Matera wykuta w skałach. 17 powodów by ją zobaczyć, a także punkty widokowe oraz porady praktyczne

Matera to jedno z najbardziej niezwykłych miejsc, jakie ma do zaoferowania południe Włoch. Z jednej strony miasto jest zachwycające, ale z drugiej stoi za tym wstrząsająca historia najnowsza. Kilkukrotnie odwiedzaliśmy Apulię zachwycając się jej pięknem, ale paradoksalnie to Matera – położona w sąsiedniej Bazylikacie – wywarła na nas największe wrażenie. Matera ze swoim historycznym centrum określana jest mianem jedynego na świecie miasta wykutego w skale. Zabytkowa część Matery, zwana Sassi, obejmuje unikatowy kompleks wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Według historyków Matera to jedno z najstarszych – tak znakomicie zachowanych – miast na świecie. Turyści z całego świata przyjeżdżają tutaj, aby podziwiać zabudowę wydrążonego w skale miasta. Mel Gibson nagrywał tu swoją „Pasję”, a agent James Bond niedawno ścigał się tutejszymi ulicami. Przy produkcji obydwu filmów nie była konieczna budowa scenografii. Przecież to miasto samo w sobie jest najlepszą scenerią.

Jeśli poszukujesz rzetelnych wiadomości z Włoch oraz wakacyjnych inspiracji, porad i darmowych przewodników to zapraszam Cię do obserwowania naszego konta na Instagramie.

Zapraszam Cię do praktycznego przewodnika po Materze, w którym opowiem jak zaplanować jednodniowe zwiedzanie miasta, a także co zobaczyć jeśli planujesz spędzić tu kilka dni. Będzie też o tym gdzie zjeść pyszny obiad, gdzie spróbować słynnych lawendowych lodów i jak najłatwiej dojechać tu komunikacją publiczną z Bari.

Matera ma dramatyczną i wstydliwą historię

Jednak przewodnik po Materze byłby niekompletny, gdyby nie rozpoczynał się od krótkiego przedstawienia najnowszej historii tego miasta. Ponieważ w tym wypadku historia ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia wyjątkowości tego miejsca.

W latach pięćdziesiątych XX wieku we Włoszech nastąpił dynamiczny rozwój gospodarczy i cywilizacyjny. Po ulicach Rzymu jeździły coraz to nowsze modele włoskich samochodów, kraj wszedł do NATO, a dwa lata później, był współzałożycielem Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali czyli późniejszej Unii Europejskiej. We Włoszech żyło się tak dobrze, jak nigdy wcześniej, rozwijał się przemysł filmowy, budowano autostrady, a miasta piękniały z roku na rok. W rzeczywistości na ówczesnej koniunkturze korzystała głównie północ i po części środkowe regiony. Wiadomo było, że południe jest biedne i zacofane, ale nikt w Rzymie nie zdawał sobie sprawy z tego, że miejscami poziom ubóstwa jest dramatyczny.

O Bazylikacie mówiło się wtedy, że to miejsce w istocie zapomniane przez ludzi i Boga. Prawda była jednak bardziej brutalna niż ktokolwiek przypuszczał. Po II wojnie światowej ludzie wciąż żyli tam w wydrążonych w skałach jaskiniach. Często nawet tylko z fasadą, ale bez drzwi. Grotę dzielili wspólnie ze zwierzętami. W tym samym pomieszczeniu mieszkali dorośli, dzieci, świnia i kozy. Nie było prądu i bieżącej wody.

Do domostw podłączono po jednej żarówce elektrycznej, która podpięta była do ulicznej sieci oświetleniowej. Żarówki nie posiadały oddzielnego włącznika i świeciły się tak długo, jak oświetlenie miejskich ulic. W domach panowała wilgoć i odór. Nie było toalet, a co za tym idzie nieczystości spłukiwano nagromadzoną deszczówką. Dodatkowo szerzyła się malaria, a co drugie dziecko nie przeżywało porodu.

W latach 50. XX wieku świat usłyszał o losie Matery

W takich warunkach żyło nawet 15 000 ludzi i niewiele wskazywało na to, że ich los się odmieni. W 1945 r. Carlo Levi wydał książkę „Chrystus zatrzymał się w Eboli”, w której opisał dramatyczne warunki panujące w Materze. Później ukazywały się jeszcze artykuły opisujące katastrofę humanitarną w mieście. Wreszcie problem dostrzeżono w Rzymie. W 1948 r. kontrowersyjny włoski polityk i publicysta Palmiro Togliatti panujące w Materze warunki, określił „wstydem Włoch”. Niedługo później rozwiązanie trwającego dramatu ogłosił premier Włoch Alcide De Gasperi.

W 1952 r. w ramach polityki mającej na celu usunięcie skrajnego ubóstwa Sassi, rząd Włoch użył siły, aby przenieść większość ludności Sassi do nowych mieszkań komunalnych w rozwijającej się nowej części miasta.

Niestety władze nie zadbały o zdrowie psychiczne mieszkańców, ani o to, aby dawni sąsiedzi mieszkali obok siebie. Skutkowało to tym, że część osób wracała na noc do dawnych domów, a włoska policja musiała ich przymusowo eksmitować. Przez kolejnych 30 lat domy Sassi stały opustoszałe. W 1987 r. na mocy nowego prawa powstała możliwość dzierżawy domów pod warunkiem ich remontu. Ważne było, aby remont przeprowadzić wedle ściśle określonych przepisów. Chodziło także o zachowanie zabytkowego wyglądu, kolorystyki, rozkładu okien i wyglądu dachów.

Sześć lat później – w 1993 r. – Sassi wpisano na listę dziedzictwa UNESCO. Bez wątpienia rozpoczęło to nowy etap w historii Matery. Wtedy właśnie do miasta masowo zaczęli przyjeżdżać turyści, którzy wydawali sporo pieniędzy, a pomogła w tym bliskość międzynarodowego lotniska w Bari. W Materze powstawały więc hotele, restauracje, sklepiki z pamiątkami i lokalnymi produktami. Ogólnie mówiąc miasto odżyło i piękniało z roku na rok, zachowując przy tym swój dawny klimat.

Historyczna Matera – mapa i praktyczne informacje

Matera słynna jest za sprawą historycznego centrum nazwanego Sassi. Jest to zespół unikatowych na skalę światową domów, świątyń, grot i tuneli wydrążonych w skałach. Sassi dzieli się na dwie części:

• starszą, czyli Sasso Caveoso – bardziej przypominającej jaskinie. Ta część miasta wykuta jest w ścianach wąwozu Gravina.
• nowszą, czyli Sasso Barisano – która kojarzy się już nieco ze współczesną zabudową. Tutaj jaskinie są zazwyczaj elementami bardziej rozbudowanych domów.

Sassi po włosku znaczy „kamienie”.

Sasso Caveoso od Sasso Barisano oddziela wzgórze, na którym znajduje się katedra oraz część miasta określana mianem Civita. W Civita budynki są nowsze i bardziej reprezentacyjne.

Matera, mapa turystyczna – kliknij, aby powiększyć obrazek:

Mapę Matery pod tym linkiem możesz pobrać w PDF (1,55 MB) i wydrukować.

Matera jest jednym z najstarszych miast świata – przypuszczalnie zamieszkałym już od czasów paleolitu.

• Największą atrakcją miasta jest niezwykły klimat – nie trzeba podróżować z mapą w ręku, ponieważ Sasso Caveoso i Sasso Barisano na każdym kroku skrywają coś ciekawego.
• Od 1993 r. Sassi wpisano na listę dziedzictwa UNESCO.
• W Materze znajduje się około 150 kościołów. Część z nich można zwiedzać kupując wspólny bilet.
• W 2008 r. Matera „grała” Jerozolimę w filmie „Pasja” Mela Gibsona. Reżyser mówił wówczas, że nie musi budować scenografii. Matera była przecież idealną scenografią.
• W 2014 r. ogłoszono, że Matera będzie „Europejską Stolicą Kultury 2019”.
• Matera była także scenografią nowej wersji „Ben-Hura” (2016 r.) oraz filmów „Młody Mesjasz” (2016 r.) i „Maria Magdalena” (2018 r.). W mieście nagrywano także serial „Siostry”, emitowany także w polskiej telewizji.
• W 2021 r. o Materze zrobiło się głośno za sprawą najnowszego filmu o przygodach agenta 007 „Nie czas umierać”. Część scen nagrywano właśnie tutaj.

Matera wykuta w skałach – co warto zobaczyć? Plan na 2 dni, czyli 17 zabytków, atrakcji i punktów widokowych

Ten przewodnik mógłby być dwa razy dłuższy, ale zależy mi aby był konkretny i żeby mógł stanowić gotowy plan jednodniowej wycieczki po Materze. Dlatego wybrałem 17 najważniejszych miejsc, punktów widokowych i atrakcji miasta, które ułożyłem według kolejności zwiedzania, począwszy od Piazza Vittorio Veneto, na który najlepiej skierować swoje pierwsze kroki po wyjściu z pociągu.

Warto wiedzieć: Matera przeszła długą drogę od „wstydu Włoch” do „Europejskiej Stolicy Kultury”. To idealny przykład miejsca, któremu masowa turystyka przyniosła przede wszystkim korzyści. Dawne groty zostały odrestaurowane, zamienione w hotele, apartamenty i restauracji, a opuszczone 70 lat temu Sassi są teraz tłumnie odwiedzane. Miasto odżyło i wypiękniało!

Materę można zwiedzać bez mapy i przewodnika, zachwycając się widokami, wspinając po schodkach i uliczkach. Można też bardziej świadomie przemierzać ulice miasta według planu, który poniżej nakreśliłem. Obydwa sposoby zwiedzania będą równie przyjemne!

Matera w jeden dzień

Na poniższej mapie Google zaznaczyłem plan zwiedzania Matery w ciągu jednego dnia. Propozycja spaceru to koło, w którym na koniec dnia wrócisz do punktu wyjścia.

Poniżej – w tej samej kolejności co na mapie – opisuję poszczególne zabytki, atrakcje i punkty widokowe w Materze.

1. Zacznij od Piazza Vittorio Veneto i Palombaro Lungo

Zwiedzanie miasta najlepiej rozpocząć od Piazza Vittorio Veneto, ponieważ plac znajduje się na granicy Sassi wydrążonego w skałach z Materą XIX-wieczną. Z dworca kolejowego dojdziesz tu w ciągu 10 minut. Piazza Vittorio Veneto tętni życiem niezależnie od pory roku. Przy placu znajduje się XIII-wieczny, romański kościół San Domenico z przylegającym do niego Klasztorem Kaznodziejów oraz zabytkowy Palazzo dell’Annunziata, w którym obecnie mieści się kino. Jest tu także kilka barów, których stoliki kuszą aby usiąść na moment.

Z kolei pod placem ukryta jest pierwsza z atrakcji Matery. To Palombaro Lungo, czyli sztuczny zbiornik wodny jakich w mieście jest wiele, ale ten jest największy. Zbiorniki tworzą podziemny system, połączony kanałami, dzięki czemu miasto w przeszłości mogło się rozwijać. Ich budowa na różnych etapach prowadzona była od XVI wieku przez kolejnych kilkaset lat. Miękkie skaliste ściany zbiornika, które naturalnie przepuszczają wodę, zostały pokryte specjalnym wodoodpornym tynkiem na bazie terakoty.

Porada praktyczna: dzięki zawieszonym na wodą chodnikom dziś Palombaro Lungo udostępnione jest dla zwiedzających. Bilet wstępu kosztuje 3 euro, dzieci bezpłatnie. Nie ma konieczności wcześniejszej rezerwacji biletów. Wejście do podziemnego Palombaro Lungo od razu rzuca się w oczy. Szczegóły znajdziesz na stronie https://www.palombarolungo.it/

2. Punkt widokowy na Matera Sasso Barisano i spacer po uliczkach

Przy Piazza Vittorio Veneto znajduje się pierwszy punkt widokowy Belvedere Luigi Guerricchio. Widok z niego jest spektakularny, szczególnie, że dla turystów to zazwyczaj pierwszy rzut oka na historyczne Sasso Barisano. Widać stąd plątaninę uliczek i schodów oraz typowe dla Sassi budynki.

Nie ma lepszego pomysłu na zwiedzanie Sasso Barisano niż zagłębienie się w jego uliczki, bez mapy, nawigacji i przewodników. Po prostu stojąc przez tarasem widokowym kieruj się w prawo i mniej więcej za sklepem Calzedonia skręć w wąską uliczkę w lewo. Przeniesiesz się wówczas do świata historycznej Matery. Zwiedzaj intuicyjnie, jako punkt odniesienia zmierzaj do widocznej w oddali katedry, która oddziela dwie historyczne części Matery. Przed Piazza Duomo znajdują się kolejne schody, którymi możesz z Sasso Barisano powrócić „na górę”.

Porada praktyczna: zwiedzanie Sasso Barisano przez osoby starsze lub rodziców z dziećmi w wózku jest trudne. Sporo tam schodów i stromych podejść. Jeśli nie czujesz się na siłach wybierz spacer Via delle Beccherie w kierunku Duomo.

3. Katedra w Materze i spektakularny widok z Piazza Duomo

Po zwiedzaniu Sasso Barisano warto od razu wybrać się na Piazza Duomo, czyli na plac przed katedrą. To kolejny znakomity punkt widokowy, do którego z uliczek Sasso Barisano można wyjść po schodach lub – dla osób o słabszej kondycji – bardziej płaska droga wiedzie przez Via delle Beccherie.

Apulijsko-romańska katedra znajduje się na szczycie wzgórza Civitas, które jest najwyższym punktem pomiędzy dwoma Sassi. Civitas rozdziela Sasso Caveoso i Sasso Barisano. Budowa katedry zakończyła się w XIII wieku. Przez 10 lat, aż do 2016 r. katedra przechodziła gruntowaną renowację i od kilku lat jej barokowe wnętrze znów jest dostępne dla zwiedzających.

4. Plac i kościół św. Franciszka z Asyżu

Z katedry jest już blisko do dwóch kolejnych placów w Materze. W końcu tętniące życiem piazza to jest to, co najlepsze we włoskich miastach. Via Duomo w kilka minut możesz przejść na Piazza del Sedile, przy którym znajduje się Palazzo del Sedile. Pałac został wybudowany w 1779 r. i był siedzibą najwyższych władz w czasach, gdy Matera przynależała do Królestwa Neapolu.

Piazza del Sedile płynnie łączy się z Piazza San Francesco, przy którym z kolei znajduje się barokowy kościół poświęcony św. Franciszkowi z Asyżu. Kiedy ostatnio zwiedzaliśmy Materę, to w kościele akurat odbywał się ślub eleganckiej pary Brytyjczyków lub Amerykanów. Podobnie jak katedra, ten kościół także został wybudowany w XIII wieku, ale na przestrzeni lat był jeszcze wielokrotnie przebudowywany.

5. Palazzo Lanfranchi i Museo Nazionale di Matera

Z Piazza San Francesco udaj się na spacer po reprezentacyjnej Via Domenico Ridola. Znajdują się przy niej restauracje, bary ze stolikami rozstawionymi na świeżym powietrzu oraz zabytkowe kościoły. Są to kolejno po prawej stronie: XVIII-wieczny Kościół Czyśćca (wł. Chiesa del Purgatorio) z oryginalnymi i wciąż działającymi organami piszczałkowymi z tego okresu oraz wybudowany w 1702 r. kościół św. Klary z Asyżu (wł. Chiesa di Santa Chiara d’Assisi).

Na końcu odcinka ulicy, który jest zamknięty dla ruchu samochodów znajduje się Palazzo Lanfranchi. Uważany jest on za najcenniejszy XVII-wieczny zabytek Matery. Budowa gmachu napotykała problemy ze względu na puste przestrzenie w skale, na której go zbudowano. Budynek początkowo powstał jako seminarium, ale od kilkunastu lat jest siedzibą Narodowego Muzeum Sztuki Średniowiecznej i Współczesnej regionu Bazylikata.

6. Punkt widokowo Belvedere di Piazza Giovanni Pascoli

Stojąc przodem do Palazzo Lanfranchi zwróć uwagę na znajdujący się po lewej stronie punkt widokowy Belvedere di Piazza Giovanni Pascoli. Jak na dłoni z góry widać dużą część Sasso Caveoso. To kolejne idealne miejsce do pamiątkowych zdjęć z Matery.

Porada praktyczna: ten taras widokowy skierowany jest na wschód. Dlatego najbardziej spektakularne zdjęcia można tu zrobić o wschodzie słońca. To jeden z powodów, dla których w Materze warto zostać na noc.

7. Casa Grotta del Casalnuovo

Najlepszym sposobem na zrozumienie w jakich warunkach żyli ludzie w Sasso Caveoso jest wizyta w jednym z wykutych w skałach domów, który został udostępniony dla turystów. Jeśli planujesz zwiedzać Materę według mojego przewodnika to po drodze będziesz mijać Casa Grotta del Casalnuovo. To typowy dla Sassi dom, który częściowo został wykuty w skale, a częściowo wymurowany. Z kolei w środku można oglądać oryginalne meble i narzędzia, z których korzystała rodzina mieszkająca tam do 1958 r.

Porada praktyczna: bilet wstępu kosztuje 3 euro (natomiast dzieci od 12 do 17 lat – 2,50 euro). Można też kupić bilet za 5 euro, który upoważnia także do wejścia do sąsiedniego kościoła skalnego (Cripta di S. Andrea).

8. Zobacz wykuty w skale kościół Santa Maria de Idris

Wracając do tematu kościołów warto zauważyć, że w Materze jest ich około 150. Większość to zabytkowe kościoły lub kaplice wykute w skałach, ale nie warto zaprzątać sobie wszystkimi głowy. Zresztą tylko część z nich udostępniona jest dla zwiedzających, ale i tak ich zwiedzanie przy drugim i trzecim kościele staje się nudne. Perłą wśród wykutych w skale kościołów Matery jest pięknie położony na skale Monterrone kościół Santa Maria de Idris. Lokalizacja jest wspaniała, a ponadto to znakomity punkt widokowy na najstarszą część Sassi.

Kościół Santa Maria de Idris pochodzi z XV i XV wieku i jest częścią XII-wiecznego kompleksu skalnego, w skład którego wchodzi także najstarsza krypta, poświęcona świętemu Janowi (San Giovanni in Monterrone). Natomiast w samej krypcie zachowały się freski, które namalowane zostały pomiędzy XII, a XVII wiekiem.

Porada praktyczna: bilet wstępu do kościoła Santa Maria de Idris możesz zarezerwować przez internet w cenie 4 euro na oficjalnej stronie Oltre l’Arte. Można kupić także bilet za 8 euro, który upoważnia do zwiedzania trzech kościołów. Poza Santa Maria de Idris są to dodatkowo kościoły Santa Lucia alle Malve i San Pietro Barisano.

9. Punkt widokowy za kościołem Santa Maria de Idris

Kościół Santa Maria de Idris można obejść ścieżką znajdującą się z prawej strony, aby znaleźć się na najlepszym punkcie widokowym w Materze. Dlaczego najlepszym? Ponieważ w tym miejscu widok jest panoramiczny i z każdej strony można zrobić świetne zdjęcia.

Z jednej strony widać „jaskiniowe” Sasso Caveoso, a z drugiej wąwóz Gravina, a za nim historyczny Parco della Murgia Materana (jego pełna nazwa to Parco Archeologico Storico Naturale delle Chiese Rupestri del Materano).

Porada praktyczna: w pobliżu tego punktu widokowego znajduje się Casa Grotta nei Sassi di Matera, czyli inny historyczny dom Sassi, który udostępniony jest do zwiedzania. Bilety w cenie 5 euro. Jeśli zobaczysz wcześniej Casa Grotta del Casalnuovo, to tutaj jest bardzo podobnie i możesz to miejsce spokojnie pominąć.

10. Kościół San Pietro Caveoso

U podnóża skały na której znajduje się kościół Santa Maria de Idris znajduje się jeszcze jedna świątynia warta odwiedzenia. To kościół San Pietro Caveoso, znany też jako kościół świętego Piotra i Pawła. Prawdopodobnie budowę kościoła zakończono w 1218 roku, jednak na przestrzeni wieków kościół wielokrotnie przechodził modyfikację. Fasada przeszła kilka remontów i nawiązuje stylem do baroku – znajdują się na niej trzy portale, na których umieszczono posągi. Pośrodku jest to posąg Madonny, po lewej świętego Piotra, w po prawej świętego Pawła.

Zwiedzanie wnętrza kościoła jest bezpłatne. Warto zwrócić uwagę na drewniany ołtarz z XVIII wieku, a także sufit z desek zdobiony malowidłami.

11. Punkt widokowy przy klasztorze Saint Agostino

Na zakończenie pierwszego dnia zwiedzania Matery warto wybrać się na jeszcze jeden punkt widokowy, który znajduje się na wzniesieniu przy klasztorze Saint Agostino. To najlepsze miejsce do podziwiania zachodu słońca nad Materą.

Porada praktyczna: jeśli dotrzesz tutaj wieczorem, to w pobliżu na kolację warto wybrać się do Osterii al Casale. Restauracja ma stoliki zarówno na zewnątrz, jak i w środku, a w karcie dominują dania kuchni lokalnej. Koniecznie spróbuj ravioli z czarnymi truflami, parmezanem i prażonymi orzeszkami pinii. Jeśli – tak jak my – podróżujesz z dziećmi, to być może istotne dla Ciebie będzie, że można zamówić tu także pizzę z pieca opalanego drewnem. Restauracja również w mapach google ma świetne opinie, to aż 4.5/5.

12. Kościół San Giovanni Battista

Na koniec zajrzyj jeszcze do XIII-wiecznego kościoła San Giovanni Battista, dzięki czemu zatoczysz koło i po krótkim spacerze wrócisz na Piazza Vittorio Veneto – czyli miejsca, w którym rozpoczynał się nasz plan zwiedzania miasta.

Kościół San Giovanni Battista ma styl romański, chociaż w portalach widoczne są też wpływy stylu arabskiego. Świątynia uznawana jest za jeden z najważniejszych średniowiecznych zabytków miasta.

Matera drugiego dnia

Na drugi dzień pobytu w Materze warto zaplanować wycieczkę do Parco della Murgia Materana, który znajduje się po drugiej stronie wąwozu Gravina i niemalże łączy się z historycznym centrum miasta. To wycieczka na kilka godzin, ale jeśli masz mniej czasu, to możesz na około podjechać samochodem.

13. Przejdź przez wąwóz Gravina

Kolejnego dnia pobytu w Materze warto wybrać się na pieszą wycieczkę do Parco della Murgia Materana, który jest niemalże częścią miasta. Od historycznego Sassi oddziela go tylko wąwóz Gravina, nad którym przebiega most tybetański.

W Parco della Murgia Materana wyznaczonych jest 6 szlaków, których opisy znajdziesz na oficjalnej stronie parku. Z Matery wyprawę należy rozpocząć z Via Madonna delle Virtu, przy której znajdują się schody prowadzące w dół, w stronę mostu tybetańskiego.

14. Parco della Murgia Materana, czyli Matera z innej perspektywy

Wędrówka jest stosunkowo łatwa, ale na wycieczkę warto zaplanować około 4 godzin lub nawet więcej, jeśli masz zamiar odwiedzać skalne kościoły i jaskinie znajdujące się po drugiej stronie wąwozu.

Wyprawa na przeciwną stronę wąwozu Gravina pozwala spojrzeć na Materę z zupełnie innej perspektywy. Widok wydaje się nierzeczywisty, a najbardziej spektakularnie jest tutaj o zachodzie słońca, ponieważ Sassi leży po zachodniej stronie wąwozu.

Tereny parku wciąż bywają wykorzystywane przez tutejszych rolników.

15. Zobacz jaskinie sprzed 7000 lat i skalne kościoły

Parco della Murgia Materana jest jednym z najbardziej niesamowitych krajobrazów skalnych we Włoszech. Warto przypomnieć, że mówimy tutaj o jaskiniach, które wykuto w miękkiej wapiennej skale 7000 lat temu.

Na terenie parku można też zwiedzać skalne kościoły. Najbliżej tarasu widokowego Belvedere Murgia Timone jest kościół Madonna delle Tre Porte, w którym zachowała się część fresków z XV wieku. W 1962 r. z powodu całkowitego zaniedbania kościoła większość interesujących fresków została oderwana i skradziona przez nieznane osoby. Później odkryto, że był to niemiecki profesor historii sztuki, Rudolf Kubesh, z dwoma swoimi studentami.

Porada praktyczna: jeśli nie czujesz się na siłach aby schodzić do mostu tybetańskiego, a potem wracać ścieżkami na górę, to możesz podjechać samochodem na taras widokowy Belvedere Murgia Timone. Z Matery wystarczy wyjechać na drogę SS7 prowadzącą w kierunku Taranto, a następnie po przejechaniu kilku kilometrów wypatruj brązowych znaków drogowych kierujących w prawo do chiese rupestri lub Parco della Murgia Materana.

Co jeszcze warto zobaczyć w Materze?

Na zakończenie mam jeszcze dwa powody dla których warto przyjechać do Matery!

16. Matera śladami Jamesa Bonda

Od kiedy w 2021 r. swoją premierę miał film „Nie czas umierać” o przygodach agenta Jamesa Bonda, w Materze pojawili się turyści, którzy chcieli przemierzać miasto śladami agenta 007. W kinowym hicie Matera pokazywana jest przez ponad 20 minut – był tam zarówno pełen emocji pościg ulicami miasta jak i sceny miłosne.

Zatem gdzie konkretnie nagrywano sceny do filmu? Były to m.in. Piazza Vittorio Veneto, Piazza San Giovanni i pościg ulicą Via Madonna delle Virtù. Jedną z najbardziej spektakularnych scen nagrywano przed Piazza Duomo. To właśnie w tym miejscu motocykl efektownie „wskoczył” na plac wprost w idącą przed katedrą procesję!

Natomiast most, z którego na początku filmu James Bond skacze w dół w rzeczywistości nie jest w Materze, tylko w oddalonej o około 30 km miejscowości Gravina in Puglia. W mapach google możesz go znaleźć jako Ponte Acquedotto sul torrente Gravina. Jak widać stary akwedukt świetnie skomponował się w filmie z panoramą Matery.

Kiedy my byliśmy w Materze, naszemu 7-letniemu Natanowi udało się wsiąść do słynnego Aston Martina, którym jeździł James Bond. Samochód stał przed kinem na Piazza Vittorio Veneto. W pewnym momencie z kina wyszedł elegancki Brytyjczyk, który zaprosił dwójkę dzieci będących na placu do środka „filmowego” samochodu.

17. Matera nocą – lista punktów widokowych

Podziwianie Sassi nocą to ostatni ważny powód, dla którego warto przyjechać do Matery (i zostać na noc!). Oto lista i mapa najlepszych punktów widokowych w Materze:

• taras Belvedere Luigi Guerricchio detto dei „Tre Archi” (przy Piazza Vittorio Veneto);
• taras przy klasztorze Convent of Saint Agostino;
• punkt widokowy nad kościołem San Pietro Barisano;
• taras Belvedere di Piazza Giovanni Pascoli (przy Palazzo Lanfranchi);
• punkt widokowy za kościołem Santa Maria de Idris;
• punkt Belvedere Murgia Timone po drugiej stronie wąwozu.

Gdzie spać w Materze?

Po tym jak Matera stała się popularnym celem turystycznych wyjazdów, w historycznym Sassi, w dawnych jaskiniach powstały klimatyczne hotele. Mają tarasy z widokiem na Sassi i wydrążone w skałach baseny. Ceny są niestety dość wysokie:

• Aquatio Cave Luxury Hotel & SPA – jeden z najbardziej klimatycznych hoteli znajduje się w najstarszej części Sassi. Luksusowo, z basenem i SPA w wydrążonej w skale jaskini. Około 300 euro za dobę w pokoju 2-osobowym.

• Sant’Angelo Luxury Resort – jaskiniowy hotel w ścisłym centrum z panoramicznym widokiem. Jedno z najbardziej luksusowych miejsc w Sassi.

Wszystkie noclegi w historycznym Sassi znajdziesz tutaj – poluj na promocję!

Gdzie zjeść w Materze?

Godne polecenia restauracje w Materze

• Bollicine Bistrot – znakomita restauracja znajdująca się przy Via Casalnuovo 18, jedna z najlepiej ocenianych w Materze, ale z umiarkowanymi cenami. Bollicine znajduje się w starożytnej piwnicy w sercu Sassi Caveoso. Oczywiście całość jest odrestaurowana. Są tu stoliki rozstawione na zewnątrz, a także w jaskini – to właśnie pod ziemią jest przyjemny chłód, a tuż obok – za szybą – widać co dzieje się w kuchni. Restauracja serwuje typową kuchnię dla regionu Bazylikata, ale jest tu także kuchnia Apulii oraz kuchnia fusion.

• Osteria al Casale – świetna restauracja znajdująca się przy Via Madonna delle Virtù 29, w pobliżu klasztoru Saint Agostino (przed którym jest punkt widokowy). Restauracja ma stoliki zarówno na zewnątrz, jak i w środku, a w karcie dominują dania kuchni lokalnej. Koniecznie spróbuj ravioli z czarnymi truflami, parmezanem i prażonymi orzeszkami pinii. Jeśli – tak jak my – podróżujesz z dziećmi, to być może istotne dla Ciebie będzie, że można zamówić tu także pizzę z pieca opalanego drewnem. Restauracja również w mapach google ma świetne opinie, to aż 4.5/5.

Polecane piekarnie, bary i lodziarnie

• Panificio Paoluccio – piekarnia z typowymi dla Matery wypiekami. Lokal znajduje się przy Via del Corso 22, czyli przy jednej z głównych ulic turystycznego centrum miasta. W sam raz na szybką przekąskę w trakcie zwiedzania. Tutejszą specjalnością jest Focaccia Matera (na nieco innym cieście niż chociażby w Bari i z dodatkiem sosu pomidorowego) oraz Pane di Matera, który jest specjalnym rodzajem chleba produkowanym tutaj od setek lat według przekazywanej od pokoleń receptury. W mapach google 4.5/5.

• I Vizi degli Angeli Laboratorio di Gelateria Artigianale – zdecydowanie najlepsza lodziarnia w Materze i prawdopodobnie jedna z najlepszych w regionie. Lody rzemieślnicze, ich smaki dopasowane są do pory roku. Koniecznie spróbuj słynnych lodów lawendowych (lavanda / notte d’estate), a także lodów o smaku wina (aglianico). Pyszna jest także granita – arbuzowa albo o smaku fichi d’india (figowa). Niskie ceny. Średnie lody 2,50 euro, granita 3,30 euro. Są też lody dla osób, które nie tolerują laktozy oraz lody w bułce (brioches con gelato). O słynnych lawendowych lodach w Materze pisał nawet brytyjski The Guardian.

• Monkey Drink House – najlepsze miejsce na wieczornego drinka znajduje się przy Via Duomo 11. Lokal oceniany jest na 4.5/5.

Kiedy jest najlepszy czas na odwiedzenie Matery?

Najlepszy okres na odwiedzenie Matery to wiosna (od marca do połowy czerwca) lub jesień (od połowy września do połowy listopada). Pogoda na zwiedzanie jest wtedy optymalna. Zazwyczaj jest ciepło i słonecznie, a tylko poranki są chłodne. Z kolei latem jest gorąco, to szczególnie istotne, ponieważ w Materze sporo jest schodków i stromych podejść. Ponadto latem jest najwięcej turystów, a ceny w hotelach i B&B wówczas rosną.

Ile dni przeznaczyć na zwiedzanie Matery?

W Materze najlepiej zostać na dwie noce. Pierwszego dnia zaplanuj spacer po historycznych Sasso Caveoso, i Sasso Barisano. Drugiego dnia wybierz się na kilkugodzinny trekking do Parco della Murgia Materana.

Matera – położenie

Matera położona jest we włoskim regionie Bazylikata, który tak naprawdę po Dolinie Aosty i Molise należy do najsłabiej zaludnionych w całym kraju. Na powierzchni 9992 km kw. żyje zaledwie 620 tys. mieszkańców, co daje około 62 osoby na 1 km kw. Matera – obok Potenzy – jest jedną z dwóch prowincji Bazylikaty.

Okolice miasta – podobnie jak cały region – to tereny górzyste gdzie dominują szczyty Apenin Południowych. Klimat jest stosunkowo suchy i upalny, natomiast region od południa ma dostęp do Zatoki Tarenckiej Morza Jońskiego, a od zachodu niewielka jego część sięga Morza Tyrreńskiego. Turyści z Polski najczęściej przyjeżdżają tu przy okazji zwiedzania Apulii kiedy niejako „przy okazji” doo Matery w niespełna dwie godziny można dojechać pociągiem z Bari.

Komunikacja w Materze

Pociąg na trasie Bari – Matera

Z Bari do Matery najłatwiej dojechać bezpośrednim pociągiem kolei Ferrovie Appulo Lucane. Wbrew pozorom w Apulii jest kilku przewoźników kolejowych i dla niektórych zaskoczeniem jest, że połączenia do Matery nie obsługuje Trenitalia. Na próżno więc szukać godzin odjazdów na oficjalnej stronie włoskich kolei. Tam ich nie znajdziesz.

Czas podróży pociągiem z Bari do Matery to około 1:40 (różni się nieco w zależności od wybranego połączenia), a bilet kosztuje 5,20 euro. Dworzec kolei Ferrovie Appulo Lucane w Bari znajduje się także przy Piazza Moro, ale na rogu, w miejscu, gdzie plac łączy się z ulicą Corso Italia. Na parterze dworca Ferrovie Appulo Lucane znajduje się biletomat. Następnie schodami kieruj się na 1 piętro gdzie znajduje się peron.

Porada praktyczna: aktualne godziny odjazdu pociągów z Bari do Matery sprawdź na oficjalnej stronie kolei Ferrovie Appulo Lucane. Dziecko do 10 roku życia może podróżować kolejami bezpłatnie, pod warunkiem, że towarzyszy mu osoba dorosła, która wykupiła bilet.

Biletów kolei Ferrovie Appulo Lucane nie kasuje się tak jak jest to w Trenitalia. W tym wypadku wystarczy zeskanować kod QR przed wejściem na peron i ponownie przy wyjściu na dworcu w Materze. Pamiętaj, że pociąg z Bari do Matery na stacji Altamura rozdzielany jest na dwie części. Część wagonów jedzie do Matery, a druga część do miasta Gravina in Puglia. W momencie gdy pociąg wjeżdża na stację Altamura z głośników przekazywany jest komunikat dla podróżujących. Jeśli nie jesteś pewien czy siedzisz we właściwym wagonie zapytaj współpasażerów.

Parkingi w Materze

Jeśli planujesz podróż do Matery samochodem, to znalezienie parkingu będzie sporym wyzwaniem. Nawet hotele, apartamenty i B&B w zdecydowanej większości nie zapewniają swoim gościom parkingu.

Duży, płatny parking w bliskiej odległości od Sassi znajdziesz tuż przy dworcu kolejowym Matera Centrale czyli przy Viale Aldo Moro.

Drugi – ale nieco mniejszy – plac parkingowy znajduje się po sąsiedzku przy Piazza Giacomo Matteotti. Na obydwu parkingach płaci się za każdą godzinę postoju 1 euro za godzinę, należy jednak pamiętać, że parkingi nie są strzeżone.

Co jeszcze warto wiedzieć?

Na blogu znajdziesz jeszcze inne artykuły o Apulii. Zobacz jak dojechać z lotniska w Bari do centrum miasta. Możesz sprawdzić też co zobaczyć w Bari oraz co i gdzie zjeść w Bari i okolicy. Wszystkie teksty o Apulii znajdziesz tutaj.

Możesz sprawdzić też ceny we Włoszech oraz wskazówki jak nie przepłacać. Jeśli będziesz podróżować samochodem, to w tym miejscu piszemy o cenach autostrad we Włoszech i cenach paliwa we Włoszech.

Miło mi, że dotarłeś lub dotarłaś do końca tego przewodnika. Jeśli artykuł okazał się pomocny, zostaw proszę komentarz u dołu.

• Masz pytania? Napisz w komentarzach poniżej. Otrzymam powiadomienie i odpowiem Ci niezwłocznie.
• Będzie nam miło, jeśli dołączysz do 40 000 osób, które obserwują nasze konto na instagramie.
• Prowadzimy też największy w Polsce włoski profil bloga na Facebooku, który zgromadził 107 000 obserwatorów.
• Zapraszamy również na największą Facebookową Grupę miłośników Włoch, która liczy ponad 70 000 Członków. Tam porad udzielają także Czytelnicy!