Jezioro Como – co warto zobaczyć? Najpiękniejsze miasta, plaże i słynne wille oraz mnóstwo porad praktycznych

384,6 tysięcy

Znajdujące się w najbogatszej części Włoch jezioro Como w powszechnej opinii turystów i branżowej prasy uchodzi za najpiękniejsze i najbardziej ekskluzywne z europejskich jezior. To tutaj swoje okazałe wille mają światowej sławy aktorzy, tacy jak George Clooney, Brad Pitt, czy Sylvester Stallone. Nad jeziorem swoją rezydencję ma także piosenkarka Madonna. Jezioro Como urzekło też ekipy filmowe. Kilkukrotnie nagrywano tutaj sceny do filmów o przygodach Jamesa Bonda, w tym „Casino Royale”. Ponadto nad jeziorem nagrywano też „Gwiezdne wojny”.

Co takiego wyjątkowego jest w Lago di Como, że wygrywa ono rywalizację z równie znanym, sąsiednim jeziorem Garda? Czy to tylko zasługa prestiżowej lokalizacji? Jezioro położone jest wręcz idealnie – w wysokich Alpach, w połowie drogi pomiędzy granicą Włoch i Szwajcarii, a Mediolanem.

Jeśli poszukujesz rzetelnych wiadomości z Włoch oraz wakacyjnych inspiracji, porad i darmowych przewodników to zapraszam Cię do obserwowania naszego konta na Instagramie.

A może to kwestia klimatu i przyrody? Jezioro Como leży na granicy stref klimatycznych – mimo alpejskiego klimatu dominuje tu śródziemnomorska przyroda. Przy drogach rosną palmy, a miasteczka pełne są kwiatów. Może jezioro swój sukces zawdzięcza słynnym willom i urokliwym miasteczkom?

Czego dowiesz się z tego przewodnika?

• Nad jeziorem Como byliśmy wiele razy. Zarówno samochodem z Polski jak i samolotem. Artykuł jest pełen porad praktycznych, wskazówek i polecanych noclegów.
• Całą wiedzą dzielimy się za darmo – nie musisz kupować płatnych ebooków.
• Znajdziesz tu opisy dziewięciu najpiękniejszych miast nad jeziorem.
• Wille, ogrody, wodospady i trasy rowerowe – wszystko, co warto wiedzieć.
• Promy, pociągi i autobusy, czyli komunikacja wokół jeziora – najważniejsze połączenia i linki do oficjalnych stron z rozkładem jazdy lub wypożyczenie samochodu na lotnisku w Bergamo jeśli chcesz objechać jezioro wokół.
• Jak połączyć urlop nad jeziorem Como z wycieczką słynnym panoramicznym Bernina Expressem z Włoch do Szwajcarii? Nasza relacja.
• Wycieczki i atrakcje na jeziorze Como.
• Plaże nad jeziorem Como.
• Linki do kilkunastu innych artykułów na blogu, w których opisujemy miasta, plaże oraz komunikację wokół jeziora.

Gdzie szukać noclegów nad jeziorem Como?

Jeśli nad jezioro Como przylatujesz samolotem, a później będziesz korzystać z pociągów i promów, to noclegów najlepiej szukać w:

• Lecco (125 hoteli, apartamentów i B&B) – najłatwiej tu dojechać z Bergamo (40 minut pociągiem). Poza tym to dobra baza wypadowa do dalszych wycieczek: pociągiem do Varenny i innych miast wschodniego brzegu jeziora, autobusem do Bellagio lub promem). Poza tym w Lecco noclegi są tanie, a w mieście jest kilka marketów gdzie można zrobić niedrogie zakupy.

• Varenna (185 hoteli, apartamentów i B&B) – to drugie miejsce, do którego łatwo dojechać pociągiem z Bergamo lub z Mediolanu (z szybką przesiadką w Lecco). Varenna jest niewielka i bardzo urokliwa – to nasze ulubione miejsce nad jeziorem Como. Z Varenny promem szybko i tanio można przepłynąć do Bellagio, Cadenabbia di Griante oraz Menaggio

Natomiast jeśli nad jezioro Como wybierasz się samochodem to noclegów szukaj po drugiej stronie, w Menaggio i okolicach. Noclegi są tam tańsze, ponieważ transportem publicznym stosunkowo trudniej dojechać, a widoki i miasteczka piękne, o czym poniżej!

Nasze sprawdzone noclegi nad jeziorem Como

• Apartament Bellavista w okolicy Menaggio – apartament ze spektakularnym widokiem, który przez tydzień był naszą bazą wypadową do zwiedzania okolicy. Największą zaletą jest lokalizacja. Dom ma zadaszony taras z panoramicznym widokiem na jezioro i ogród z grillem, leżakami i parasolem, który był wyłącznie do naszego użytku. Apartament miał kuchnię, salon z widokiem na jezioro, łazienkę i dwie sypialnie. Bezpieczne miejsce parkingowe za bramą oraz internet wifi.

• Hotel Alberi*** w Lecco – najlepsza lokalizacja. W samym centrum, bezpośrednio przy jeziorze, tylko 300 m od dworca kolejowego i tyle samo od przystani statków.

• HLL Hotel Lungolago*** w Lecco – hotel w centrum miasta nad samym brzegiem jeziora Como, przy głównej promenadzie spacerowej. Pokoje po remoncie, widok na jezioro, darmowe wifi, 10 minut spacerem od dworca kolejowego. Śniadanie wliczone w cenę.

• Hotel Olivedo*** w Varennie – rodzinny hotel, wielokrotnie polecany przez naszych Czytelników. Niektórzy z Was jeżdżą tu od lat. Hotel znajduje się nad samym brzegiem jeziora, tuż obok przystani promowej. Świetna kuchnia, rodzinna atmosfera, wspaniały widok (niektóre pokoje z balkonem). Cena pozornie może się wydać wysoka, ale dokładnie w tej samej cenie są także apartamenty i B&B w Varennie. Śniadanie wliczone w cenę, klimatyzacja, wifi, a rezerwując przez booking bezpłatna anulowanie rezerwacji.

Więcej sprawdzonych i polecanych noclegów znajdziesz w oddzielnym artykule:

• Noclegi nad jeziorem Como – 12 miejsc, o których musisz wiedzieć + porady gdzie szukać

---

Jezioro Como – co warto zobaczyć? Najpiękniejsze miasteczka

Będąc nad jeziorem Como odwiedziliśmy kilkanaście miasteczek i kurortów. W bardzo niewielkim stopniu sugerowaliśmy się przewodnikami i innymi relacjami. Do dyspozycji mieliśmy własny samochód, więc byliśmy zarówno w miejscach najbardziej popularnych, jak i w takich, gdzie dociera niewielka część turystów. Co warto zobaczyć, które miasta odwiedzić, gdzie są ładne plaże i gdzie parkować? O tym poniżej – w praktycznej części przewodnika.

Varenna

Wszyscy piszą, że Bellagio jest najpiękniejsze nad jeziorem Como, ale nas bardziej zachwyciła malutka Varenna. Uważam, że to jednak najbardziej urokliwe ze wszystkich miasteczek położonych nad jeziorem. Varenna zachowała swój dawny charakter, więc nie ma tu luksusowych hoteli i drogich butików. Jednak są sklepiki z lokalnymi produktami, rodzinne piekarnie i lodziarnie. Mimo swojej popularności wciąż dominują tu rodowici mieszkańcy, którzy w kameralnym porcie mają swoje łodzie. Ponadto nad brzegiem znajduje się kilka restauracji, ze stolikami rozstawionymi na świeżym powietrzu, a ceny wcale nie są przesadnie wysokie.

Varenna jest w całości odrestaurowana. Pomiędzy kolorowymi kamienicami znajdują się wąskie, brukowane uliczki. Jest tu niewielka plaża żwirowa, natomiast większe plaże znajdują się na obrzeżach miasteczka. Najważniejszymi zabytkami miasta są: średniowieczny kościół San Giorgio, a także dwie położone nad jeziorem wille, których ogrody udostępnione są dla zwiedzających. Przy samym centrum znajduje się Villa Cipressi (obecnie mieści się tam hotel), a kawałek dalej Villa Monastero, w której w przeszłości mieścił się klasztor. Nad miasteczkiem góruje zamek Castello di Vezio – można się tam wybrać, aby z góry podziwiać panoramę jeziora.

Czytaj więcej w artykule:

• Varenna – najpiękniejsze miejsce nad jeziorem Como. Zachwycające wille, ogrody i port

Porada praktyczna: Varenna niemal w całości jest zamknięta dla ruchu samochodowego. Wielopoziomowy miejski parking znajduje się przy głównej ulicy (Viale Giovanni Polvani 1) i kosztuje 2 euro za godzinę. Jednak kawałek dalej przy drodze wyjazdowej z Varenny na południe znajduje się bezpłatny parking przy ulicy. Lepiej więc tam zaparkować. Ponadto idąc z parkingu do centrum z góry można podziwiać ogród botaniczny i panoramę jeziora. Do miasteczka można też łatwo dojechać pociągiem z Bergamo z przesiadką w Lecce – linia kolejowa łączy ze sobą wszystkie miasta wschodniego wybrzeża Como.

---

Bellagio

Bellagio nazywane jest perłą jeziora Como. Miasto leży na wysuniętym w głąb jeziora cyplu, więc ma najciekawsze usytuowanie ze wszystkich miasteczek nad Como. Jednak w ostatnich dekadach Bellagio stało się kurortem bardzo ekskluzywnym. Na starym mieście pełno jest eleganckich butików i drogich restauracji, a przy brzegu znajdują się modne hotele. Koniecznie trzeba tu przyjechać na jeden dzień. Część historycznego centrum znajduje się na wzgórzu, na które prowadzą schody i wąskie alejki.

Bellagio często jest wykorzystywane jako tło do filmów. Kręcono tu m.in. „Casino Royale” i drugą część „Gwiezdnych wojen”. Jezioro upodobali sobie także włoscy i europejscy celebryci, którzy regularnie przyjeżdżają tu na urlopy. Wiele czasu spędził tu były niemiecki kanclerz Konrad Adenauer – nad jeziorem pisał swoje wspomnienia. Ponadto w przeszłości wypoczywali tutaj arystokraci i europejscy przywódcy: Juliusz Cezar, Napoleon, Wiktor Emanuel II, Edward VIII Windsor i kilku premierów Wielkiej Brytanii.

Nocą w Bellagio robi się bardzo romantycznie. Spacerując nabrzeżem widać światła sąsiednich miejscowości, wiatr wtedy ustaje, a fale na jeziorze są znacznie cichsze. Niemal w samym centrum Bellagio znajduje się przystań, z której odpływają promy i statki wycieczkowe. Dlatego statek to najlepszy sposób na dotarcie tutaj. My wybraliśmy podróż samochodem, jednak droga od strony Lecco – nawet jak na Włochy – jest bardzo wąska i kręta. Momentami trudno się minąć. W nocy wracaliśmy z Bellagio drogą w stronę miasta Como, mając nadzieję, że będzie szersza. Niestety było jeszcze gorzej. Nie popełnijcie naszego błędu i w przypadku Bellagio wybierzcie statek.

Czytaj więcej w artykule:

• Bellagio – perła jeziora Como. Co warto zobaczyć? Jak dojechać? Gdzie spać?

Porada praktyczna: jeśli wybierzesz się do Bellagio samochodem, polecam Ci Parcheggio Lido przy Via Lungolago Europa 5 (płatny 2 euro za godzinę). Parking zlokalizowany jest tuż przy nadmorskiej promenadzie i bardzo blisko ścisłego centrum miasta.

---

Nesso

Niespełna 15 km na południe od Bellagio, usytuowane jest malutkie Nesso, które staje się jednym z najbardziej instagramowych miasteczek nad jeziorem Como. Miejscowość położona jest na stromym, górskim zboczu, tuż nad samym jeziorem. Jego zwiedzanie, to nieustanne wdrapywanie się po schodkach i wąskich, brukowanych uliczkach. Ciekawostką jest fakt, że dolna część Nesso, która znajduje się przy jeziorze, położona jest na wysokości 199 m n.p.m. Natomiast górna część miasteczka leży na wysokości aż 1417 m n.p.m.

Jednak dla turystów największą atrakcją Nesso jest znajdujący się w wąskim wąwozie wodospad Orrido di Nesso oraz – kawałek dalej – kamienny most Ponte della Civera. Młodzież skacze z mostu do jeziora, a turyści przesiadują tuż obok na schodach.

Porada praktyczna: Do Nesso można dojechać autobusem linii C30, który kursuje na linii Como – Nesso – Bellagio. Aktualny rozkład jazdy sprawdź na oficjalnej stronie internetowej lokalnego przewoźnika ASF Autolinee. Natomiast jeśli podróżujesz samochodem, to dwa bezpłatne parkingi znajdziesz przy głównej ulicy przebiegającej przez miasteczko. Jednak ilość miejsc parkingowych jest tam bardzo niewielka.

---

Menaggio

W trakcie naszego pierwszego pobytu nad jeziorem Como, to właśnie Menaggio przez cały tydzień było naszą bazą wypadową do codziennych wycieczek. Poznaliśmy więc to miasto całkiem dobrze i uważamy, że po Varennie i Bellagio, to właśnie Menaggio jest trzecim najładniejszym miastem nad jeziorem Como. Życie turystów i mieszkańców skupia się wokół kilkukilometrowej promenady ciągnącej się wzdłuż brzegu jeziora. Na dodatek całość jest pięknie zagospodarowana – rosną tam zadbane kwiaty, śródziemnomorska zieleń, są fontanny, skwery i niewielkie przystanie dla łodzi i jachtów. Menaggio ma też niewielkie historyczne centrum, z kamienicami, licznymi restauracjami, barami i lodziarniami.

W mieście znajdują się także eleganckie hotele oraz – tuż obok jeziora – odkryty basen. Można z niego skorzystać nawet gdy nie jest się hotelowym gościem, za opłatą około 20 euro za cały dzień. Ponadto w Menaggio znajduje się oczywiście przystań promów i statków wycieczkowych. Połączenia promowe z sąsiednimi miastami realizowane są od rana do późnych godzin wieczornych średnio co 30 minut.

Czytaj więcej w artykule:

• Menaggio – jedno z trzech najładniejszych miast nad jeziorem Como

Porada praktyczna: Wzdłuż promenady znajdują się płatne miejsca parkingowe (1,50 euro za godzinę) dlatego w nawigacji warto ustawić ulicę Viale Benedetto Castelli. Ponadto pod koniec tej ulicy, po lewej stronie usytuowany jest bezpłatny parking.

---

Lecco

Niezależnie od sezonu 45-tysięczne Lecco tętni życiem. To drugie pod względem wielkości miasto nad jeziorem Como i czwarte w moim subiektywnym rankingu najpiękniejszych miejscowości nad jeziorem. Ładniejsze od Lecco są tylko Varenna, Bellagio i Menaggio. Do Lecco średnio co godzinę przyjeżdżają pociągi regionalne Trenord z Bergamo i z Mediolanu dlatego dla turystów przylatujących do Lombardii samolotem, to właśnie Lecco jest bramą do odkrywania jeziora. Turyści po kilku godzinach spędzonych w Lecco, zazwyczaj jadą kolejnym pociągiem – wzdłuż wschodniego brzegu jeziora – do Varenny.

Życie mieszkańców i turystów skupia się wokół bulwarów oraz na starym mieście. Pełno tu restauracji, barów i lodziarni. Z tutejszej przystani w sezonie letnim odpływają statki i promy wycieczkowe.

Jeśli lecisz nad jezioro Como samolotem i zastanawiasz się, które z dwóch miast położonych na południowym krańcu jeziora wybrać, to Lecco jest zdecydowanie ciekawsze od miasta Como, a poza tym jest bliżej lotniska.

Ponadto w trakcie pobytu w Lecco warto wyjechać kolejką Funivia Piani d’Erna. Dolna stacja kolejki znajduje się przy Via Prealpi 34 – jeździ tam autobus komunikacji miejskiej linii 5. Bilet na kolejkę w obie strony kosztuje 11,50 euro (od poniedziałku do piątku) lub 12,50 (w soboty i niedzielę). Natomiast z biletem Io Viaggio można wyjechać bezpłatnie. Na górze znajduje się punkt widokowy na południową część jeziora Como, restauracja, oraz tereny rekreacyjne i ścieżki trekkingowe.

Czytaj więcej w artykule:

• Lecco – brama do jeziora Como – gdzie spać, jak dojechać, jak zwiedzać inne miasta jeziora?
• Jak dojechać z Bergamo nad jezioro Como, do Lecco, Varenny lub do Mediolanu?

---

Griante – Cadenabbia

Jezioro Como jeszcze kilkanaście lat temu podzielone było na bardzo wiele frakcji, wiosek i miasteczek. Granice między nimi były niezauważalne. W ostatnich latach ze względów marketingowych samorządy łączyły wioski i frakcje w większą całość, aby bardziej wyróżnić się na mapie i wspólnie się promować. Dlatego dziś dawni sąsiedzi Griante – Cadenabbia tworzą jedną miejscowość.

Położony na zachodnim brzegu jeziora kurort od XIX wieku jest ulubionym miejscem wypoczynku Brytyjczyków. To właśnie tutaj w 1891 r. powstał jeden z pierwszych kościołów anglikańskich zbudowanych we Włoszech.

W mieście znajdują się słynne wille, różnej klasy hotele, promenada, parki oraz plaże! Plaż jest tu zdecydowanie więcej niż w sąsiednim Menaggio i mają stosunkowo łagodne zejście do wody (plaże są darmowe). Ponadto przy jeziorze znajduje się kilka odkrytych basenów.

Do miasteczka można dojechać samochodem, autobusem albo dopłynąć promem. Zatrzymują się tutaj wszystkie lokalne autobusy jeżdżące wzdłuż zachodniego brzegu pod warunkiem, że mają dopisek „Via Panoramica„. Autobusy bez tego dopisku jeżdżą szybszą trasą omijając Griante – Cadenabbia.

Czytaj więcej w artykule:

• Cadenabbia di Griante – modny kurort nad jeziorem Como. Co warto zobaczyć? Jakie są tu plaże?

---

Tremezzo

Najważniejszym zabytkiem Tremezzo jest Villa Carlotta, która wraz z parkiem została zbudowana w 1690 r. Kurort posiada jeden z najładniejszych nad jeziorem Como parków. Zieleń jest bardzo zadbana, a wstęp jest wolny. Po stronie północnej miasteczka wzdłuż wybrzeża ciągną się kamienice i hotele. Na tle zabudowy wyróżnia się majestatyczny, pięciogwiazdkowy Grand Hotel Tremezzo, przypominający o dawnych czasach świetności tej miejscowości. W miasteczku nie ma plaż, ale liczne parki i skwery częściowo to rekompensują.

Zabudowa Tremezzo ciągnie się wzdłuż brzegu jeziora na odcinku kilku kilometrów. Trudno wyróżnić tutaj wyraźne centrum. Villa Carlotta znajduje się w południowej części miasta, park mniej więcej pośrodku, a hotele i kamienice po północnej stronie. Z tutejszej przystani promowej średnio co pół godziny odpływają statki do Bellagio.

---

Lenno

Leżące na zachodnim brzegu jeziora Lenno, jest słynne za sprawą Villi del Balbianello. Znana z filmów posiadłość wraz ze swoimi ogrodami jest uznawana za najpiękniejszą willę nad jeziorem Como. Leży na zielonym cyplu, nieco ponad kilometr od centrum Lenno. Prowadzi tam dobrze oznakowana ścieżka biegnąca wzdłuż jeziora.

Jednak Villa del Balbianello to nie jedyna atrakcja tej miejscowości. Warto pospacerować promenadą, podziwiać willową zabudowę i zjeść lody w historycznym centrum w La Fabbrica Del Gelato – przy głównym miejskim placu, na rogu, w tradycyjnej lodziarni. Wzdłuż promenady znajduje się kilka kawiarni i barów ze stolikami rozstawionymi tak, aby podziwiać panoramę jeziora Como. W miasteczku jest także przystań promów.

Czytaj więcej w artykule:

• Villa del Balbianello oraz zwiedzanie Lenno nad jeziorem Como

---

Dongo

Dongo to spokojne miasteczko położone na północno-zachodnim brzegu jeziora Como. Dongo ma jednak swoje miejsce na kartach historii za sprawą Benito Mussoliniego. W kwietniu 1945 r. Mussolini próbował uciekać przed aliantami do Szwajcarii. Komunistyczni partyzanci właśnie w Dongo zatrzymali konwój z przebranym za Niemca Mussolinim. Wkrótce potem włoski polityk został rozstrzelany. Jednak spacerując po Dongo zupełnie nie widać pomników upamiętniających historyczne wydarzenia.

Miasto ma stosunkowo długą plażę ciągnącą się w północnej części Dongo wzdłuż kempingów. Jest tu niewielkie centrum z kamieniczkami i świetną lodziarnią oraz mała przystań. Dongo wydało nam się fajnym miejscem do spędzenia wakacji. Przede wszystkim z uwagi na tutejszą plażę – była czysta i dobrze zagospodarowana. Wieczorem życie towarzyskie przenosi się do niewielkiego historycznego centrum, które znajduje się przy przystani. Dongo to także miejsce, które – ze względu na sprzyjające wiatry – upodobali sobie windsurferzy.

---

Co jeszcze ma do zaoferowania jezioro Como i okolica?

Villa La Gaeta czyli jezioro Como śladami Jamesa Bonda

Niespełna trzy kilometry na północ od Menaggio znajduje się słynna willa La Gaeta. Dlaczego słynna? Ponieważ podobnie jak w przypadku Villi del Balbianello tu także nagrywano jedną ze scen „Casino Royale”, o przygodach Jamesa Bonda. Filmowy fragment możesz zobaczyć na youtube.

Willa La Gaeta jest zamknięta dla zwiedzających. Wewnątrz znajdują się luksusowe apartamenty. Niektóre z nich można wynająć. Mogliśmy zrobić zdjęcia jedynie przez ogrodzenie.

O tym, że nagrywano tutaj „Casino Royale” dumnie przypomina stojąca obok tablica.

---

Fiumelatte, czyli rzeka mleka

Z kolei w pobliżu Varenny położona jest niewielka wioska Fiumalatte, której nazwa pochodzi od kaskadowo spływającego tam potoku. Potok swoje źródło ma w jaskini Gringa i po zaledwie 250 metrach wpada do jeziora Como.

Spadająca z hukiem woda pieni się nabierając białego koloru. Stąd nazwa Fiumalatte, co w języku polskim oznacza „rzekę mleka”. Potok pojawia się okresowo od wiosny do jesieni. Do Fiumalatte warto przyjechać na krótki spacer.

---

Wodospad Acquafraggia

Warty zobaczenia jest też wodospad Acquafraggia. Można się tam wybrać znad jeziora Como lub zatrzymać na chwilę jadąc samochodem ze Szwajcarii nad jezioro Como. Wodospad jest niemal przy samej drodze SS37 około 3 km przed granicą i 28 km od północnego krańca jeziora Como.

Porada praktyczna: do wodospadu praktycznie nie da się w sensowny sposób dojechać transportem publicznym. Tutaj własne auto jest niezbędne. Przy wodospadzie znajduje się miejski parking (1 euro za godzinę postoju) oraz bar (ceny jak w klasycznym włoskim barze, czyli przystępne).

170 metrowy wodospad Acquafraggia (3050 m n.p.m.) to słynny narodowy pomnik przyrody obszaru Valchiavenna. Cascate dell’Acquafraggia są kolejnym przykładem na to, że mając samochód w wakacje można zobaczyć znacznie więcej 🙂 Wodospad na żywo jest jeszcze bardziej spektakularny niż oddają to zdjęcia i poniższy film. Gdy przyjechaliśmy na miejsce wokół wiele osób opalało się, piknikowało i przesiadywało w barze. W kilka minut pogoda zmieniła się i zaczęło padać – to specyfika górskich terenów.

Jezioro Como na rowerze – trasa wokół jeziora

Jezioro Como bywa nazywane rajem dla rowerzystów. Trudno tu wymieniać konkretne trasy, bo jest ich tak wiele. Lokalne samorządy do dróg rowerowych przywiązują ogromną wagę. Trasy rowerowe są praktycznie wokół całego jeziora.

Ciekawostką jest fakt, że drogi dla samochodów wokół jeziora częściowo przebiegają w tunelach. Dla komfortu i bezpieczeństwa rowerzystów wytyczono oddzielne ścieżki i tunele wyłącznie dla dróg rowerowych (widoczne na zdjęciu powyżej).

---

Wycieczka Bernina Expressem przy okazji pobytu nad jeziorem Como

Niespełna 70 km od północnego brzegu jeziora Como, znajduje się Tirano, z którego odjeżdżają słynne panoramiczne pociągi Bernina Express. Dlaczego więc nie skorzystać z okazji i w trakcie pobytu nad jeziorem Como, nie wybrać się na całodniową wycieczkę do Szwajcarii?

Słynny, czerwony Bernina Express przemierza najbardziej spektakularną linię kolejową w Alpach. Charakterystyczny czerwony pociąg Kolei Retyckich wyrusza z Tirano położonego na wysokości 429 m n.p.m. i zabytkowymi tunelami oraz wiaduktami stopniowo wspina się w górę aż na wysokość 2253 m n.p.m., gdzie przez ogromne okna wagonów można podziwiać lodowiec Morteratsch.

Z włoskiego Tirano dostępne są połączenia Bernina Expressem do Sankt Moritz lub do Chur – obydwa miasta leżą w Szwajcarii. To stosunkowo niewielka odległość, ale podróż z Tirano do Sankt Moritz lub odwrotnie trwa około 2,5 godz. Natomiast z Tirano do Chur pociąg jedzie 4,5 godz.

My trasę pomiędzy Włochami, a Szwajcarią pokonaliśmy zarówno słynnym ekspresem panoramicznym, jak i – w drodze powrotnej – zwykłym pociągiem regionalnym. Pociąg regionalny jest tańszy od ekspresu i też ma swoje zalety. Jedną z nich są otwierane okna, dzięki czemu wychodzą lepsze zdjęcia niż przez zamknięte szyby Bernina Expressu.

Więcej o tym jak zaplanować podróż, ile kosztują bilety i czy warto wybrać się na taką wycieczkę, piszemy w oddzielnym artykule na blogu:

• Bernina Express – panoramiczny pociąg z Włoch do Szwajcarii. Czy warto, ile kosztuje i jak zaplanować wycieczkę?

---

Czy jezioro Como ma ładne plaże?

Tak, są tutaj ładne plaże, ale nie jest ich tak dużo. Jeśli nastawiasz się głównie na plażowanie, to jezioro Garda będzie lepszym wyborem. Natomiast jezioro Como zachwyca głównie górskim krajobrazem, ukwieconymi i zadbanymi miasteczkami oraz willami i ich ogrodami.

Poniżej znajdziesz opisy kilku plaż nad jeziorem Como, do których łatwo dostać się bez samochodu. Dlatego wybrałem trzy plaże w Lecco i okolicach, jedną na zachodnim brzegu jeziora i jedną w Varennie. Tak naprawdę wszystkie plaże nad jeziorem Como są podobne – kameralne, kamieniste i zazwyczaj z łagodnym zejściem do jeziora.

---

Plaża w centrum Lecco

W samym centrum Lecco, przy Lungolago di Lecco, znajduje się chyba najbardziej oblegana plaża w mieście. Częściowo jest piaszczysta, a częściowo także kamienista. Łatwo tutaj trafić ponieważ plaża leży blisko historycznego centrum i blisko dworca kolejowego. Dobrze widać ją już z promenady biegnącej wzdłuż jeziora. Ze względu na odpływające w pobliżu promy, na tej plaży obowiązuje zakaz kąpieli, jednak – jak widać na zdjęciu – tuż przy brzegu ludzie swobodnie się kąpią. Natomiast nierozważnym byłoby wypływanie w tym miejscu dalej od brzegu.

---

Plaża Malgrate w Lecco

To plaża kamienista, na której jest mniej ludzi i można się tu poczuć swobodniej. Ta plaża znajduje się po drugiej stronie miasta i aby tutaj trafić trzeba przejść przez most Ponte John Kennedy, a następnie skręcić w prawo. Idąc promenadą wzdłuż jeziora po chwili zauważysz u dołu plażę. Jezioro w tym miejscu jest płytkie i sprawia wrażenie bezpiecznego. To miejsce upodobali sobie także wędkarze. Ponadto z plaży w oddali można podziwiać panoramę Lecco.

---

Plaża Pradello obok Lecco

Po wschodniej stronie jeziora Como, kilka kilometrów na północ od miasta Lecco, bardzo spodobała mi się niewielka plaża Pradello. Na mapach Google znajdź Ristorante Orsa Maggiore, a następnie z parkingu obok restauracji kieruj się wzdłuż jeziora na północ. Plaża otoczona jest zielenią i jest tu o wiele swobodniej niż na plaży w samym centrum Lecco. To raczej propozycja dla tych z Was, którzy nad jeziorem będą dysponować samochodem, ponieważ pieszo z centrum Lecco do plaży Pradello jest nieco ponad 3 km.

---

Plaża w Griante

Jak wyglądają plaże po przeciwnej stronie jeziora Como? W zasadzie też są podobne – niewielkie, kamieniste, ukryte nieco poniżej poziomu ulicy. Zazwyczaj są to plaże bezpłatne, chociaż na przykład w Griante na części plaży rozstawione są leżaki. Dlatego jeśli nie chcesz siedzieć na twardych kamieniach, to jest to dobra alternatywa. Podobne plaże znajdziesz w niemal każdej miejscowości na zachodnim brzegu jeziora na odcinku pomiędzy Lenno, a Dongo.

---

Plaża w Varennie

Natomiast w centrum Varenny jest jedynie taka niewielka plaża żwirowa. Dlaczego o niej wspominam? Ponieważ Varenna jest jednym z ulubionych miejsc naszych Czytelników, którzy zwiedzają jezioro. Łatwo do niej dojechać pociągiem z Bergamo i dlatego wiele osób pyta o możliwość kąpieli w jeziorze w Varennie. Podsumowując – plaża jest, ale malutka!

---

Jak dojechać nad jezioro Como?

Na koniec tego przewodnika przygotowałem sporo informacji praktycznych. Nad jeziorem Como byliśmy zarówno samochodem z Polski, jak i kilkukrotnie samolotem – mamy więc trochę doświadczeń 🙂

Samolotem do Bergamo i pociągiem nad jezioro Como

Jezioro Como oddalone jest tylko o dwie godziny lotu z Polski. Wszystkie trzy mediolańskie lotniska oddalone są o około 50 km od jeziora, ale turyści z Polski najczęściej lądują na lotnisku w Bergamo. To tam codziennie z kilku miast w Polsce lądują samoloty linii Ryanair i Wizzair.

Z lotniska w Bergamo należy dojechać autobusem komunikacji miejskiej (linia 1) na dworzec kolejowy Bergamo Centrale. Autobusy z lotniska jeżdżą z dużą częstotliwością, średnio co około 20 minut. Następnie z dworca kolejowego w Bergamo średnio co godzinę odjeżdżają pociągi do miasta Lecco. Podróż pociągiem z Bergamo do Lecco trwa około 40 minut, a bilet w jedną stronę kosztuje 4,00 euro.

Bilet na pociąg najłatwiej kupić bezpośrednio na dworcu w Bergamo, w biletomacie Trenitalia lub Trenord. Płatność gotówką lub kartą. Pamiętaj, że taki bilet trzeba skasować przed wejściem do pociągu (zdjęcie kasownika u góry po prawej stronie).

Remont linii kolejowej i autobusowa komunikacja zastępcza

UWAGA: 5 lutego 2024 r. rozpoczął się remont linii kolejowej na zachód od Bergamo, który potrwa do grudnia 2026 r. W związku z tym pociągi kursują tylko na odcinkach:
– Lecco (jezioro Como) – Ponte San Pietro;
– Mediolan – Ponte San Pietro (na razie dotyczy to tylko części połączeń – niektóre pociągi jeżdżą bezpośrednio z Mediolanu do Bergamo po dostępnym torze);

Natomiast na krótkim odcinku z Ponte San Pietro do Bergamo jeżdżą autobusy, które są zsynchronizowane z pociągami. Cała podróż odbędzie się na jednym – tym samym – bilecie. Pasażerowie mają więc 5 minut, aby płynnie przesiąść się z pociągu na autobus lub z autobusu na pociąg (w zależności od kierunku jazdy).

Wszystkie aktualne informacje – w tym mapkę – można znaleźć na oficjalnej stronie Trenord pod tym linkiem (u góry po prawej stronie można przełączyć język z włoskiego na angielski).

Cała inwestycja kosztować będzie 460 mln euro, a w jej ramach powstanie między innymi nowy dworzec kolejowy w Bergamo.

Wszystkie szczegóły o tym jak dojechać z lotniska nad jezioro Como opisałem w oddzielnym artykule:

• Jak dojechać z Bergamo nad jezioro Como, do Lecco, Varenny lub do Mediolanu?

---

Samochodem nad jezioro Como z Polski

Jednak podróż samochodem nad jezioro Como też ma swoje zalety. Po pierwsze łatwiej zwiedzić wszystkie miasteczka wokół jeziora oraz najpiękniejsze plaże i można być niezależnym od autobusów i pociągów. Po drugie trasa nad jezioro Como jest bardzo malownicza (jechaliśmy przez Szwajcarię), a po trzecie w ostatecznym rozrachunku, przy podróży całą rodziną wyszło jednak taniej niż samolotem i później komunikacją publiczną.

Z Polski nad jezioro Como prowadzą dwie najlepsze trasy, w zależności od tego, z której części kraju jedziesz:

1. Przez Niemcy, Austrię, Szwajcarię i Włochy.
2. Przez Czechy, Austrię, Niemcy, ponownie Austrię i Szwajcarię.

Porada praktyczna: przez Szwajcarię nad jezioro Como jedzie się bezpłatnymi drogami krajowymi przez St. Moritz – nie jest więc potrzebna winieta.

My podróżując samochodem do Włoch ze względu na dzieci po drodze śpimy w hotelu w Austrii lub w niemieckiej Bawarii. Listę sprawdzonych hoteli blisko autostrady znajdziesz w tym artykule:

• Hotele w drodze do Włoch przy autostradzie, polecane i niedrogie

W Czechach i Austrii należy wykupić winietę za przejazd autostradami. W Szwajcarii obowiązują tylko winiety roczne, ale podróż można zaplanować wschodnią częścią tego kraju, tak aby ominąć drogi płatne.

Najpiękniejszy odcinek drogi nad Como zaczyna się od granicy niemiecko-austriackiej. Autostrada wije się pomiędzy alpejskimi szczytami, a tuneli jest coraz więcej. Ostatnich 250 km to podróż drogami krajowymi przez górzystą Austrię i cudowną Szwajcarię. Droga przez Szwajcarię jest kręta, momentami wąska, pełna tuneli i bardzo spektakularna. Ostatni odcinek trasy przez Szwajcarię pokonuje się przez Przełęcz Maloja (1815 m n.p.m.). Niezapomniane wrażenia!

Jezioro Como – komunikacja wokół: pociągi, autobusy i promy

Wynajem samochodu na lotnisku w Bergamo

Wynajęcie samochodu to dobry pomysł jeśli zamierzasz objechać jezioro Como wokół lub chcesz skupić się na zachodniej stronie jeziora. Na lotnisku w Bergamo działa kilka wypożyczalni samochodów. Ceny wynajmu aut różnią się w zależności od sezonu i dostępności – możesz je porównać za pomocą wyszukiwarki Discovery Cars.

Co ważne w opcjach wyszukiwania Discovery Cars można zaznaczyć, że posiadasz jedynie kartę debetową mimo że część wypożyczalni wymaga karty kredytowej. Wówczas wyświetlone zostaną tylko wyniki firm, które mogą zabezpieczyć depozyt na karcie debetowej. Można tam także sprawdzić rzeczywiste opinie o poszczególnych wypożyczalniach.

Discovery Cars nie ma ukrytych opłat, co potwierdzają opinie w google: średnia ocena 4.4/5 na podstawie 25 000 recenzji. Podczas rezerwacji warto sprawdzić warunki „Pełnej ochrony”. Ponadto przy wyszukiwaniu samochodów można zaznaczyć takie opcje, jak: bez depozytu, foteliki dla dzieci lub nawigacja GPS.

Statki i promy na jeziorze Como

Połączenia promowe na jeziorze Como obsługuje przedsiębiorstwo Navigazione Laghi. Na oficjalnej stronie znajdziesz wyszukiwarkę połączeń oraz ceny biletów:
https://www.navigazionelaghi.it/biglietti-e-orari-lago-di-como/

Ponadto przy każdej przystani promowej rozwieszone są szczegółowe cenniki za bilety do poszczególnych miasteczek. Pamiętaj, że w okresie letnim połączeń jest zdecydowanie więcej niż zimą. Jeśli więc planujesz swój wakacyjny wyjazd wiele miesięcy wcześniej, to nie zrażaj się rozkładem rejsów, który opublikowany jest w miesiące zimowe.

Zwróć uwagę, że w rozkładzie rejsów i w cenniku są trzy rodzaje połączeń:

• Corse Battello – wolniejszy prom, ale łączy ze sobą wszystkie miejscowości, w których są przystanie Navigazione Lago di Como.
• Servizio Rapido – szybsze połączenie, które zatrzymuje się tylko w większych miejscowościach nad jeziorem. Skorzystanie z servizio rapido wymaga niewielkiej dopłaty.
• Corse Traghetto – to połączenia promowe, które przewożą także samochody. Dostępne są tylko z czterech miejsc nad jeziorem: Bellagio, Cadenabbia di Griante, Menaggio i Varenna. Te promy nie pływają do Lecco.

---

Pociągi wzdłuż wschodniego brzegu jeziora Como

Linia kolejowa biegnie jedynie wzdłuż wschodniego brzegu jeziora Como. Można więc pociągiem dojechać z Bergamo do Lecco.

Następnie na stacji w Lecco można przesiąść się na kolejny pociąg jeżdżący po linii regionalnej R13 Lecco – Colico – Sondrio. Pociągi zatrzymują się kolejno w:

• Lecco (stacja początkowa);
• Abbadia Lariana (7 minut);
• Mandello Del Lario (9-11 minut);
• Olcio (17 minut);
• Lierna (24 minuty);
• Fiumelatte (33 minuty);
• Varenna – Esino (22 – 38 minut w zależności od połączenia);
• Bellano-Tartavalle Terme (27 – 44 minut w zależności od połączenia);
• Dervio (50 minut);
• Dorio (54 minuty);
• Piona (60 minut);
• Colico (44 – 68 minut w zależności od połączenia);
• następnie linia kolejowa skręca na wschód w stronę Sondrio i już nie ciągnie się wzdłuż jeziora Como.

Porada praktyczna: aktualny rozkład jazdy pociągów możesz sprawdzić na oficjalnej stronie włoskich kolei https://www.trenitalia.com/

---

Połączenia autobusowe wokół jeziora Como

Z punktu widzenia turysty istotne są jeszcze niektóre linie autobusowe:

• Linia C30 – kursuje na trasie Como – Nesso – Bellagio;
• Linia C10 – kursuje na trasie Como – Menaggio – Colico;
• Linia D10 – kursuje na trasie Lecco – Bellagio.

Porada praktyczna: aktualny rozkład jazdy autobusów możesz sprawdzić na oficjalnej stronie przewoźnika ASF Autolinee https://www.asfautolinee.it/

---

Wyjazd nad jezioro Como – co jeszcze warto wiedzieć?

Zobacz także nasze inne artykuły:

• ceny paliwa we Włoszech
• ceny autostrad we Włoszech

Być może przydatna będzie także klikalna mapa Włoch, którą opublikowałem w dziale regiony Włoch. Możesz tam wybrać odpowiedni region lub miasto i poczytać o nim więcej.

Booking.com

Miło mi, że dotarłeś lub dotarłaś do końca tego przewodnika. Jeśli artykuł okazał się pomocny, zostaw proszę komentarz u dołu.

• Masz pytania? Napisz w komentarzach poniżej. Otrzymam powiadomienie i odpowiem Ci niezwłocznie.
• Będzie nam miło, jeśli dołączysz do 46 000 osób, które obserwują nasze konto na instagramie.
• Prowadzimy też największy w Polsce włoski profil bloga na Facebooku, który zgromadził 114 000 obserwatorów.
• Zapraszamy również na największą Facebookową Grupę miłośników Włoch, która liczy ponad 80 000 Członków. Tam porad udzielają także Czytelnicy!