Mimo, że świat podbiły tak słynne dania kuchni włoskiej jak pizza, lasagne, ragù alla bolognese czy spaghetti al pomodoro, to rzeczywistość jest nieco bardziej skomplikowana. Kuchnia włoska to tak naprawdę kuchnia, na którą składają się dania poszczególnych włoskich regionów. W każdym z nich tradycje kulinarne są inne. Wpływ na to miała zamożność społeczeństwa, historia oraz obce kultury, które przenikały na Półwysep Apeniński przy okazji wymiany handlowej, najazdów i wojen. Kulinarne odkrycia we Włoszech są więc możliwe jeśli zdecydujesz się na zmysłową podróż po kraju i w restauracjach będziesz zamawiać świadomie tylko to z czego słynie dane miejsce.
Czy wiesz, że w restauracjach na północy Włoch, chociażby w Wenecji czy nad jeziorem Garda, carbonara lub amatriciana raczej nie będą idealne? Te dania są kulinarnymi symbolami Rzymu.
Jeśli poszukujesz rzetelnych wiadomości z Włoch oraz wakacyjnych inspiracji, porad i darmowych przewodników to zapraszam Cię do obserwowania naszego konta na Instagramie.
Tak samo jak najlepsza pizza jest w Neapolu i generalnie na południu Włoch, a niekoniecznie w nadmorskich kurortach na północnym wybrzeżu Adriatyku.
Kulinarne odkrycia we Włoszech
Kuchnia włoska jest różnorodna. Nic dziwnego – aby przejechać z północy na południe kraju trzeba pokonać ponad 1600 km. Regiony mają różny klimat, zróżnicowane rolnictwo i bogactwo naturalne, ale też różnią się rozwojem gospodarczym i sąsiedztwem. Im bliżej wybrzeża, tym w menu jest więcej ryb i owoców morza. Im dalej na północ Włoch, tym bardziej na stołach króluje mięso. Jednak wszędzie duża część dań oparta jest na trzech składnikach:
- mące pszennej, która jest podstawowym składnikiem pieczywa, makaronów, pizzy, ciast na pierożki, czy focaccii;
- oliwie z oliwek;
- pomidorach (pod wieloma postaciami).
Do tego oczywiście ryby, owoce morza, dobrej jakości mięso, lokalne wędliny i sery.
Siłą kuchni włoskiej jest jej prostota i jednoczesna dbałość o tradycję kulinarną. Nie liczy się ilość składników, ale ich świeżość i wysoka jakość. Zazwyczaj im mniej – tym lepiej.
Zapraszam Cię do przewodnika kulinarnego po pięciu zakątkach Italii. Od alpejskich przysmaków, które serwuje się wysoko w schroniskach górskich po menu typowe dla słonecznej Sycylii. Zacznijmy jednak od stolicy Włoch.
1. Najlepszą carbonarę zjesz w Rzymie
Carbonara to danie, które wśród Włochów budzi najwięcej kontrowersji. Dlaczego? Ponieważ przepis na carbonarę na całym świecie jest regularnie modyfikowany, a dla Włochów to niewybaczalny grzech.
Prawdziwa carbonara to przede wszystkim guanciale(policzek wieprzowy), ser pecorino, żółtka jajka i czarny pieprz. Dopuszczalne są pewne odstępstwa. Guancialemożna zastąpić pancettą(czyli dojrzewającym boczkiem wieprzowym), a zamiast samych żółtek, można też dodać białka. Na tym koniec modyfikacji. Natomiast na północy Włoch, szczególnie w górach, ale też w nadmorskich miejscowościach turystycznych, pojawia się carbonara ze śmietaną albo ze ściętym jajkiem. Takie danie nie ma nic wspólnego z carbonarą!
Gdzie więc zjeść prawdziwą carbonarę? W Rzymie! To stamtąd pochodzi to danie. Jednak nie w przypadkowej restauracji gdzieś przy Watykanie albo w sąsiedztwie Koloseum. Najlepsza carbonara jest na Zatybrzu. Moje dwie ulubione restauracje na Trastevere (Zatybrze) to Trattorii Da Enzo al 29 oraz Tonnarello. Do obydwu ustawiają się długie kolejki, ale naprawdę warto chwilę poczekać na stolik.
Porada praktyczna: Rzym najwygodniej zwiedza się pieszo, wychodząc z samego rana z hotelu lub apartamentu i odkrywając do późnej nocy kolejne zabytki i atrakcje Wiecznego Miasta. W sklepie 8a.pl znajdziesz małe plecaki turystyczne – idealne, aby zmieścić wodę, aparat i dodatkową odzież na intensywny dzień.
2. Ryby i owoce morza w Wenecji
Kuchnia włoska, a kuchnia wenecka to dwie oddzielne sprawy. Nie zamawiaj więc w Wenecji pizzy albo innych włoskich klasyków typu spaghetti alla carbonaralub spaghetti all’amatriciana. Najważniejszą przystawką kuchni weneckiej jest sarde in saor czuli smażone sardynki w słodko kwaśnej marynacie na bazie octu i białego wina, podawane z cebulką, rodzynkami i orzeszkami pinii.
Innym daniem lokalnej kuchni jest baccalà mantecato, która powstaje z gotowanego, suszonego dorsza. Później jest on ubijany na białą pastę wraz czosnkiem, oliwą z oliwek, solą i pieprzem. Ponadto na weneckich stołach – co oczywiste – królują ryby i owoce morza, które są tutaj świeże, a nie mrożone i transportowane na duże odległości. Jeśli zapragniesz dania mięsnego, to w restauracyjnym menu rozglądnij się za fegato alla veneziana – to wątróbka cielęca po wenecku.
Gdzie zjeść pysznie i nieprzesadnie drogo w Wenecji? Niestety nie w restauracji z widokiem na Canal Grande i nie na Placu św. Marka. Tam przychodzą turyści, którzy Wenecję najpewniej odwiedzają raz w życiu. Nikomu więc nie zależy, aby ugościć ich tak, aby wrócili. Natomiast nasze dwie ulubione restauracje w Wenecji, do których regularnie wracamy to Trattoria Da Gigio oraz Osteria Ai Do Gobbi. Pierwsza z nich leży w samym centrum, a druga w weneckiej dzielnicy Castello.
Jeśli planujesz wycieczkę do Wenecji, zobacz do mojego kulinarnego przewodnika o tym gdzie zjeść w Wenecji i co zjeść w Wenecji?
3. Kuchnia Południowego Tyrolu w górskich schroniskach w Dolomitach
Kuchnia Południowego Tyrolu łączy w sobie to co najlepszego z kuchni śródziemnomorskiej i kuchni alpejskiej. Ten autonomiczny, ale przecież włoski region czerpie z tradycji kulinarnej Włoch i Austrii, a także z kultury Ladynów, którzy od wieków zamieszkują serce Dolomitów. Region ma swoje flagowe przysmaki, takie jak południowotyrolskie knedle, speck, pierożki schlutzkrapfen, dziczyznę i ryby z alpejskich strumyków. Popularnym deserem jest apfelstrudel, ponieważ region jest znaczącym producentem jabłek. Tutejszej kuchni nieodłącznie towarzyszy znakomite wino z położonych w górach winnic Alto Adige.
Gdzie najlepiej smakuje kuchnia Południowego Tyrolu? W jednej z setek górskich chat rozsianych po Dolomitach i Alpach. Zasada jest prosta. Im dalej od parkingów i górnych stacji kolejek, tym zazwyczaj jedzenie w schroniskach smaczniejsze, a ceny w menu niższe. W wielu górskich chatach jedzenie jest tak dobre, że mieszkańcy i turyści planują górski trekking głównie po to, aby na końcu zjeść coś pysznego i lokalnego. Jedną z wielu górskich chat, które warto odwiedzić jest Malga Fane. To w zasadzie historyczna wioska, położona wysoko w Dolomitach i otoczona jeszcze wyższymi, zielonymi szczytami. Latem pasie się tam ponad 300 krów, a sama osada kilkukrotnie była scenerią do filmów. Znajduje się tam schronisko Gatterehutte Malga Fane, które serwuje klasyczną, południowotyrolską kuchnię w przystępnych cenach.
Jak tam trafić? Samochód należy zaparkować przed znakiem zakazu wjazdu na końcu drogi SP100, a następnie pieszo około 1,5 godz. idzie się w górę asfaltowym szlakiem Sentiero del Latte. Wybierając się na trekking do górskiej chaty położonej wysoko w Dolomiach warto zabrać ze sobą plecak turystyczny, w którym spakujesz wodę i kurtkę przeciwdeszczową (pogoda w górach szybko się zmienia). Pamiętaj, aby przed wędrówką w góry sprawdzić prognozę pogody, ewentualne zagrożenie lawinowe. Sprawdź też czy schronisko, do którego się wybierasz, jest otwarte.
4. Słoneczna Sycylia i obiad w bocznej uliczce
Najpiękniejszym miejscem na Sycylii jest Taormina i to właśnie tam warto wybrać się w poszukiwaniu prawdziwych, sycylijskich smaków. To eleganckie miasteczko zawsze było chętnie odwiedzane przez turystów z całego świata, ale ostatnio – za sprawą drugiego sezonu serialu „Biały Lotos” – dodatkowo zyskało na popularności. Przy dwóch głównych miejskich placach Taorminy oraz wzdłuż Corso Umberto jedzenie jest zazwyczaj kiepskie i nie warte swojej ceny. Jednak wystarczy zejść z głównego deptaku w bok, aby trafić na prawdziwe perełki.
Jedną z trzech naszych ulubionych restauracji w Taorminie jest rodzinny lokal o nazwie TreQuarti Taormina Antipasteria Siciliana, który znajduje się kilka kroków po schodach w górę od głównej ulicy Corso Umberto. Przemiły właściciel dba tam o nas, jakbyśmy byli stałymi gośćmi. Czego warto spróbować? Ryb i owoców morza – nie tylko jako dania główne, ale też podawanych jako przystawki. Na Sycylii koniecznie trzeba tez zjeść caponatę.
Caponatę można porównać do warzywnego gulaszu. Jej sekret tkwi w słodko-kwaśnym smaku. W tym daniu główną rolę odgrywa smażony bakłażan, pomidory, seler naciowy i kapary. Różnice dotyczą obecności papryki i oliwek. Wyjątkowy smak uzyskuje się korzystając z octu, cukru, rodzynek, czasem miodu lub soku z cytryny, oliwy z oliwek i przypraw.
5. Do Umbrii przyjeżdża się na trufle
Od ubiegłego roku, w miesiącach letnich z Krakowa realizowane są bezpośrednie loty do Perugii, czyli stolicy Umbrii. Pierwszym przysmakiem jakiego trzeba spróbować w Perugii są trufle. Umbria słynie z trufli i nigdzie indziej we Włoszech trufle nie są tak łatwo dostępne jak tutaj. Nic więc dziwnego, że sami Włosi przyjeżdżając z innych regionów do Umbrii, chętnie zamawiają dania z truflami.
Najlepszym wyborem na dania z truflami jest rodzinna Ristorante Al Tartufo, znajdująca się w samym sercu historycznego centrum, tuż obok katedry. Według wielu to obowiązkowe miejsce na kulinarnej mapie Perugii, a wysoka opinia w google (4.7/5) zdaje się to potwierdzać.
Zamówiliśmy tagliatellino z czarną truflą, a także carpaccio z cielęciny, z sosem z tuńczyka, świeżymi kaparami i płatkami czarnej trufli (w menu szukaj pozycji: carpaccio di vitello, salsa tonnata, capperi freschi, tartufo nero in scaglie). Kuchnia jest tu fenomenalna, a trufle tarte są przez kelnerów na oczach gości, bezpośrednio przy stoliku. Dania kosztują około 20-25 euro. Na zewnątrz jest tylko kilka stolików – dlatego warto wcześniej dokonać rezerwacji.
Artykuł powstał w ramach współpracy reklamowej ze sklepem internetowym 8a.pl
Miło mi, że dotarłeś lub dotarłaś do końca tego przewodnika. Jeśli artykuł okazał się pomocny, zostaw proszę komentarz u dołu.
- Masz pytania? Napisz w komentarzach poniżej. Otrzymam powiadomienie i odpowiem Ci niezwłocznie.
- Będzie nam miło, jeśli dołączysz do 46 000 osób, które obserwują nasze konto na instagramie.
- Prowadzimy też największy w Polsce włoski profil bloga na Facebooku, który zgromadził 114 000 obserwatorów.
- Zapraszamy również na największą Facebookową Grupę miłośników Włoch, która liczy ponad 80 000 Członków. Tam porad udzielają także Czytelnicy!
