt Landwasser. Po tym samym wiadukcie – na odcinku pomiędzy Sankt Moritz, a Chur jeżdżą pociągi Bernina Express. Mieliśmy tam okazję jeździć obydwoma pociągami panoramicznymi. Natomiast na zdjęciu po prawej stronie pociąg regionalny z Tirano do Sankt Moritz. W drugą stronę zamiast ekspresem panoramicznym, pojechaliśmy pociągiem regionalnym, w który otwierają się okna i można zrobić lepsze zdjęcia.

Wisienką na torcie Kolei Retyckich są dwa pociągi panoramiczne: Bernina Express i Glacier Express. Pierwszy z nich pokonuje najwyżej położoną w Europę linię kolejową i łączy ze sobą lodowce z palmami, ale też dwa różne narody i dwie całkowicie różne kultury. Drugi – Glacier Express – nazywany jest najwolniejszym ekspresem Świata. Przez 8 godzin jedzie z Doliny Engadyny (w pobliżu granicy z Włochami) aż do stóp Matterhornu – najczęściej fotografowanej góry na świecie (4 478 m n.p.m.). Wróćmy jednak do Bernina Express.

Na jakiej trasie jeździ Bernina Express i ile trwa podróż?

trasa Bernina Express - słynny panoramiczny pociąg kursuje pomiędzy włoskim Tirano, a Chur w Szwajcarii oraz pomiędzy Tirano, a St. Moritz
trasa Bernina Express – słynny panoramiczny pociąg kursuje pomiędzy włoskim Tirano, a Chur w Szwajcarii oraz pomiędzy Tirano, a St. Moritz

Pociąg przemierza 55 tuneli, 196 mostów i wzniesień o nachyleniu do 70 promili.

Po włoskiej stronie podróż rozpoczyna się w przygranicznej miejscowości Tirano.

Dostępne są połączenia:

  • Tirano (Włochy) → St. Moritz (Szwajcaria)
  • Tirano (Włochy) → Chur (Szwajcaria)
  • Sankt Moritz (Szwajcaria) → Tirano (Włochy)
  • Chur (Szwajcaria) → Tirano (Włochy)

Podróż z Tirano do St. Moritz lub odwrotnie trwa około 2,5 godz. Z Tirano do Chur pociąg jedzie ponad 4 godz. Czy to długo? Nie. Mimo, że podróżowaliśmy z 2 i 6 latkiem za oknami było tyle atrakcji, okazji do robienia zdjęć i podziwiania widoków, że nie mieliśmy kiedy się nudzić.

Warto wiedzieć: linia kolejowa którą pokonuje Bernina Express – na odcinku Thusis – Valposchiavo – Tirano – od 2008 r. wpisana jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Podróż z Bergamo do Tirano oraz hotele w Tirano

Jak już pisałem, większość Czytelników swoją podróż Bernina Expressem rozpoczyna we włoskim Tirano. Jak się tam dostać?

Jeśli przylatujesz samolotem do Bergamo z myślą o podróży Bernina Expressem, to stamtąd do Tirano możesz dojechać pociągiem włoskich kolei. Rozkład znajdziesz na https://www.trenitalia.com/ – przejazd pociągiem na tej trasie trwa niespełna 3 godziny i wymaga jednej przesiadki. Najlepiej po 3 godzinnej podróży zrobić sobie jedną noc przerwy we włoskim Tirano zanim wyruszysz w dalszą podróż pociągami po Szwajcarii.

Możesz też wybrać bezpośredni pociąg regionalny z Mediolanu do Tirano. Połączeń w ciągu dnia jest bardzo dużo.

W centrum Tirano, blisko dworca kolejowego znajdziesz kilka hoteli i apartamentów:

  • Eco Rooms & Breakfast Tirano – bardzo ładny obiekt tuż przy stacji kolejowej Trenitalia i obok dworca Kolei Retyckich. Darmowe wifi, klimatyzacja, bardzo dobre śniadania.
  • Hotel Bernina*** – trzygwiazdkowy hotel w sąsiedztwie dworca kolejowego. W hotelu jest restauracja z pizzerią, a rano serwowane jest śniadanie.

W dziale noclegi we Włoszech znajdziesz nasze ulubione hotele, kempingi i apartamenty w różnych częściach Włoch.

Warto wiedzieć: w Tirano obok siebie znajdują się dwa dworce kolejowe. Jeden z nich należy do Trenitalia (połączenia do Lecco i Mediolanu), a drugi do Kolei Retyckich (połączenia do Szwajcarii).

Dodatkowo pomiędzy Tirano, a jeziorem Lugano można kontynuować podróż specjalnym, czerwonym Bernina Express Busem. Autokar ma tylko dwa połączenia w ciągu dnia. Autobus na swojej trasie mija słynne winnice włoskiego regionu Valtellina, a później jedzie wzdłuż zachodniego brzegu jeziora Como, aby na końcu dojechać do położonego tuż za granicą włosko-szwajcarską Lugano.

Gotowa wycieczka z Mediolanu, a potem pociągiem przez Szwajcarię

Jeśli nie chcesz samemu planować wycieczki Bernina Expresem, ale zależy Ci żeby przejechać się po najpiękniejszej linii kolejowej w Europie, to możesz skorzystać z gotowej wycieczki, która rozpoczyna się w Mediolanie przy głównym dworcu kolejowym i także w Mediolanie – tego samego dnia – jest jej zakończenie. To wyjazd zorganizowany z przewodnikiem więc odpowiedni nawet dla mało doświadczonych turystów.

Tego typu wycieczkę można zarezerwować na stronie Get Your Guide.

Główną zaletą jest fakt, że cały program wycieczki rozpisany jest na jeden dzień więc nie trzeba rezerwować noclegu w Tirano albo w Szwajcarii.

Jest to wycieczka z przewodnikiem, a plan podróży jest następujący:

  1. Przejazd autokarem sprzed dworca Milano Centrale do Tirano.
  2. Godzina czasu wolnego w Tirano.
  3. Przejazd w 2,5 godz. szwajcarskim pociągiem regionalnym z Tirano do St. Moritz po tej samej trasie, po której jeździ Bernina Express. W pociągu regionalnym otwierają się okna – można więc robić zdjęcia.
  4. 1,5 godz. czasu wolnego w St. Moritz.
  5. Powrót autokarem z St. Moritz do Mediolanu.
  6. W drodze powrotnej przejazd autokarem przez malowniczą Przełęcz Maloja.

Get Your Guide co jakiś czas zmienia program swoich wycieczek, więc przed zakupem sprawdź jeszcze dokładnie opis wycieczki i plan podróży na ich stronie.

Porada praktyczna: zwróć uwagę, że oferta Get Your Guide jest nieco droższa niż samodzielny zakup poszczególnych biletów, ale z drugiej strony jest wygodniejsza dla osób, które nie chcą same organizować wycieczki i chcą na wieczór wrócić do Mediolanu. Grupie towarzyszy przewodnik.

Bernina Express to pociąg klasy premium

Nie chodzi tylko o panoramiczne okna i charakterystyczne czerwone kolory, które świetnie komponują się z bielą lodowca Morteratsch i intensywną zielenią łąk na przełęczy Bernina Pass 🙂 Na pokładzie pociągu można zamówić lokalne przekąski, butelkę wina, kupić okolicznościowe gadżety związane z ekspresem, a personel mówi w trzech językach: angielskim, włoskim i niemieckim. Sprawdziliśmy to osobiście. Nie znając ani słowa po niemiecku (a w tym języku mówiła większość pasażerów), bez problemu dogadywaliśmy się z konduktorem po włosku.

W trakcie podróży w wagonach funkcjonuje audio-przewodnik. W kluczowych momentach podróży z głośników emitowany jest komunikat w jakim punkcie znajduje się pociąg i co ciekawego zobaczymy za chwilę. Te komunikaty także podawane są w trzech językach.

Pierwsza i druga klasa w Bernina Express

Bernina Express to nie jest typowy ekspres, a przynajmniej nie taki, który kojarzy się z dużą prędkością i małą ilością przystanków. Chluba Kolei Retyckich jedzie stosunkowo wolno, ale trzeba to wybaczyć – pociąg wspina się przecież na najwyżej położoną linię kolejową w Europie, a przy tym nie korzysta z zębatek czy lin, jedzie więc przez cały czas jak tradycyjny pociąg znany z polskich torów. Trzeba rozsiąść się wygodnie w skórzanym fotelu i podziwiać jedyne w swoim rodzaju widoki.

Podróżowaliśmy wagonem 1-klasy, w którym mimo piątkowego poranka i postpandemicznej rzeczywistości był niemal komplet pasażerów. W 1-klasie są wygodne, skórzane fotele ustawione w systemie 2+1. Jest oczywiście klimatyzacja i wifi, a sam pociąg jest bardzo cichy. Odnosiliśmy wrażenie, że w całym wagonie najgłośniejsze są nasze dzieci 🙂

W pociągu daje się wyczuć, że to miejsce nieco luksusowe, a w pełni szklane, panoramiczne okna podkreślają wyjątkowość wagonów Bernina Express. Jednak bilety w 1-klasie są prawie dwukrotnie droższe niż 2-klasa. Sprawdziłem jak wyglądają wagony 2-klasy. Główna różnica to układ foteli – w 2-klasie to 2+2. Fotele są więc nieco węższe, nie są obszyte skórą, a miejsca do przejścia korytarzem jest mniej. Poza tym bez istotnych różnic, a panoramiczne okna były dokładnie takie same jak w droższych wagonach.

Opis trasy Bernina Express

Odcinek Chur – Sankt Moritz

Wyjeżdżając ze szwajcarskiego Chur w Gryzonii Bernina Express najpierw pokonuję wybudowaną w latach 1898-1904 linię kolejową Albula. Po drodze pociąg przejeżdża przez charakterystyczny wiadukt Landwasser (1048 m n.p.m.). Przed stacją Bergün/Bravuogn pociąg wjeżdża do tzw. tunelu spiralnego. Dzięki wielu spiralom skład Bernina Express – bez użycia zębatki – pokonuje różnice wysokości 400 m przy odległości poziomej zaledwie 5 km. Następnie pociąg wjeżdża do tunelu Albula o długości prawie 6 km. Tunel znajduje się na wysokości 1820 m n.p.m. i został otwarty dla ruchu w 1903 r.

Odcinek Sankt Moritz – Tirano

Kolejny odcinek trasy jest już wspólny niezależnie od tego czy do Tirano jedziesz z Chur, czy z St. Moritz. Pociąg mija stację Pontresina (1774 m n.p.m.), a następnie wspina się na przełęcz Bernina (Berninapass). Wkrótce potem widoczny jest lodowiec Morteratsch (1 896 m n.p.m.) i najwyższy szczyt Alp Wschodnich, Piz Bernina (4 093 n.p.m.). Najwyżej położona stacja – Ospizio Bernina – znajduje się na wysokości 2253 m n.p.m. nad tzw. Białym Jeziorem (Lago Bianco).

W trakcie naszej podróży Bernina Express na stacji Alp Grüm (2 091 m n.p.m.) zatrzymał się na niespełna kwadrans. To był czas, kiedy mogliśmy wyjść z pociągu i zrobić pamiątkowe zdjęcia. Przed samym odjazdem konduktor zaproponował nam, aby dzieci pociągnęły za sznurek dzwonka, dając sygnał do odjazdu.

Od tego miejsca pociąg zjeżdża sukcesywnie w dół po wielu zakrętach i wiaduktach. Tuż przed przekroczeniem włoskiej granicy pociąg jedzie wzdłuż brzegu jeziora Lago di Poschiavo, a następnie ulicami miasta wjeżdża do włoskiego Tirano (429 m n.p.m.). Szyny ułożone są na ulicy, więc w momencie wjazdu do miasta ruch na drodze zostaje wstrzymany. Turyści – zarówno ci w pociągu, jak i ci, którzy pieszo zwiedzają Tirano – robią wtedy pamiątkowe zdjęcia. To rzadki widok, że czerwony pociąg mknie ulicami miasta 😉

Ile kosztują bilety na Bernina Express?

Zanim podam Ci konkretne ceny obowiązujące w 2024 r. kilka istotnych informacji:

  1. Na ekspresy w Szwajcarii konieczne jest wykupienie normalnego biletu na przejazd (takiego jak na zwykły pociąg) + miejscówki.
  2. Miejscówka jest na konkretne połączenie z konkretną godziną odjazdu. Nie możesz się zatem spóźnić, a szwajcarskie koleje odjeżdżają punktualnie co do minuty.
  3. Ceny miejscówek nieznacznie różnią się w zależności od sezonu.
  4. Bardzo duża różnica w cenie występuje pomiędzy biletem na sam przejazd pociągiem między 1-klasą, a 2-klasą.

Przykładowe ceny biletów na Bernina Express

Poniższe ceny dotyczą biletu w jedną stronę na Bernina Express w 2024 r.:

2-klasa1-klasa
Tirano – St. Moritz33,00 CHF57,00 CHF
Tirano – Chur66,00 CHF113,00 CHF

Poza biletem na pociąg należy dokupić miejscówkę na ekspress:

Cena miejscówki
Miejscówka na odcinek Tirano – St. Moritz28,00 CHF
Miejscówka na odcinek Tirano – Chur (w zależności od sezonu)32,00 – 36,00 CHF

Dodatkowe informacje:

  • Dzieci do 6 roku życia nie zajmujące miejsca siedzącego podróżują bezpłatnie.
  • Dzieci do 6 roku życia zajmujące własne miejsce płacą połowę standardowej taryfy za bilet. Dopłatę za rezerwację miejsca należy uiścić w całości.
  • Dzieci w wieku od 6 do 12 lat płacą połowę standardowej taryfy za bilet. Dopłatę za rezerwację miejsca należy uiścić w całości.
  • Psy są akceptowane w Bernina Express i nie wymagają rezerwacji. W zależności od wielkości psa wymagany jest bilet dla psa. Psy mierzące mniej niż 30 cm wzrostu, nie wymagają biletu, pod warunkiem, że są przewożone w transporterze.

Porada praktyczna: jeśli masz ograniczony budżet, to wybierz podróż Bernina Expressem w jedną stronę, a wróć zwykłym pociągiem regionalnym. Jeśli w pociągu regionalnym wybierzesz wagon starszego typu, to możesz w nim otworzyć okno i zrobić lepsze zdjęcia niż przez panoramiczne – ale nie otwierające się – okna Bernina Expressu.

Gdzie kupić bilety na Bernina Express?

Bilet na Bernina Express możesz kupić:

  • Bezpośrednio przed podróżą w kasie na dworcu. Na przykład na dworcu Kolei Retyckich we włoskim Tirano albo na dworcach po szwajcarskiej stronie w St. Moritz lub Chur.
  • Jeśli zależy Ci na konkretnym połączeniu i wcześniejszym zaplanowaniu podróży, to lepiej kupić bilet odpowiednio wcześniej przez internet na oficjalnej stronie Kolei Retyckich:
    https://shop.rhb.ch/en/bernina-express – to jest jedyna oficjalna strona.

Kupując bilet na stronie Kolei Retyckich najpierw należy podać:

  1. Stację początkową (w przypadku podróży z Włoch wybierz Tirano).
  2. Stację końcową (na przykład St. Moritz albo Chur aby pokonać całą trasę).
  3. Datę podróży.
  4. Zaznacz czy chcesz kupić bilet w jedną stronę czy w obie strony (ekspresem panoramicznym możesz pojechać w jedną stronę, a wrócić zwykłym pociągiem regionalnym).
  5. Wybierz klasę wagonu (1 lub 2 klasa – szczegóły na temat różnic znajdziesz w naszym opisie).
  6. Po przejściu dalej zobaczysz cenę za bilet. Następnie w polu u dołu wybierz liczbę miejscówek, które chcesz wykupić (miejscówki są obowiązkowe). Na pasku po prawej stronie będzie widoczna dopłata za miejscówkę.
  7. Przed wyborem miejsc dostępny będzie wybór godziny odjazdu.
  8. Na grafice poniżej można zaznaczyć wagon i konkretne miejsca, które chcesz zarezerwować (na przykład tak, żeby wszyscy z rodziny siedzieli obok siebie).
  9. Analogicznie – jeśli Cię to dotyczy – należy wybrać godzinę odjazdu i miejscówki dla biletu powrotnego i przejść dalej.
  10. W ostatnim kroku podaje się dane osobowe i szczegóły płatności.

Podróż Bernina Express – nasze wrażenia

Szczegóły podróży Bernina Expressem dokładnie opisałem powyżej, ale w tym miejscu pozwolę sobie na jeszcze kilka luźnych uwag:

  1. Jeśli czytasz Kierunek Włochy, to prawdopodobnie podróż Bernina Expressem chcesz rozpocząć po włoskiej stronie. Nocleg możesz znaleźć w Tirano w Lombardii, zostawić tam samochód i następnie rano wybrać się na jednodniową wycieczkę koleją do Szwajcarii.
  2. W Tirano są dwa dworce kolejowe. Jeden kolei włoskich Trenitalia, a tuż obok drugi Kolei Retyckich. Łatwo je rozróżnić.
  3. Wybór przekąsek i napojów w Bernina Express jest niewielki, a wszystko jest stosunkowo drogie.
  4. Różnica wysokości na trasie pociągu wynosi aż 1824 m! Nie miej więc za złe, że 61 km z Tirano do St. Moritz ekspres pokonuje w 2,5 godziny. Budowa otwartej w 1910 r. linii kolejowej na tamte czasy była cudem techniki. Bez specjalistycznego sprzętu, laserów, mierników i komputerowych symulacji zbudowano alpejskie tunele i spiralne wiadukty.
  5. W przypadku Bernina Express nawet w szczycie sezonu turystycznego nie spodziewaj się dantejskich scen na dworcu i zajmowania najlepszych miejsc przy oknach. Wszyscy pasażerowie muszą mieć wykupioną miejscówkę.
  6. Okna w pociągu nie otwierają się. Szyby są bardzo czyste, ale jednak załamują się na nich promienie słoneczne i nie wszystkie zdjęcia wyjdą tak idealnie.

Atrakcje, które Bernina Express mija po drodze

Wiadukt Landwasser

W dzikiej i romantycznej dolinie Albula Bernina Express przejeżdża przez słynny na całym świecie wiadukt Landwasser. To z tego miejsca najczęściej pochodzą zdjęcia panoramicznych pociągów Kolei Retyckich. Wiadukt został oddany do użytku w 1902 r. i jest lekkim łukiem. Pociąg przez wiadukt przejeżdża dość szybko i od razu wjeżdża do tunelu. Warto więc wcześniej przygotować aparat. O zbliżającym się wiadukcie dowiesz się z komunikatu głosowego w wagonie.

Ospizio Bernina

Najwyższy punkt trasy Kolei Retyckiej leży na wysokości 2253 m n.p.m. Tuż obok znajduje się Lago Bianco (Białe Jezioro).

Alp Grüm

Tutaj Berina Express zatrzymuje się na krótką przerwę. Można wyjść i zrobić pamiątkowe zdjęcia. Stacja znajduje się na wysokości 2091 m n.p.m. Z peronu widać lodowiec Palügletscher, masyw górski Bernina oraz Alpy Bergamskie i krajobrazy całego Valposchiavo! Stacja kolejowa Alp Grüm znajduje się na granicy pomiędzy niemiecko- i włoskojęzycznym regionem Szwajcarii.

Valposchiavo

Przy granicy Szwajcarii z Włochami linia kolejowa biegnie wzdłuż jeziora Lago di Poschiavo, które leży w dolinie Valposchiavo. To naturalny krajobraz przyrodniczy i miejsce często wybierane przez turystów chcących obcować z przyrodą. Wzdłuż brzegu jeziora znajduje się teren rekreacyjny i miejsca do plażowania.

Wiadukt spiralny Brusio

Na spiralnym wiadukcie Brusio pociąg zawraca o 360 stopni, jednocześnie redukując różnicę wysokości. To najbardziej charakterystyczny i najczęściej fotografowany fragment linii Bernina. Na stosunkowo krótkim odcinku pociąg pokonuje 20 m wzniesienie. Kamienny wiadukt został oddany do użytku w 1908 r. i okazał się bardzo solidną konstrukcją. Pierwszy remont przeprowadzono tutaj dopiero w 2011 r.

Pociąg regionalny jako alternatywa dla Bernina Express

Wbrew pozorom nie trzeba kupować biletu na panoramiczny Bernina Express w obie strony. Lepiej – tak jak my – w jedną stronę pojechać słynnym ekspresem, a w drugą pociągiem regionalnym. W pociągach regionalnych obowiązuje zwykły bilet na przejazd 1 lub 2-klasą. Nie dokupuje się już miejscówki.

Jeśli posiadasz Swiss Travel Pass albo 1-day Travel Pass to do regionalnego pociągu nie musisz już nic więcej dopłacać. Natomiast my mieliśmy 1-day Travel Pass w 1 klasie i zdjęcia z takiego wagonu zamieściłem poniżej. Tymczasem 2-klasa jest nieco bardziej zatłoczona i ma fotele w układzie 2+2. Tego typu kartonikowy bilet na całodniowe przejazdy należy skasować na peronie przed pierwszym wejściem do pociągu.

Pociągi regionalne jeżdżą stosunkowo często, więc opcji powrotu jest więcej. Dodatkowo czas przejazdu jest identyczny jak w Bernina Express, a wagony są czyste i klimatyzowane. Dodatkowo w starszych wagonach Kolei Retyckich otwierają się okna. Mimo, że w naszym pociągu były też nowsze wagony w składzie, celowo wybraliśmy te starsze, żeby zrobić ładniejsze zdjęcia, bez załamań światła na szybie 🙂

Zobacz też do kategorii Szwajcaria na inne wpisy.

Miło mi, że dotarłeś lub dotarłaś do końca tego przewodnika. Jeśli artykuł okazał się pomocny, zostaw proszę komentarz u dołu.

  • Masz pytania? Napisz komentarz poniżej. Otrzymam powiadomienie i odpowiem Ci zazwyczaj w ciągu jednego dnia. Wróć tu na drugi dzień i sprawdź moją odpowiedź (nie czekaj na mailowe powiadomienie o odpowiedzi).
  • Będzie nam miło, jeśli dołączysz do 56 000 osób, które obserwują nasze konto na instagramie.
  • Prowadzimy też największy w Polsce włoski profil bloga na Facebooku, który zgromadził 126 000 zaangażowanych obserwatorów.
  • Zapraszamy również na największą Facebookową Grupę miłośników Włoch, która liczy ponad 100 000 Członków. Tam porad udzielają także Czytelnicy!

Zostaw komentarz

448 komentarzy

Joanna 24 lipca 2024 - 21:29

Gdzie mozna kupić bilety na pociąg regionalny ?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 25 lipca 2024 - 11:31

Dzień dobry,
Bilet na pociąg regionalny można kupić albo tuż przed podróżą w kasie lub w biletomacie na stacji w Tirano albo w internecie na oficjalnej stronie szwajcarskich kolei sbb.ch
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Sławek 23 lipca 2024 - 09:47

Dzień dobry,

Mamy trochę ograniczony budżet z uwagi na rodzinę 2+3, więc pytanie czy trasa Tirano – St. Moritz będzie wystarczająca aby nacieszyć się widokami, czy lepiej dopłacić do Chur (wiem że pytanie dziwne, ale może kwintesencja widoków jest na tej krótszej trasie)? Czy w pociągach regionalnych tych zwykłych jest możliwośc wysiadki na danej stacji i kontunuowania jazdy następnym pociągiem na tym samym bilecie? Rozumiem, że pomimo tego że bilet jest 24 h to obowiązuje na trasie Tirano- St Moritz i nie można na nim wrócić trasą powrotną?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 24 lipca 2024 - 10:39

Dzień dobry,
Tak, odcinek z Tirano do St. Moritz będzie wystarczający. Większość turystów wybiera właśnie ten odcinek – mało kto chce jechać ponad 4 godziny w jedną stronę aż do Chur. W standardowej taryfie kolei szwajcarskich można wysiadać i wsiadać do kolejnego pociągu na danej trasie. Są też odrobinę tańsze bilety, które obowiązują tylko na konkretnie połączenie i wysiadać w trackie nie można. Oczywiście dotyczy to tylko pociągów regionalnych, ponieważ w ekspresach obowiązują miejscówki i trzeba jechać wybranym ekspresem. Co do biletów całodniowych, proszę wpisać w google „SBB day passes” i poczytać o możliwych promocjach. Są tam tez oferty dla dzieci poniżej 16 roku życia.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Beata 21 lipca 2024 - 13:01

Dzień dobry
Bardzo praktyczny poradnik oraz przepiękne widoki. Właśnie planuję odwiedzenie tego miejsca.
Mam pytanie odnośnie pociągu Bernina Express. Czy panoramiczne okna są w całym pociągu czy tylko w 1 klasie? I czy są po obu stronach pociągu?
Dziękuję 🙂

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 22 lipca 2024 - 12:46

Dzień dobry,
Tak, po obu stronach wagonu Bernina Expressu są panoramiczne okna. Co do pociągów – widziałem zarówno takie, które były złożone wyłącznie z panoramicznych wagonów jak i takie, gdzie były połączone wagony panoramiczne z klasycznymi. Nie wiem od czego to zależy.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Karolina 19 lipca 2024 - 12:36

Dzień dobry,
Dziękuję za świetny i pomocny wpis:)
Wybieramy się z mężem i synem pod koniec lipca do Włoch. Z Mediolanu chcemy pojechać pociągiem do Tirano i tam spać 1 noc. Na kolejny dzień mamy kupione bilety na Bernie na godz 8 w jedną stronę do Chur.
Tego samego dnia planujemy wrócić i spać w St. Moritz. A kolejnego udać się nad jezioro Como. Mam kilka pytań.
Czy bez problemu kupimy bilet powrotny koleji regionalnych na miejscu w Chur czy lepiej zrobić to wcześniej przez internet? Zależy nam na tym elastycznym bilecie abyśmy mogli wsiadać i wysiadać kiedy chcemy ponieważ chcemy zobaczyć wiadukt za Chur.
Czy bilet ważny jest 24 godziny? Chcieliśmy go wykorzystać kolejnego dnia na powrót do Tirano.
Czy żeby komunikacja miejska dostać się nad Como powinniśmy wrócić do Tirano czy jest jakaś inna opcja by dostać się np do Lecco?
Czy na stacjach kolejowych są przechowalnie bagażu? Chodzi mam o dużą walizkę i ew małe plecaki. ( jadąc nad Como przez do Tirano zostawimy ją w hotelu jeżeli się zgodzą).
Będąc nad Como pewnie będziemy jeździć komunikacją. Po 2-3 dniach przemieszczamy się pociągiem do Wenecji. Czy w naszym przypadku warto kupić jakąś kartę zniżkową?
A może jednak warto wypożyczyć samochód z Mediolanu?
Będziemy bardzo wdzięczni za poradę co jest najlepsze w naszej sytuacji?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 21 lipca 2024 - 20:51

Dzień dobry,
Państwa plan generalnie jest bardzo dobry i przemyślany.
1. Wiadukt Landwasser podziwialiśmy tylko z pociągu. Być może można wysiąść na stacji Filisur Bahnhof i jakoś dostać się pod wiadukt, ale nie mam z tym żadnych doświadczeń.
2. Bilet w kolejach szwajcarskich nie jest ważny przez 24 godziny tylko przez cały dzień na danej trasie, czyli do nocy.
3. Jest autobus z St. Moritz do Chiavenna. Następnie pociąg z Chiavenna do Colico i przesiadka na kolejny pociąg do Lecco. Mam jednak wątpliwości czy to szybsze rozwiązanie.
4. Proszę sprawdzić przechowalnię „Nannybag Luggage Storage” w Tirano.
5. Można kupić karte Io Viaggio, ale raczej się nie opłaci, ponieważ po pierwsze obowiązuje tylko na terenie regionu Lombardia, a po drugie nie uprawnia ona do darmowego pływania promami po jeziorze Como. Dlatego myślę, że taniej wyjdą normalne, klasyczne bilety odcinkowe.
6. Z samochodem oczywiście byłoby najwygodniej – być może w trzy osoby nawet nie byłoby tak wiele drożej.

Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Wlodzimierz Zakrzewski 18 lipca 2024 - 09:56

mam jeszcze jedno pytanie,będąc już po stronie szwajcarskiej i kupując bilet powrotny należy płacić w frankach szwajcarskich?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 18 lipca 2024 - 12:46

Trzeba mieć CHF albo zapłacić kartą.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Soblik 16 lipca 2024 - 10:37

Na początku dziękuję autorom tego tekstu za dość precyzyjny opis organizacji podróży szwajcarskim pociągiem, który był dla mnie podstawą planowania. Chciałbym się podzielić swoimi doświadczeniami z podróży z Tirano do St. Moritz. Według mnie nie ma sensu podróży Bernina Express, którą teoretycznie trzeba wcześniej zarezerwować (niektórzy napisali że nawet 2mce wcześniej aby koszt jako tako się spinał – przypuszczam że chodzi o drogie miejsca które trzeba wykupić wraz z samym biletem). Wraz z 4 osobową rodziną (2 dorosłych, 2 dzieci 6 i 8 lat) pojechaliśmy na przejazd bez wcześniejszej rezerwacji z zamiarem podróży pociągiem regionalnym szwajcarskich linii kolejowych. Bilety zakupione w biletomacie na dworcu w Tirano cena 99 CHF (dorosły 33, dziecko 16,6). Pociąg przerósł nasze oczekiwania, dwa ostatnie wagony full panoramiczne czyli bez dachu na pełnym przewiewie. Dla tych którzy pragną wykonać zdjęcia bez refleksów zza szyby rozwiązanie idealne. Dodatkowo siedząc w ostatnim takim przewiewnym wagonie mamy możliwość przejścia na sam koniec wagonu i możliwość filmowania oddalających się widoków za pociągiem. Siedzenia drewniane to jedyny mankament ale zawsze można przejść do krytego wagonu. Podsumowując: jeżeli chcesz pochwalić się jazdą typowo berniną za niemałe środki to planuj i jedź (oszczędność w jedną stronę w moim przypadku to ok 500zł.. Jeżeli chcesz jechać regionalnym pociągiem tą samą trasę za mniej – jedź regionalnym. Zabierz coś ciepłego, bluzę, kurtkę ponieważ w St Moritz jest chłodno mimo upalnego lata, w końcu to Alpy! Pamiętaj również o wyłączeniu danych komórkowych chyba że chcesz aby koszt wycieczki wzrósł do kolosalnej kwoty. Pozdrawiam

Odpowiedz
Wlodzimierz Zakrzewski 18 lipca 2024 - 09:10

witam…we wrześniu będziemy nad jeziorem Garda…przy okazji chcemy skorzystać przejazdu pociągiem Express z Tirano,będziemy samochodem i tu mam pytanie jak wygląda sprawa parkingiem przy dworcu?
pozdrawiam serdecznie Wlodek

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 18 lipca 2024 - 12:43

Dzień dobry,
Nie mam żadnych polecanych parkingów w Tirano. Proszę szukać albo miejsca wzdłuż ulic w bezpośrednim sąsiedztwie dworca albo przy cmentarzu, gdzie znajduje się duży parking i to miejsce też jest blisko dworca.
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
Soblik 19 lipca 2024 - 13:21

Parkowałem tutaj https://maps.app.goo.gl/AmY85LspBcwpX77W9 ,
dworzec niedaleko, parking darmowy.

Odpowiedz
Soblik 19 lipca 2024 - 13:26

https://maps.app.goo.gl/AmY85LspBcwpX77W9 tutaj parkowałem, miejsca oznaczone białą linią są darmowe.

Odpowiedz
Rafal 22 lipca 2024 - 12:41

W Orange jest pakiet 1 GB za 15 zł na 24h. Także z tym majątkiem bym nie przesadzał. ” dwa ostatnie wagony full panoramiczne czyli bez dachu na pełnym przewiewie” czyli jak rozumiem kompletnie bez dachu?

Odpowiedz
Agnieszka Zajdle 16 lipca 2024 - 07:53

Dzień dobry! Dziękuję za obszerny wpis. Dzięki temu uniknąłem kupienia biletu bez miejscówki na stronie jakiegoś pośrednika. Mam pyt: Bilety kolei regionalnych można kupić rozumiem bez problemu na miejscu? Jedziemy 24.07 St Moritz do Tirano. I z tych pociągów można wysiąść i wsiąść na dowolnej stacji?

Odpowiedz
Łukasz Ropczyński 16 lipca 2024 - 11:32

Dzień dobry,
Tak, bilety na pociągi regionalne są zawsze dostępne. Do wyboru są dwie taryfy: standardowa (można wsiadać i wysiadać po drodze, ponieważ bilet ważny jest cały dzień na danym odcinku) oraz tańsza taryfa (tylko na konkretne połączenie).
Pozdrawiam,
Łukasz

Odpowiedz
1 3 4 5