Civita di Bagnoregio – położone 120 km na północ od Rzymu – to niezwykłe miejsce na turystycznej mapie Włoch. Mimo, że przez mieszkańców prawie opuszczone, to rocznie przyjeżdża tu niemal milion turystów. Określane jest mianem La città che muore, czyli „miasta, które umiera”. Spędzając urlop na pograniczu Lazio, Toskanii i Umbrii warto wybrać się na krótką wycieczkę do Civita di Bagnoregio zanim jeszcze nie jest za późno. Mimo usilnych starań naukowców, geologów i lokalnych władz – przyszłość osuwającego się miasta pozostaje niepewna.
W średniowieczu płaskowyż, na którym znajduje się Civita di Bagnoregio, był trzy razy większy niż obecnie, a mieszkało tu ponad 3000 osób. Dziś mieszkańców oficjalnie jest jedenastu, a Bagnoregio nękane jest przez osuwiska i trzęsienia ziemi.
W przeszłości w Bagnoregio znajdowała się stolica diecezji, a miasto było słynne za sprawą narodzonego tutaj św. Bonawentura.
Jeśli poszukujesz rzetelnych wiadomości z Włoch oraz wakacyjnych inspiracji, porad i darmowych przewodników to zapraszam Cię do obserwowania naszego konta na Instagramie.
Civita di Bagnoregio, czyli miasto, które umiera
W 1695 r. miało miejsce niszczycielskie trzęsienie ziemi, po którym miasto się już nie podniosło. To właśnie wtedy zostało odcięte od świata. Położenie na wysokiej skale niegdyś było gwarancją bezpieczeństwa. Dziś jest to największy problem. Skała nieuchronnie się kruszy i obsuwa, niszcząc kolejne zabytkowe budynki.
Jeszcze w 1920 r. miejscowość liczyła 600 mieszkańców, a obecnie jest ich 11.
Od dłuższego czasu w mieście nie ma już sklepów spożywczych, czy punktów usługowych. Pozostało kilka barów, restauracja i sklepiki z pamiątkami.
Po pamiętnym trzęsieniu ziemi w kolejnych dekadach jeszcze kilkukrotnie obsuwały się pojedyncze budynki. Doprowadziło to do sytuacji, w której miasto z każdej strony otoczone jest przepaścią. Można tu wejść jedynie po 300-metrowym moście, a w zasadzie kładce, dostępnej wyłącznie dla pieszych i skuterów. Spacer z parkingu u podnóża miasteczka do centrum trwa około 10 minut. Ma to swoje zalety. Zwiedzając miasto nie słychać zgiełku jeżdżących samochodów. Na zwiedzenie Civita di Bagnoregio wystarczy zaledwie godzina.
Pierwsze wrażenie ze zwiedzania Civita di Bagnoregio
W 2014 r. burmistrz Francesco Bigiotti podjął niespotykaną w skali kraju decyzję o wprowadzeniu opłaty za wstęp do miasta. Obecnie każdy turysta chcący zwiedzić Bagnoregio jest zobligowany do zakupu biletu w cenie 5 euro (pamiętam, że początkowo ta opłata wynosiła 1,50 euro). Według władz miasta jest to jedyny sposób na pozyskanie funduszy na ratowanie miasta.
Civita di Bagnoregio jest świetnym punktem widokowym. Widać stąd dolinę Tybru, różnorodne warstwy skalne, a w oddali zielone lasy pogranicza trzech włoskich regionów: Lazio, Umbrii i Toskanii. Spacerując po wąskich uliczkach miasteczka można podziwiać bardzo dobrze zachowaną średniowieczną architekturę. W sezonie przyjeżdża tu nawet 10 tys. turystów dziennie, a tuż przed pandemią Civita di Bagnoregio odwiedziło rekordowe milion turystów w ciągu roku.
Oficjalnie w mieście pozostało tylko 11 mieszkańców (którzy mają pozwolenie na wjazd skuterem po kładce), ale w ostatnich latach w Civita di Bagnoregio domy kupiło kilku artystów i intelektualistów, którzy przyjeżdżają tutaj na letnie miesiące. Niektóre z domów mają bardzo zadbane ogródki, pełne wielkich donic, krzewów i kwiatów, które ktoś wciąż dogląda. Można się tu poczuć jak przed wiekami.
[better-ads type=’banner’ banner=’16060′ ]
Opuszczone miasto, a może skansen?
Warto jednak zwrócić uwagę, że u podnóża Civita di Bagnoregio, w którym pozostała garstka osób, znajduje się miasteczko Bagnoregio. To ma się całkiem nieźle. Są nim markety, szkoła, posterunek policji, restauracje, pizzerie i hotele. W mieście żyje ponad 3000 osób.
Wśród lokalnej społeczności dominuje opinia, że milion turystów, które każdego roku przyjeżdżają na kilka godzin do Civita, przekształciły miasto w skansen. Jednak niewielu z tych turystów zostaje na dłużej. Właściciele okolicznych hoteli, gospodarstw agroturystycznych i restauracji nie zarabiają tak, jak mogliby, a bezrobocie w 3-tysięcznym mieście Bagnoregio jest stosunkowo wysokie. Stało się coś, co teraz grozi Wenecji, która jeszcze w latach sześćdziesiątych XX wieku liczyła 145 tys. mieszkańców, a dziś jest ich zaledwie 50 tys. i z każdym rokiem ta liczba się zmniejsza.
Niedawno lokalne władze przedłożyły 250-stronicowe sprawozdanie, ubiegając się o tytuł światowego dziedzictwa UNESCO w celu formalnego uznania dla miejskiego krajobrazu. Decyzja wciąż nie zapadła. Zespół UNESCO Civita rozwija także projekt tworzenia atrakcji turystycznych w pobliskich miastach. Jeśli się powiedzie, ożywienie Bagnoregio może być przykładem dla innych miast w podobnych warunkach, które mogą znów rozkwitnąć dzięki turystyce.
Noclegi i restauracje w Civita di Bagnoregio
Wydawać by się mogło, że w maluteńkim Bagnoregio trudno znaleźć sobie zajęcie na dłużej niż kilka godzin. Jednak takie miejsca także mają swoich sympatyków. W miasteczku są pensjonaty i wakacyjne apartamenty. Ceny raczej powyżej średniej dla tego regionu, ale część obiektów ma urokliwy klimat i tarasy z pięknym widokiem. Zobacz chociażby na:
- Acqua di Civita Beauty & Rooms – świetne miejsce ze wspaniałym ogrodem i tarasem oraz relaksującym widokiem! Około 120 euro za dobę za pokój 2-osobowy.
- Astar Civita – luksusowy dom wakacyjny dla 4 osób, z dwoma sypialniami i pięknym widokiem – od 160 euro za noc.
- Gerani Rossi – dom wakacyjny z dwoma sypialniami. Piękny widok z okna oraz taras. Od 100 euro za dobę.
Możesz też rozważyć nocleg w pobliskim, ale większym Orvieto, które jest urokliwym miasteczkiem z piękną katedrą, a wieczorami tętni życiem. Orvieto jest dobrze skomunikowanym z Bagnoregio (autobusem Cotral) oraz z Rzymem (częste połączenia kolejowe).
W Civita di Bagnoregio znajduje się kilka barów i restauracji. Niemal wszystkie trzymają bardzo wysoki poziom, ale najlepsza jest Alma Civita (potwierdzają to nawet opinie w google: 4.7/5). Restauracja serwuje kuchnię typową dla Umbrii i Lacjum, ale w nowoczesnej interpretacji. Menu jest sezonowe, a lokalny makaron oraz pieczywo codziennie produkowane są na miejscu.
Tradycyjnych przysmaków typowych dla regionu możesz też spróbować w La Cantina di Arianna – restauracja widoczna jest na zdjęciu powyżej (ich opinia w google to 4.5/5). Tutaj ceny są bardzo rozsądne: pierwsze dania po około 10 euro, drugie dania po 13 euro.
Co warto zobaczyć w Civita di Bagnoregio?
Życie turystyczne skupia się wokół placu Piazza San Donato. To tutaj – w cieniu zabytkowych kamienic – znajdują się dwa bary, w których chętnie zatrzymują się turyści.
Porta di Santa Maria
Historyczna, kamienna brama broniąca niegdyś wstępu do miasta. Także dziś jest to jedyna droga, jaką można wejść do Bagnoregio. Przechodząc przez bramę warto zwrócić uwagę dla rzeźbę lwów trzymających w rękach ludzką głowę. Jest to pamiątka po konflikcie mieszkańców Civita di Bagnoregio z pewną rodziną z pobliskiego Orvieto.
Kościół San Donato
Niewielki, ale dobrze zachowany zabytkowy kościółek znajdujący się przy głównym miejskim placu. Wstęp do środka jest bezpłatny. Pierwsza świątynia powstała w tym miejscu w V wieku. Jednak z biegiem czasu kościół przechodził wiele remontów. Gruntowna przebudowa nastąpiła w 1511 r., kiedy zburzono część ścian, a nawet główny ołtarz i wzniesiono na nowo.
Ogrody z widokiem
W Civita di Bagnoregio jest kilka tarasów i ogrodów widokowych. Najciekawszy z nich znajduje się „na końcu” miasteczka – to Giardino del Poeta. Rozpościera się stamtąd widok na zieloną dolinę Tybru. Wejście jest możliwe za pozostawieniem symbolicznej opłaty lub przy okazji zakupów w sklepiku właściciela. Jednak w miasteczku jest kilka innych ogrodów z widokiem, do których także można wejść pozostawiając drobne monety.
Położenie Civita di Bagnoregio i komunikacja
Bagnoregio położone jest w regionie Lazio, w pobliżu jeziora Bolsena, pomiędzy miejscowościami Viterbo i Orvieto. Miasto leży na szczycie skały tufowej, która przez ostatnie dziesięciolecia osuwała się niszcząc kolejne zabudowania i zmniejszając powierzchnię miasta.
Obecnie do Bagnoregio można dojść wyłącznie pieszo po 300-metrowej kładce. Wokół miasta można podziwiać różne warstwy skalne i zielone lasy. Miasto – z uwagi na swoje położenie – jest bardzo malownicze i fotogeniczne. W zależności od pogody czasem bywa pokryte chmurami.
Jak dojechać samochodem do Civita di Bagnoregio?
W wypadku tej miejscowości samochód to najwygodniejszy sposób dotarcia do celu. Przed kładką znajduje się niewielki parking, na którym zazwyczaj znajdzie się wolne miejsce. Miejscowość jest niewielka, turyści zwiedzają ją w około godzinę, a później zwalniają miejsce postojowe. Problem z parkowaniem jest w letnie, weekendowe wieczory, kiedy Włosi przyjeżdżają na kolacje do tutejszych restauracji.
Civita di Bagnoregio komunikacją publiczną
Z Rzymu najłatwiej wybrać bezpośredni pociąg do Orvieto, połączenia są bardzo często. Następnie z Orvieto do Bagnoregio można dojechać autobusem Cotral (jest około 8 połączeń dziennie).
Porada praktyczna: aktualny rozkład jazdy pociągów z Rzymu do Orvieto znajdziesz na stronie trenitalia.com – pamiętaj, aby w wyszukiwarce wpisywać włoskie nazwy miejscowości lub dworców, czyli np. Roma Termini. Natomiast aktualny rozkład jazdy przewoźnika Cotral znajdziesz na stronie servizi.cotralspa.it/orari
Autobusy dojeżdżają tylko do miasta Bagnoregio skąd do Civita trzeba jeszcze przejść pieszo 2 km.
Miło mi, że dotarłeś lub dotarłaś do końca tego przewodnika. Jeśli artykuł okazał się pomocny, zostaw proszę komentarz u dołu.
- Masz pytania? Napisz w komentarzach poniżej. Otrzymam powiadomienie i odpowiem Ci niezwłocznie.
- Będzie nam miło, jeśli dołączysz do 46 000 osób, które obserwują nasze konto na instagramie.
- Prowadzimy też największy w Polsce włoski profil bloga na Facebooku, który zgromadził 114 000 obserwatorów.
- Zapraszamy również na największą Facebookową Grupę miłośników Włoch, która liczy ponad 80 000 Członków. Tam porad udzielają także Czytelnicy!
3 komentarze
Zwiedzałem to miasteczko w godzinach wieczornych. Punkty kasowe były już zamknięte. Poza nami było może z 3 turystów, co sprawiało, że miasteczko sprawiało faktycznie wrażenie wymarłego. Po zapadnięciu zmroku spacer mniejszymi uliczkami może przyprawić o mocniejsze bicie serca za sprawą stąd kotów okupujących wąskie przejścia.
Moim zdaniem Bagnoregio jest jednym z najpiękniejszych włoskich miasteczek. Ma niesamowity klimat. Do tego przyczynia się jego położenie. To nie jest typowe włoskie miasteczko. Podobno wygrało nawet konkurs na jedno z najpiękniejszych włoskich miasteczek. Bardzo polecam zatrzymać się tam i kontemplować ciszę i spokój tego miejsca. Przy okazji warto wejść do muzeum archeologicznego położonego w centrum miasteczka, gdzie jest stworzona makieta Civita de Bagnoregio i pokazana historia tego cudownego miejsca.
Bagnoregio naprawdę warto zobaczyc, niezapomniane widoki okalajace to mistyczne wręcz miasteczko, oraz świadomość tego że nie można tu dotrzeć inna droga, jedynie dluuugim wąskim mostem sprawia że czujesz się niesamowicie, jednocześnie bezpiecznie, jak i uwieziony. Małe sprostowanie przy okazji, obecnie wstęp do miasteczka kosztuje 5 euro.